مرزهای جنگ مخفی ایران و اسرائیل جابجا شد

پرسش: نیویورک‌تایمز در مطلبی با عنوان «حمله ایران پاسخی به حمله مخفی اسرائیل به سایت پهپادی بود» نوشت: اسرائیل و ایران مرزهای یک جنگ مخفی طولانی مدت را که به طور فزاینده ای از سایه ها سرریز می‌شود، جابجا می کنند.

 

فرناز فصیحی، رونن برگمن و اریک اشمیت، روزنامه‌نگاران سیاست‌خارجی و امنیت ملی نیویورک‌تایمز در این مطلب گزارش داده‌اند: ایران در آخر هفته رگباری از موشک‌های بالستیک را به سمت عراق شلیک کرد و هدفی را که ادعا می‌کرد یک هدف اسرائیلی بود مورد اصابت قرار داد این حمله باعث شد برخی از تحلیل‌گران سر خود را در مورد اینکه دقیقاً چه چیزی باعث وقوع حمله برق آسا و چرا عراق شده است، بچرخانند.

اکنون مقامات می گویند که این حمله انتقام حمله هوایی مخفیانه اسرائیل به کارخانه هواپیماهای بدون سرنشین ایران در ماه گذشته بود و به گفته برخی از مقامات، عوامل اطلاعاتی اسرائیل که این حمله هوایی را آغاز کردند در عراق مستقر بودند.

 

جنگ سایه بلندمدت بین اسرائیل و ایران

بنا به گزارش اکوایران، حملات تلافی جویانه نشان دهنده تشدید نگران کننده در جنگ سایه بلندمدت بین اسرائیل و ایران است، زیرا هر دو طرف مرزهای درگیری را که ایالات متحده و اکنون عراق را نیز درگیر کرده است، در پیش می گیرند.

برای اسرائیل، حمله به تاسیسات پهپادهای ایران بخشی از رویکردی جدید در مقابله با برنامه رو به رشد پهپاد ایران است، این درک ضمنی که از بین بردن پیشگیرانه یک پهپاد آسانتر از رهگیری آن در مسیر است. مقامات اطلاعاتی آمریکا مدعی هستند، پهپادهای ایرانی  حملات متعددی علیه اسرائیل دراکتبر گذشته، ترتیب داده اند.

برای ایران، حمله موشکی روز یکشنبه در اربیل عراق، هم نشان دهنده سیاست تهاجمی تر در پاسخ به حملات اسرائیل و هم یک سیاست آشکارتر است: برخلاف اکثر حملات قبلی که به ایران نسبت داده شده بود، ایران، نه یکی از نیروهای نیابتی آن، بلافاصله مسئولیت آن را بر عهده گرفت. این یکی، نشانه ای از اطمینان است که می تواند بدون پیامد این کار را انجام دهد. استفاده ایران از موشک های بالستیک به جای موشک یا پهپادها نیز یک حرکت جدی بود.

اسرائیل به تاسیسات پهپادی ایران حمله کرده بود؟

برای سال‌ها، اسرائیل و ایران درگیر جنگی عمدتاً پنهانی بوده‌اند و اقدامات خود را مختصر، محدود و اگر نگوییم کاملاً مخفیانه، دست‌کم قابل انکار نگه داشته‌اند، در تلاشی برای جلوگیری از یک جنگ مستقیم و تمام عیار که هیچ‌یک از طرفین نمی‌خواهند. اما همانطور که حملات اخیر نشان می دهد، هر طرف مایل است این محدودیت ها را آزمایش کند.

ظاهرا  ماه گذشته اسرائیل به تأسیسات پهپادی ایران حمله کرده است.یک مقام ارشد اطلاعاتی در جریان این عملیات گفت که شش پهپاد کوادکوپتر انتحاری در روز 12 فوریه در تاسیسات ایران در نزدیکی کرمانشاه، منفجر شد. مقامات ایرانی استفاده از این تاسیسات برای هواپیماهای بدون سرنشین را تایید نکرده‌اند و از آن فقط به عنوان پایگاهی نظامی یاد کرده‌اند.

این گزارش مدعی می شود:برنامه هواپیماهای بدون سرنشین ایران موضوع نگرانی روزافزون مقامات اسرائیلی و آمریکایی و همچنین کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عربستان سعودی و امارات بوده است. سندی که توسط اطلاعات اسرائیل گردآوری شده است، فهرستی از 15 حمله پهپادی انجام شده توسط ایران یا نیروهای وابسته به آن در منطقه از فوریه 2018 تا سپتامبر 2021 را نشان می دهد.

مقامات نظامی اسرائیل می گویند که اسرائیل چندین بار مورد حمله پهپادهای ایرانی قرار گرفته است. مقامات آمریکایی می گویند که ایران همچنین فناوری هواپیماهای بدون سرنشین را در اختیار نیروهای نظامی نزدیک به خود در عراق و سوریه قرار می دهد که  علیه پرسنل آمریکایی در این کشورها حملاتی انجام می دهند.

اکتبر گذشته، پنج هواپیمای بدون سرنشین به اصطلاح انتحاری در پایگاه آمریکایی در التنف سوریه پرتاب شد که فرماندهی مرکزی ارتش آن را یک حمله "عمدی و هماهنگ" خواند. یک مقام ارشد ارتش آمریکا گفت، این حمله تلفات جانی نداشت، اما هواپیماهای بدون سرنشین با یاتاقان‌های توپ و ترکش‌ها به قصد کشتن پر شده بودند.

زنگ بیدارباش واقعی در مورد تهدید برنامه هواپیماهای بدون سرنشین در سال 2019 با یک جفت حمله دقیق و چشمگیر به دو تأسیسات نفتی عربستان سعودی که با ترکیبی از پهپادها و موشک‌های کروز انجام شد، رخ داد.

مسئولیت این حملات را حوثی‌ها یمن، بر عهده گرفتند، اما مقامات آمریکایی و اسرائیلی مدعی شدند که هدایت و احتمالاً توسط ایران انجام شده است. ایران مسئولیتش را رد کرد.

به گفته این مقام ارشد اطلاعاتی، آن حمله و سایر حملات، مقامات اسرائیلی را به این نتیجه رساندند که بهترین دفاع در برابر پهپادهای ایرانی، حمله به سایت‌های تولید و ذخیره‌سازی است، مانند آنچه در ماه گذشته مورد حمله قرار گرفت.

مشخص نبود که ایالات متحده در حمله فوریه چه نقشی داشته است. این مقام ارشد اطلاعاتی گفت که مقامات اسرائیلی از قبل به ایالات متحده اطلاع داده اند.

مقامات ایرانی علناً حمله اسرائیل به ایران را با حمله خود به عراق مرتبط نکرده‌اند، اما دیگران - از جمله یک تحلیلگر نزدیک به سپاه پاسداران، مشاور دولت ایران، یک نیروی نیابتی ایران در عراق و یک ایستگاه تلویزیونی لبنانی وابسته به ایران - گفته اند که حمله ایران انتقام حمله اسرائیل بوده است.

ایران روز یکشنبه بیش از دوازده موشک به سمت سایتی در اربیل عراق شلیک کرد که مقامات ایرانی می گویند این سایت پایگاهی برای عملیات اطلاعاتی اسرائیل علیه ایران است.

اربیل پایتخت اقلیم نیمه خودمختار کردستان عراق است. در حالی که دولت عراق روابط دیپلماتیک با اسرائیل ندارد، دولت اقلیم کردستان سابقه طولانی در روابط نزدیک با اسرائیل دارد.

حسین دلیریان، تحلیلگر برجسته دفاعی وابسته به سپاه پاسداران در گفت‌وگویی گفت: «ما معتقدیم این ساختمان در اربیل مرکز هماهنگی و برنامه‌ریزی عملیات علیه امنیت ملی ایران بوده و چندین فعالیت مخرب علیه ایران از آنجا رخ داده است».

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه گفت: «ایران تحمل نمی‌کند که مکانی در نزدیکی مرز خود برای عملیات‌های تخریبی و تروریستی در داخل ایران استفاده شود».

یک مقام ارشد آمریکایی که در جریان این حملات قرار گرفت گفت که ساختمان مورد اصابت قرار گرفته در اربیل به عنوان یک پایگاه اطلاعاتی اسرائیل و مرکز آموزشی عمل می کرد. اما یک مقام ارشد دولت بایدن این ارزیابی را رد کرد و گفت که دولت معتقد است ساختمانی که مورد اصابت قرار گرفته تنها یک اقامتگاه غیرنظامی بوده و همچنین به عنوان یک سایت آموزشی اسرائیلی ها عمل نمی کند.

این مقام ارشد آمریکایی و یکی دیگر از مقامات آمریکایی تایید کردند که اسرائیل از کردستان علیه ایران عملیات اطلاعاتی انجام داده است، اما از ذکر جزئیات دقیق خودداری کردند. این دو مقام به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند تا درباره ارزیابی های اطلاعاتی محرمانه صحبت کنند.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز یکشنبه در بیانیه‌ای گفت: موشک‌ها به یک اقامتگاه شخصی در نزدیکی کنسولگری جدید ایالات متحده در اربیل که در حال ساخت است، اصابت کرد. وی با بیان اینکه هیچ یک از تأسیسات آمریکایی آسیب ندیده و هیچ یک از پرسنل آمریکایی آسیب ندیده است، گفت: "ما هیچ نشانه ای نداریم که حمله به سمت ایالات متحده بوده است."

ایرج مسجدی سفیر ایران در عراق روز دوشنبه در سخنانی در کربلای عراق گفت که ایران به عراق احترام می گذارد و آن را متحد نزدیک خود می داند و نه عراق و نه آمریکا هدف حمله اربیل نبودند.

موضع تهاجمی تر ایران علیه اسرائیل

اما تحلیلگران دفاعی گفتند که این حمله نشان دهنده موضع تهاجمی تر علیه اسرائیل است که توسط دولت  جدید  ایران اتخاذ شده است. مقامات دولت قبلی ایران، حداقل تا پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ، استراتژی «صبر راهبردی» را در تلاش برای بهانه ندادن دونالد جی. ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای راه اندازی جنگی که به نظر می رسید مشتاق به راه انداختن بود، ابراز کرده بودند.

غیس قریشی، تحلیلگر نزدیک به دولت گفت: صبر استراتژیک ایران به پایان رسیده است و از این پس حملات را با حملات پاسخ خواهد داد.

او گفت که ایران نسبت به سیاست‌های منطقه‌ای خود مطمئن‌تر است، زیرا متقاعد شده است که سیاست فشار حداکثری ایالات متحده - استراتژی دولت ترامپ برای انباشته کردن تحریم‌های تنبیهی علیه ایران در تلاش برای وادار کردن توافق این کشور به یک توافق هسته‌ای محدودتر - ناموفق.

قریشی گفت، در حالی که دولت بایدن برای احیای مجدد توافق هسته ای با ایران تلاش می کند، ایران متقاعد شده است که واشنگتن هیچ اشتهایی برای جنگ دیگری در منطقه ندارد.

وی گفت: سپاه پاسداران به این نتیجه رسیده است که مؤثرترین راه دفاع در برابر اسرائیل «افزایش هزینه‌ها» و اتخاذ سیاست «چشم در برابر چشم» حمله و ضدحمله است.

 

• ###