44 درصد مردم در عید، برنامه‌های صدا و سیما را ندیده‌اند، و 47 درصد از بقیه هم ناراضی‌اند!

پرسش:در گذشته، این تصور و دورنما وجود داشت که تلویزیون کشورمان، نه تنها مخاطب داخلی را اقناع کند، بلکه در گستره ایران بزرگ و حتی در منطقه و فرامنطقه نیز حضور مؤثری داشته باشد و در واقع، حداقل مردم کشورهای خاورمیانه و به ویژه اهالی کشورهای فارسی زبان تماشاگر ایران باشند اما با این آمارها، آن تصورات فروریخته است.

نتایج تازه ترین نظرسنجی «تابناک» در فضای مجازی، حکایت از آن دارد که بیش از 44 درصد مردم اساساً برنامه های تلویزیون کشورمان را در نوروز تماشا نکرده‌اند؛ اما آنچه از این آمار خطرناک تر است، نارضایتی 47 درصد از مجموع حدود 56 درصدی از مردم است که تلویزیون را در این روزها دیده اند و با این نارضایتی، ممکن است به همان 44 درصدی بپیوندند که اساسا مشتری تلویزیون ایران نبوده‌اند و سراغ سایر گزینه ها بروند.

به گزارش «تابناک»؛ پس از پخش ویژه برنامه‌های نوروزی، «تابناک» با انتشار نقدی نسبت به نبود برنامه‌های با کیفیت ایده آل و توزیع اعتبارات محدود سازمان صداوسیما در تمامی شبکه ها برای تولید موازی ویژه برنامه‌های نوروزی انتقاد و پیشنهاد کرد که ویژه برنامه‌های تحویل سال در دو شبکه متمرکز و اعتبارات تمامی ویژه برنامه های تلویزیون در این دو برنامه ادغام شود، تا شبکه های صداوسیما با خودشان رقابت نکنند.
 
تحلیل اولیه این بود که کمبود اعتبارات صداوسیما، توزیع این اعتبارات محدود در گستره وسیع شبکه های تلویزیونی و عدم ارائه تولیدات باکیفیتِ بسیار بالا که با توجه به محدودیت و خطوط قرمز مرسوم توان رقابت با شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان را داشته باشد، باعث شده تا صداوسیما نتواند به قدر کفایت در نگه داشتن مخاطبان فارسی زبان در پای شبکه‌های داخلی موفق باشد. این تحلیل در ادامه از ویژه برنامه های تحویل سال 1396، به کل ویژه برنامه های نوروزی تسری یافت و برنامه های باکیفیت بسیار بالا، به شکل محدودی از تلویزیون پخش شد.
بدین ترتیب به نظر نمی رسید، سال 1396 برای تلویزیون با موفقیت شروع شده باشد؛ اما در نهایت انتظار نمی‌رفت که شاهد ریزش شدید مخاطبان تلویزیون در این ایام صید تماشاگر باشیم. در همین راستا، پس از پایان تعطیلات نوروزی، «تابناک» نظرسنجی منتشر که در آن از مخاطبانش پرسیده بود: «آیا از برنامه های نوروزی تلویزیون راضی بودید؟» و سه گزینه را برای این نظرسنجی مطرح بود: «بله، خیر، ندیدم».

 

 

بر اساس نتایج این نظرسنجی که در آن شرکت کردند، 9 درصد از کیفیت برنامه‌های تلویزیون رضایت داشتند و 47.29 درصد از کیفیت برنامه های تلویزیون ناراضی بودند. بدین ترتیب مجموع مخاطبان تلویزیون از میان رأی دهندگان این جامعه آماری به حدود 56.29 درصد می‌رسید. گزینه سوم یعنی «ندیدم» نیز انتخاب 43.71 درصد شرکت کنندگان در این نظرسنجی بود و در واقع کمتر از نیمی از حاضران در این جامعه آماری اساساً تلویزیون کشورمان را در نوروز تماشا نکرده‌اند!
 
همچنین آمار 47.29 درصد ناراضیان از کیفیت برنامه های نوروزی، این نگرانی را تقویت می‌سازد که این قشر ناراضی از کیفیت برنامه های تلویزیون نیز طی یک دوره زمانی چند سال به مرور به 43.71 درصدی بپیوندند که گزینه‌های دیگری را به جای تماشای مستمر برنامه های تلویزیون ملی کشورمان انتخاب می کنند و صرفاً در موارد خاص و برنامه‌های حساس نظیر مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری برای چند ساعت به تلویزیون نگاه می‌کنند.
 
اگر بپذیریم با توجه به فراگیری اینترنت در سطح کشور و گستره و تنوع وسیع مخاطبان «تابناک»، این جامعه آماری تا حدود زیادی، می‌تواند وضعیت جامعه را نمایندگی کند، باید از نتایج این نظرسنجی نگران بود و این نگرانی زمانی افزون می‌شود که درمی‌یابیم در این زمینه اقدامات موثری انجام نمی‌شود؛ برای نمونه همه شبکه‌های تلویزیونی دنیا به هر قیمت ممکن، زمینه استمرار تولید برنامه‌های موفق‌شان را فراهم می‌سازند، ولی در تلویزیون حتی امکان تولید مستمر برنامه‌ای چون کلاه قرمزی نیز فراهم نشد.

در گذشته، این تصور و دورنما وجود داشت که تلویزیون کشورمان، نه تنها مخاطب داخلی را اقناع کند، بلکه در گستره ایران بزرگ و حتی در منطقه و فرامنطقه نیز حضور مؤثری داشته باشد و در واقع، حداقل مردم کشورهای خاورمیانه و به ویژه اهالی کشورهای فارسی زبان تماشاگر ایران باشند اما با این آمارها، آن تصورات فروریخته است؛ حا آنکه علاوه بر شبکه های ماهواره‌ای فارسی زبان، برخی کشورهای منطقه نیز تا حدودی توانسته اند در قلمرو ایران نفوذ رسانه‌ای بیابند و در واقع وضعیت در سال های اخیر به مرور معکوس شده است.
 
انتظار می‌رود با افزایش بسیار چشمگیر اعتبارات و تحول جدی در مدیریت منابع و محتوا و به کارگیری نسل تازه برنامه سازان، کیفیت برنامه‌های تلویزیون را لااقل به سطح رقبای ماهواره‌ای فارسی زبان رساند، در غیر این صورت، میزان نفوذ رسانه ملی به عنوان رسانه مادر در سال‌های پیش روی در قشرهای مختلف و به خصوص در میان شهرنشینان به شدت کاهش خواهد یافت.
 
تابناک در انتها می‌نویسد: این کاهش ضریب نفوذ یک شکست تلقی می‌شود که در بزنگاه‌های خاص نتایجش مشخص می‌شود و می‌توان به خوبی تبعاتش را در لحظات حساس درک کرد. اکنون وقت آن است که به جای انکار وضع موجود، تدبیر کرد و به داد رسانه ملی رسید. بدون تردید، مدیران رسانه ملی در راستای بهبود وضعیت تلویزیون تلاش می‌کنند، ولی نمی‌توان انکار کرد که اوضاع تلویزیون به شهادت نظرسنجی‌ ها، هیچ نسبتی با انتظارات مخاطبان ندارد.

 

###