رابطه سلبریتی‌ها، شبکه بانکی و آقازاده‌ها با شبکه قمار چیست؟
کلاهبرداری درکازینوهای مجازی

پرسش: قمار و شرط‌بندی پدیده جدیدی نیست. سلبریتی‌ها و شاخ‌های مجازی هم چند سالی می‌شود که مهمان توجهات مردم شده‌اند. افرادی که تا همین چند سال پیش تنها استفاده‌ای که از معروفیت‌شان در مجازی می‌بردند تبلیغ دندانپزشکی و بوتیک و معروف کردن یک نفر با شات کردنش بود. مشکل از جایی شروع شد که از تقریبا سه سال قبل پیوند شومی بین سایت‌های شرط‌بندی و آدم‌های مشهور فضای مجازی برقرار شد. سلبریتی‌ها دیدند به جای اینکه منتظر بمانند تا بابت یک استوری که آیا سفارش داده شود یا نشود دو میلیون تومان پول بگیرند، می‌توانند وارد یک بیزینس با سود چند صد برابری و پایدار بشوند. این پیوند شوم در کنار ساختارهای ضعیف و غیرشفاف فعالیت‌های مالی در ایران رشد هزار درصدی تعداد سایت‌های قمار و چند هزار درصدی گردش مالی این تجارت در سه سال اخیر را به وجود آورد؛ رشدی که نتیجه مستقیم آلوده شدن بخش قابل‌توجهی از جوانان و نوجوانان به قمار است. 
طبق اعلام آمار رسمی گردش مالی سایت‌های شرط‌بندی رقمی بین ۹ هزار تا ۱۲ هزار میلیارد تومان است. از همین مساله می‌توان به سادگی فهمید که به هیچ عنوان با پدیده‌ای ساده که یک گادفادر در پشت پرده به همراه چند تیم پشتیبانی و تعدای آدم فریب‌خورده دارد طرف نیستیم. سیستمی که گردش مالی‌اش چند برابر بودجه وزارت ورزش در سال ۱۴۰۰ است یک سیستم کثیرالوجوه است که بدون کمک برخی  افراد قدرتمند و صاحب نفوذ در ارگان‌های رسمی کشور نمی‌توانسته شکل بگیرد.  اینکه شبکه قمار در ایران چطور کار می‌کند مهم‌ترین سوالی است که در ابتدا باید پاسخ داده شود. بدون روشن کردن سیستم و سازوکار شبکه قمار هر اقدامی برای مهار آن آب کوبیدن در هاون است. در این مسیر باید از هیاهوهای شاخ‌های اینستاگرامی و آنهایی که روی صحنه در حال نقش بازی کردن هستند عبور کنیم و برسیم به بک استیج. باید از پرسیدن سوال‌هایی نظیر «چرا شادمهر عقیلی هم سایت بت زد؟» یا اظهارنظرهایی مثل «دنیا جهانبخت با مهراد جم رل زد تا لایک و فالوورش بیشتر شه و سایتش پربازدیدتر» یا پیگیری حاشیه‌هایی همچون «چاقوکشی‌ها و آدم‌ربایی‌های فیک داوود هزینه» دست‌برداریم و سوال‌های مشخصی را مطرح کنیم که جواب‌هایش بتواند ابعاد کوه یخی که زیر آب رفته را نمایان کند. در این گزارش سعی می‌کنیم همین سوال‌ها را مطرح کرده و  با توجه به آخرین اطلاعاتی که در این زمینه به دست آمده پاسخ  دهیم.

هر آدم؛ یک مبلغ، یک سایت

اگر اخبار مربوط به سایت‌های قمار و شرط‌بندی را دنبال کرده باشید حتما با نام «سعدالله امیرشقاقی» ملقب به دکتر و «فرشید امیرشقاقی» ملقب به مونتیگو آشنا شده‌اید. بارها و بارها نام این پدر و پسر به عنوان افراد پشت پرده شبکه قمار پخش شده است. سعدالله در ترکیه است و مونتی بین ترکیه و اسپانیا در رفت‌وآمد. آنچه از این دو نفر می‌دانیم این است که مونتی طراح پنل‌های بت است و پدرش وظیفه منیج کردن سیستم را برعهده دارد. درآمد آنها از مدیریت شبکه قمار چند میلیون دلار در ماه است. البته خود سعدالله در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها هرگونه ارتباط با شبکه‌های قمار و پسرش را تکذیب کرد و گفت: «من اصلا نمی‌دانم قمار چیست و حتی بلد نیستم بنویسمش!» در چند وقت گذشته نه تنها کذب بودن اظهارات امیرشقاقی مشخص شد بلکه همه فهمیدند دکتر و مونتی تنها کسانی نیستند که شبکه مخصوص به خودشان را دارند.

«دنیا جهانبخت» از بزرگ‌ترین بازوهای رسانه‌ای شبکه قمار با نزدیک یازده میلیون فالوور در یک مصاحبه به این نکته اشاره کرد که حداقل ده تیم همین کاری که سعدالله و فرشید می‌کنند را انجام می‌دهند. او به صورت مشخص به «شادمهر عقیلی» اشاره کرد و گفت سایت «مجیک بت» کلا مربوط به یک تیم دیگر است. جالب توجه اینکه یکی از افتخارات دنیا جهانبخت فیلتر نبودن سایتی است که او تبلیغ می‌کند. او همین پنجشنبه شب گذشته و در اوج مبارزه نهادهای امنیتی و قضایی با سایت‌های قمار در استوری‌اش نوشت: «انفج‌بازا (منظور کسانی که بازی انفجار را انجام می‌دهند) لینک بدون فیلتر همیشه در بیو هست واسه اونایی که میخوان» این در حالی است که سایت او احتمالا پربازدیدترین سایت قمار در ایران است!

متخصصان حوزه سیستم‌های آنلاین به این نکته اشاره می‌کنند که داشتن و گرداندن یک سایت بت اصلا کار سختی نیست و در واقع هر کسی بخواهد می‌تواند با پرداخت مبلغی یک پنل شرط‌بندی مختص به خودش را داشته باشد. مساله اصلی این است که آن سایت چقدر می‌تواند مخاطب جذب کند؟ کما اینکه وجود بیش از ۲۰۰۰ سایت بت شناسایی شده در ایران در حالی که چند هزار سایت تا به حال فیلتر شده‌اند نشان می‌دهد که حتما قرار نیست یک نفر سلبریتی یا شاخ مجازی باشد تا بتواند در این حوزه فعالیت کند. آدم‌های عادی نه تنها می‌توانند سایت خودشان را داشته باشند بلکه می‌توانند تبلیغ هم بکنند. این شبکه به صورتی است که هر کس در هر جایگاهی می‌تواند در آن فعالیت کند و بسته به آدم‌هایی که به سایت قمار می‌کشاند سود بگیرد. سیستم عضوگیری برخی سایت‌ها که بی‌شباهت به شبکه‌های هرمی نیست در همین راستا فعالیت می‌کند. منتها وجود سلبریتی‌ها برای اینکه بتوانند مخاطب میلیونی جذب کنند بسیار حائز اهمیت است. حال ممکن است برخی از این آدم‌های مشهور سایت بت خودشان را داشته باشند و برخی دیگر نیز ممکن است تنها وظیفه تبلیغ را برعهده بگیرند و درصد خودشان را به جیب بزنند. گفته می‌شود سلبریتی‌ها رقمی بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از درآمد یک سایت بت را به عنوان حق تبلیغ دریافت می‌کنند. حال ببینید در مورد چه مبلغی صحبت می‌شود که با وجود اختصاص ۵۰ تا ۶۰ درصدش به تبلیغ‌کننده باز هم مبلغ قابل‌توجهی از آن باقی می‌ماند و به سرشاخه‌های شبکه و سایر دست‌اندرکاران می‌رسد.

 

سایت قمار، دنبال اعتبار

با وجود اینکه قمار پدیده‌ای فراگیر و پرمخاطب به حساب می‌آید، گردانندگان این شبکه از هر راهی برای اعتبار بخشیدن به فعالیت‌های خود استفاده می‌کنند. نشان دادن زندگی لاکچری تنها بخشی از تلاش آنها برای اثبات صحت ادعاهای‌شان در مورد پربازده بودن شرط‌بندی است. این گروه برای جذب حداکثری آدم‌ها همه‌چیز را با هم قاطی می‌کنند تا هر شخصی بنا بر تفکرات خودش جذب شود. مثلا تصور کنید «میلاد حاتمی» از افراد اصلی شبکه قمار در ترکیه و همسرش یک روز ویدیوی رقص‌شان را در حالتی نیمه برهنه منتشر می‌کنند و یک روز ویدیوی عزاداری در ایام محرم را. یک روز هزار تومنی‌های لای دسته پول‌های‌شان را به نشانه بی‌ارزش بودن می‌اندازند داخل سطل آشغال و یک روز از کمک به فقرا و نیازمندان دم می‌زنند.

علاوه بر این اندیشه‌های التقاطی، شبکه قمار از افرادی که در جامعه یا لااقل جامعه مجازی ایران اعتبار و وجاهتی خاص دارند هم سوءاستفاده‌ می‌کنند. آن افراد هم دانسته یا نادانسته در زمین آنها بازی می‌کنند. از جمله این اقدامات می‌توان از لایو گذاشتن شخصی نظیر «حسن آقامیری» با برخی بازوهای رسانه‌ای شبکه قمار نام برد. آقامیری یک روحانی خلع لباس شده است که در اینستاگرام بیش از ۳ میلیون دنبال کننده دارد و ویدیوهای سخنرانی‌هایش چندین میلیون بیننده جذب می‌کند. این شخص گرچه خلع لباس شده اما هنوز وجاهت یک شخص روحانی را یدک می‌کشد. ضمن اینکه سخنرانی‌های او که اغلب اعتراضی است، بین قشر روشنفکر نیز طرفدارانی پیدا کرده. غیر از لایو گذاشتن که عملی آگاهانه است، بازوهای تبلیغاتی شبکه قمار از برخی ترفندهای کوچک ولی تاثیرگذار دیگر نیز استفاده می‌کنند. به عنوان مثال مدتی پیش «امین فردین» خبرنگار به اصطلاح پاپاراتزی و یکی از اعضای تیم رسانه‌ای شبکه قمار در لایو با «پویان مختاری» خواننده و دیگر بازوی بزرگ رسانه‌‌ای شبکه، خطاب به او می‌گوید: «می‌خوای زنگ بزنم حسن آقامیری؟» پویان مختاری می‌پرسد: «مگه جوابتو میده؟» فردین هم جواب می‌دهد: «خودت چی فکر می‌کنی؟» و بعد شماره آقامیری را می‌گیرد و چند ثانیه با او همکلام می‌شود. فردین در این دیالوگ کوتاه نشان می‌دهد صمیمیتی بین او و آقامیری وجود دارد. گرچه آقامیری قبول نکرد صدایش بیاید روی اسپیکر تا همه بشنوند اما جواب دادن او و هم‌صحبت شدنش با فردین، تاثیری که آن افراد می‌خواستند را گذاشت. آن ویدیو در روزهای بعد با تیتر تماس تلفنی امین فردین و حسن آقامیری در فضای مجازی ترند شد. احتمالا برخی آدم‌هایی که نسبت به این سایت‌ها ظنین بودند ولی به آقامیری اعتماد داشتند، با خودشان گفتند شاید این سایت‌های بت آن‌قدرها هم که می‌گویند چیز بدی نباشد. این ترفندهای ریز همان اعتباری که شبکه قمار می‌خواهد را به وجود می‌آورد. در این زمینه «سالار غلامی» کاپیتان سابق تیم ملی بوکس داستان جالبی تعریف می‌کند. غلامی که اکنون کاناداست می‌گوید به او هم پیشنهاد شده بود سایت‌های قمار را تبلیغ کند و در ازای آن ماهیانه حداقل ۱۰ هزار دلار نقد دریافت کند. غلامی می‌گوید به آنها گفتم من آدم معروفی نیستم و به دردتان نمی‌خورم اما آنها جواب دادند ما اعتبار تو را لازم داریم. با این حال غلامی می‌گوید من به دلیل اعتقادات مذهبی‌ام پیشنهادشان را نپذیرفتم. کاملا مشخص است که شبکه قمار برای جذب ورزشکاران می‌خواهد از یک قهرمان سابق که اتفاقا خیلی هم بی‌حاشیه است سود ببرد.

 

شبکه بانکی؛ بازوی اصلی

هنگامی که یک سایت قمار راه می‌افتد و اعتبار لازم را برای جذب مخاطب کسب می‌کند آدم‌هایی برای بازی وارد پنل می‌شوند. آنها برای شروع باید حساب کاربری خود را شارژ کنند. هر پنل شرط‌بندی چند روش برای دریافت و پرداخت پول دارد. این کار از طریق کارت به کارت، ووچر، ارزهای دیجیتال یا درگاه بانکی انجام می‌شود. پیگیری‌ها نشان می‌دهد تمام ۱۳ درگاه فعال کشور در این راه مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند. بعد از شارژ و انجام بازی وقتی یک نفر اصطلاحا می‌بازد پول به یک حساب عادی در یکی از بانک‌های ایران منتقل می‌شود و سپس از طریق تبدیل شدن به ارز یا پول دیجیتال از کشور خارج می‌شود. در این بین اما اتفاقاتی می‌افتد که بسیار عجیب است.

اول از همه سوال اینجاست که شبکه الکترونیک پرداخت کارت یا به اختصار «شاپرک» که زیرنظر بانک مرکزی کار می‌کند چطور به این سایت‌ها سرویس می‌دهد؟ این سرویس‌دهی از دو طریق انجام می‌شود؛ اول از همه ذکر این نکته ضروری است که هر شخص یا کسب و کاری برای داشتن درگاه دریافت وجه به صورت آنلاین باید توسط مراجع ذی‌صلاح تایید شود و بعد نماد اعتماد یا enamad بگیرد. با این حال ممکن است عده‌ای برای یک کسب و کار مجاز مثل کتابفروشی درگاه دریافت کنند و سپس آن را به سایت قمار بفروشند یا اجاره دهند. راه دوم این است که یک صفحه واسط برای اتصال به شاپرک در سایت‌های بت طراحی می‌شود که اطلاعات حساب بانکی شخص را می‌گیرد و بعد خود صفحه واسط به عنوان یک مشتری از یک درگاه ثبت شده و مجوزدار پول را انتقال می‌دهد. به عنوان مثال یکی از سایت‌هایی که نقش این واسط را برعهده داشت و سپس فیلتر شد سایت «پارسی‌گرام» متعلق به فرشید امیرشقاقی بود. این سایت در توضیح خودش نوشته بود: «نسل جدید سیستم پرداخت اینترنتی پارسیگرام امن‌ترین سیستم پرداخت اینترنتی با ارایه کارت مجازی و درگاه پرداخت و سیستم پرداخت اتوماتیک بانکی برای اولین بار در ایران» این سایت با اینکه فیلتر شده هنوز فعال است و از شبکه بانکی رسمی ایران برای فعالیت‌هایش استفاده می‌کند!

از دید کارشناسان امور بانکی و رایانه‌ای برخورد با چنین جرایمی کار ساده‌ای است. با این حال تنها اقدام عملی که در این رابطه حداقل تا قبل از بالا گرفتن تب شرط‌بندی صورت گرفت نامه‌ای به تاریخ ۲۶ اسفند ۹۶ بود که در آن «م.ق» از مدیران پیشین شاپرک که در ۱۱ خرداد امسال از سمتش استعفا داد، به افراد زیرمجموعه‌اش در مورد سوءاستفاده از درگاه‌های بانکی هشدار داد. م.ق در چند ماه گذشته به دلیل استفاده علنی شبکه قمار از شبکه بانکی کشور تحت فشار زیادی قرار گرفت. «محمد جرجندی» کارشناس جرایم سایبری ساکن امریکا که مدت‌هاست روی پرونده شبکه قمار کار می‌کند ادعای جالبی در مورد وی مطرح کرده است. جرجندی می‌گوید، طی تحقیقاتم به نام م.ق برخوردم و برای اولین‌بار نامش را در ارتباط با شبکه قمار به همراه تصویرش در کانال خبررسانی «وب‌آموز» منتشر کردم. بلافاصله فردی ناشناس به من پیام داد و گفت هرقدر بخواهی به تو پول می‌دهم و پست مربوط به او را حذف کن. من قبول نکردم اما بعدها فهمیدم آن شخص ناشناس مونتیگو پسر سعدالله امیرشقاقی بوده است.

 

حساب‌های اجاره‌ای

بعد از شارژ شدن حساب فردی که قصد بازی دارد، دو اتفاق می‌افتد؛ یا فرد برنده می‌شود یا بازنده. اگر برنده شود حساب کاربری‌اش افزایش پیدا می‌کند و آن شخص می‌تواند پولش را برداشت کند یا دوباره بازی کند. اگر هم ببازد پول به حساب سایت بت می‌رود. در حالت اول برخی سایت‌ها به جز سقف تراکنش روزانه مشکل دیگری در پرداخت پول فرد برنده ندارند اما بارها و بارها دیده شده افراد بعد از بردن مبالغ سنگین توسط ادمین سایت بلاک شده‌اند یا حساب کاربری‌شان مسدود شده یا به بهانه‌های واهی نظیر دور زدن قوانین سایت جریمه شده‌اند و پول از حساب کاربری‌شان کسر شده. به بیان ساده‌تر در موارد بسیاری پولی که فرد برنده شده‌ توسط سایت دزدیده می‌شود. این جدا از مواردی است که سایت حین بازی دست به تقلب می‌زند. مثلا اگر شما تخته نرد بازی کنید و طرف مقابل «شخص» نباشد سایت به راحتی می‌تواند با دستکاری در اعداد تاس شما را بازنده کند. در بازی‌های دیگر نظیر «انفجار» یا «سنگ کاغذ قیچی» که رسما برنده را سایت تعیین می‌کند.

در حالت دوم که فرد می‌بازد، همان‌طورکه گفته شد پول به حساب سایت می‌رود. حساب سایت هم یک حساب معمولی مثل حساب همه ماست. برخی مواقع آن حساب متعلق به دارنده سایت بت است و برخی اوقات ممکن است آن حساب اجاره‌ای باشد. حتما در چند وقت اخیر با آگهی‌های تبلیغاتی حساب اجاره‌ای برخورد کرده‌اید. عده‌ای در فضای مجازی با وعده پرداخت مبلغی معین در ماه کارت بانکی شما را اجاره می‌کنند و به شما وعده می‌دهند که وقتی کارت به شما بازگردانده شود با توجه به تراکنش‌های مالی بسیار زیاد آن می‌توانید به راحتی وام بگیرید و چه و چه. ضمنا به شما تاکید می‌شود کار غیرقانونی با کارت انجام نمی‌شود! اما در واقع یکی از مصارف استفاده از کارت‌های اجاره‌ای اختصاص آن به سایت بت و پولشویی است. طبق آخرین اطلاعات بیش از ۲۰ هزار حساب اجاره‌ای در کشور شناسایی و مسدود شده و البته تعداد بسیار زیادی از این نوع حساب‌ها هنوز مشغول فعالیت هستند. آن‌طور‌که شنیده شده شبکه قمار در برخی بانک‌ها افرادی دارند که وظیفه‌شان کنترل این حساب‌های اجاره‌ای است. گاهی پیش می‌آید به دلیل مشکوک بودن یک حساب به خاطر گردش مالی عجیب یا شکایت افراد بازنده، دستور قضایی مسدود شدن آن حساب صادر می‌شود اما گماشتگانی که در بانک کار می‌کنند همیشه زودتر متوجه می‌شوند و خبر را به گوش دارنده حساب می‌رسانند تا او قبل از مسدود شدن آن را خالی کند. همچنین وکلایی در سطح کشور مشغول به فعالیت هستند که کارشان باز کردن حساب‌های مسدودشده شبکه قمار است.

پولشویی

وقتی پول در یک حساب جمع‌آوری شد، از طریق تبدیلش به ارز دیجیتال یا پول الکترونیکی که قابل ردگیری نباشد از کشور خارج می‌شود. به این کار پولشویی گفته می‌شود. پولشویی مهم‌ترین فرآیند در انتقال پول به خارج از کشور است، چراکه شاید در کشوری همانند ترکیه مهم نباشد پولی که از ایران می‌رسد چگونه به دست آمده اما برای استفاده از این پول در کشورهایی نظیر انگلستان، اسپانیا یا امریکا مهم است که فرد ثابت کند پول کثیف نیست. پول حاصل از کار غیرقانونی پول کثیف نامیده می‌شود. صرافی‌هایی در ایران وجود دارند که عملیات تبدیل ریال بازنده‌ها به پول‌های الکترونیک یا ارزهای دیجیتال و فرستادنش به خارج کشور را برعهده دارند. خیلی از این صرافی‌ها رسمی هستند و از بانک مرکزی مجوز فعالیت دارند. ارزهایی که توسط صرافی‌ها تبدیل می‌شود از طریق کشورهای دیگر به هیچ عنوان قابل شناسایی نیستند، به‌خصوص اینکه ایران جزو FATF هم نیست. بعد از انتقال پول به خارج برای شاکی‌ها تنها ردی که باقی می‌ماند همان حساب‌های اجاره‌ای است. برای همین بسیاری از افرادی که کارت بانکی خود را اجاره داده‌اند با مشکلات پیچیده قضایی مواجه می‌شوند. آنها باید پاسخگوی پول‌های دزدی باشند که در حساب‌شان وارد و از آن خارج شده است. افرادی که کارت‌های‌شان را اجاره می‌دهند عمدتا از قشر ضعیف جامعه هستند و برای رهایی از مشکلات اقتصادی حاضر می‌شوند کارت بانکی خود را دراختیار دیگران قرار دهند. این در حالی است که فرآیند شناسایی صراف‌ها بسیار راحت است، چراکه تعداد آنها محدود است و ضمنا همه صرافی‌ها هر هفته میلیاردها تومان را تبدیل به ارز دیجیتال نمی‌کنند!

 

شخم زدن!

اما باختن سرمایه در بازی تنها اتفاق بدی نیست که برای یک فرد در سایت قمار رخ می‌دهد. وقتی او از سایت خارج می‌شود ممکن است مورد فیشینگ قرار بگیرد و تمام حسابش خالی شود. فیشینگ یعنی تلاش برای به دست آوردن اطلاعاتی مانند نام کاربری، گذرواژه، اطلاعات حساب بانکی افراد. در واقع آن سرورهای واسط می‌توانند با ذخیره کردن اطلاعات کارت بانکی شما، حساب‌تان را خالی کنند. در این بین لازم است با اصطلاحی به نام «شخم زدن» آشنا شویم. شخم زدن به این معناست که سایت‌های بت نیمه‌شب به حساب‌هایی که اطلاعات‌شان را دراختیار دارند سر می‌زنند و پول‌های توی حساب‌ها را کم‌کم خالی می‌کنند. اگر هم خود مالک سایت بت حوصله شخم زدن نداشته باشد آن اطلاعات را با مبلغ قابل‌توجهی به شرکت‌هایی که کارشان شخم زدن است، می‌فروشد. آنها هرقدر در بیاورند مال خودشان است. روایت‌های بسیاری از افراد مختلف شنیده شده که شب خوابیده‌اند و صبح با انبوهی از پیام‌های برداشت وجه از حساب‌شان مواجه شده‌اند. بعضا گفته می‌شود با راه افتادن رمز پویا فیشینگ ناممکن شده ولی باید توجه داشت که گرچه با وجود رمز یکبار مصرف کار برای سارقان سخت شده اما ناممکن نیست. سرورهای واسط می‌توانند همان زمان که شما قصد واریز وجه دارید، مبلغ را دستکاری کنند یا با کم کردن جزیی اما مداوم مبالغی که نیاز به رمز پویا ندارد حساب را خالی کنند. پول‌هایی که از فیشینگ به دست می‌آید دوباره به یک یا چند حساب اجاره‌ای منتقل و از آنجا به صرافی می‌رسد و بعد راهی خارج می‌شود.

 

شبکه بانکی و صرافی‌ها چطور سود می‌برند؟

همان‌طورکه گفته شد افراد بسیاری در بدنه ارگان‌های رسمی کشور به شبکه قمار سرویس می‌دهند. آنها دستمزد خود را دریافت می‌کنند و البته رسما مجرم به حساب می‌آیند. با این حال شبکه بانکی کشور بدون اینکه به شکل مشخص درگیر شبکه قمار باشد از وجود آن سود می‌برد و سود می‌رساند. سیستم بانکی ایران یک سیستم سودمحور است. یعنی میزان پول در گردش و تعداد تراکنش برایش اهمیت دارد؛ اهمیتی فراتر از امنیت حساب کاربران یعنی مردم. شکل وام‌دهی بانک‌ها و محاسبه سود‌ها در کنار نحوه فعالیت‌ آنها در بازار سرمایه که به جای تولید به سمت بازارهایی نظیر مسکن و اتومبیل و ارز و طلا می‌رود رویکرد بانک‌ها را ثابت می‌کند. سیستم بانکی به راحتی می‌تواند شبکه‌های قمار را شناسایی کند اما بیشتر ترجیح می‌دهد سود حاصل از تراکنش‌های مالی این شبکه که رقمی وحشتناک می‌شود را دریافت کند در حالی که عملا کاری غیرقانونی هم انجام نداده. در اهمیت سود تراکنش‌ها همین بس که در چند سال گذشته انواع و اقسام سیستم‌های پرداخت آنلاین معرفی شده‌اند که هیچ هزینه‌ای بابت ارایه خدمات به کاربران دریافت نمی‌کنند ولی با تبلیغ‌های میلیاردی در تلویزیون مدام مردم را به استفاده از سیستم پرداخت خودشان تشویق می‌کنند. دلیل این کار همان سودی است که بابت هر تراکنش می‌برند که شاید مبلغ بسیار ناچیزی باشد اما در ابعاد وسیع تبدیل به رقمی بسیار بزرگ می‌شود. این دقیقا ذهنیت صراف‌ها هم هست. آنها نیز سود خودشان را از چینج کردن ریال به ارز دریافت می‌کنند و برای‌شان مهم نیست پول از کجا آمده است. هرچند دقیقا می‌دانند.

 

مثلث بانک مرکزی، قوه قضاییه و پلیس فتا

به‌طور کلی می‌توان گفت نهادهای قوه قضاییه، نیروی انتظامی (پلیس فتا)، وزارت اطلاعات، شبکه بانکی و وزارت ارتباطات به‌طور مستقیم با معضل شبکه‌های قمار درگیر هستند. البته به صورت کلی‌تر همه دستگاه‌های کشور به نوعی با این پدیده روبه‌رو هستند که در جای خودش مفصل بررسی خواهد شد. نهادهای ذکر شده در سه سال گذشته و مخصوصا در دو، سه ماه اخیر با بالا گرفتن فعالیت شبکه قمار اقداماتی را انجام داده‌اند. امین مهاجر مدیر ارشد امنیت اطلاعات بانک مرکزی گفت: «این بانک پروژه‌های مهمی را با همکاری پلیس فتا و دادستان برای مبارزه با درگاه‌های مرتبط با قمار و شرط‌بندی هستند طراحی کرده است که یکی از این پروژه‌ها فراهم شدن امکان شناسایی هوشمند این سایت‌ها است.» همچنین به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، تشکیل کارگروه تخصصی، همکاری با پلیس فتا و مرکز مبارزه با پولشویی وزارت اقتصاد و معاونت فضای مجازی دادستانی به همراه تدوین آیین‌نامه مبارزه با سایت‌های شرط‌بندی و قمار ازجمله سایر اقدامات بانک مرکزی در برخورد با سایت‌های شرط‌بندی است. فیلتر شدن سایت‌ها، دستگیری سرشبکه‌های داخلی، تلاش برای استرداد متهمان از خارج کشور به داخل، مسدود کردن حساب‌ها، اطلاع‌رسانی در حوزه نحوه فعالیت سایت‌های شرط‌بندی و آگاه‌سازی مردم از سایر اقداماتی است که در حال انجام است. با این وجود به نظر می‌رسد باتوجه به گستردگی موضوع و پیچیدگی روابط قدرت در این شبکه‌ها مشکل به این زودی‌ها حل بشود.

سردار وحید مجید چندی قبل در گفت‌وگو با روزنامه جام‌جم، ضمن تاکید بر افزایش صعودی سایت‌های قمار و شرط‌بندی از سال 96 تاکنون، دلیل رشد فعالیت این شبکه‌ها را، افزایش تعداد کاربران اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام و تلگرام در کشور اعلام کرده و گفته بود: «در سال 90، تعداد این سایت‌ها به تعداد انگشتان دست هم نبود ولی در سال‌های ۹۷ و ۹۸، ۹۵۰۰ سایت فعال در این حوزه را شناسایی کردیم و ۱۹۲۰‌متهم دستگیر و تحویل مقام قضایی شدند. در 8 ماهه امسال هم 3 هزار و 500 سایت شرط‌بندی را شناسایی و ۶۰۳ متهم را در این رابطه دستگیر کردیم. البته دستگیر‌شدگان، سرپل‌های ارتباطی در داخل کشور هستند اما افرادی که در خارج از کشور این شبکه‌ها را هدایت می‌کنند هم، تحت پیگرد قرار می‌دهیم چنانکه چندی قبل یکی از این سرکرده‌ها را در خارج از کشور دستگیر کردیم و به ایران بازگرداندیم و حالا هم یکی دیگر از سرکرده‌ها با لقب پدرخوانده سایت‌های شرط‌بندی، در ترکیه زندگی می‌کند که اقدامات لازم قضایی-پلیسی برای بازگرداندن او و همدستانش به کشور انجام شده و پیگیر آن هستیم.» آن‌طورکه مشخص شده افراد صاحب نفوذی در بدنه نهادهای مسوول وجود دارند که به شبکه‌های قمار متصل هستند و در ازای دریافت مبالغی هنگفت خدماتی به گردانندگان شبکه ارایه می‌دهند. جدا از اینها آدم‌های کاملا معمولی که پیج‌ها یا کانال‌هایی با مخاطب چند هزار نفری تا چند صد هزار نفری دارند هم دانسته یا نادانسته به تبلیغ سایت‌های شرط‌بندی می‌پردازند. گفته می‌شود پولی که ادمین‌های سایت‌های شرط‌بندی برای تبلیغ می‌پردازند چند برابر سایر تبلیغ‌‌‌دهنده‌هاست. در این زمینه هم طبق گفته مقامات پلیس فتا اقداماتی صورت گرفته و برای تبلیغ سایت بت در هر سطحی جرم‌انگاری شده است. اولتیماتوم پلیس در این زمینه در رفتار کانال‌ها و پیج‌هایی که پیش‌تر به تبلیغ سایت بت می‌پرداختند کاملا نمایان شده و حجم تبلیغات در یک ماهه اخیر کاهش یافته است اما به صفر نرسیده.

یکی از مهم‌ترین نهادهایی که در زمینه شبکه قمار باید نقش ایفا کند صداوسیماست. اما متاسفانه این نهاد در سه سال گذشته با در پیش گرفتن برخی سیاست‌ها نه تنها با پدیده شوم قمار مبارزه نکرد که با آنتن‌فروشی به برخی افراد به نوعی همان رفتارها را به نوعی دیگر تکرار کرد و هم برای شبکه قمار دست به تبلیغ مجانی زد. انواع و اقسام ستاره مربع‌هایی که از مردم مبلغی را دریافت می‌کرد تا در ازایش آنها را در قرعه‌کشی شرکت دهد به نوعی قمار به حساب می‌آمد. این ماجرا از کد # 3٭ و انحصار توسکا بر صداوسیما شروع شد. این شرکت که به نوعی روی صداوسیما سیطره پیدا کرده بود با راه‌اندازی سامانه‌های ارزش افزوده مبالغ زیادی را از بینندگان به هوای شرکت دادن‌شان در قرعه‌کشی‌های روزانه و جوایز میلیونی دریافت می‌کرد. در همین زمان بود که اسپانسرهایی وارد تلویزیون شدند و شروع به ساخت برنامه کردند. در برهه‌ا‌ی تقریبا هر مجری تلویزیون که روی آنتن می‌آمد یک کد دستوری تبلیغ می‌کرد.

توسکا از ۲۶ مهر ۱۳۹۶ ستاره مربع‌ها را وارد صداوسیما کرد. وزیر ارتباطات در آن برهه اعلام کرد این شرکت‌ها هیچ مجوزی از ITC ندارند. برنامه‌های پرمخاطبی نظیر خندوانه، ماه عسل، بیست هجده، فوتبال برتر، فرمول یک، کودک شو و عصر جدید، از اپلیکیشن روبیکا که محصول توسکا بود در برنامه‌های خود استفاده می‌کردند و از حساب مردم بابت چیزهای بی‌ارزش پول برمی‌داشتند. گفته می‌شد در آن برهه بیش از ۶ میلیون نفر از مردم ایران عضو سیستم‌های ارزش افزوده شده بودند و درآمد توسکا به ۵ هزار میلیارد تومان رسیده بود که به دلیل ثبت شرکت در کیش از دادن مالیات هم معاف بود.

یکی از برنامه‌های معروف آن زمان «برنده باش» با اجرای محمدرضا گلزار بود؛برنامه‌‌ای که پول جوایزش را از پول خود مردم می‌داد و مصداق بارز قمار به حساب می‌آمد. در واقع پول جایزه پولی بود که مردم بابت خرید سوال در اپلیکیشن برنامه پرداخت می‌کردند تا به برنامه اصلی برسند اما موفق نمی‌شدند. این برنامه با فتوای مستقیم برخی مراجع تقلید نظیر آیت‌الله مکارم تعطیل شد. اما تهیه‌کننده آن برنامه «سجاد خواجه علیجانی» که برای نخستین‌بار نامش بابت سرمایه‌گذاری سنگین و غیرمنطقی در برخی پروژه‌های سینمایی از جمله فیلم «ما همه با هم هستیم» مطرح شد هنوز به فعالیت‌های اقتصادی‌اش ادامه می‌دهد و هنوز تولدش توسط سلبریتی‌هایی نظیر گلزار به صورت رسمی تبریک گفته می‌شود! گفته می‌شود سجاد علیجانی از یک مغازه خدمات کامپیوتری در محله نارمک به جایی رسیده که اسپانسری بزرگ‌ترین جشنواره‌های فیلم در ایران را به دست می‌آورد و این نشان می‌دهد او از چه نفوذی برخوردار شده است. ریحانه پارسا که مدتی پیش از ایران رفت و درنهایت به نوعی به شبکه قمار متصل شد، در یکی از پست‌های اینستاگرامی‌اش نوشت می‌خواهد افشاگری‌هایی علیه «س.ع» که در رابطه با درگاه‌های بانکی کشور فعال است و یکی از سرمایه‌گذاران روی ارزهای دیجیتال به حساب می‌‌آید انجام دهد. پارسا گفت، س.ع از جمله سرمایه‌گذاران فیلم‌های جشنواره فیلم فجر امسال بوده. چندی پیش جرجندی نیز در سایت وب‌آموز مدعی شد: «بیش از یک سال است که در حال رصد شبکه پرداخت ایران و درگاه‌هایی هستیم که به شبکه قمار و پولشویی داده شده و آنها را در کانال اینجا و در وب سایت منتشر می‌کنیم. درگاه پرداخت به قابلیتی گفته می‌شود که شبکه بانکی از طریق شرکت‌های واسط PSP به کسب و کارها ارایه می‌کند و طبق آن مشتری کسب و کار می‌تواند تا سقف نامحدود اقدام به خرید کالا یا خدمات نماید. یکی از افراد سجاد خواجه علیجانی بود.» همچنین مدتی پیش برخی افراد که خود را مال‌باخته معرفی کرده بودند در دادگاه کیفری شماره دو شهرستان درگز از علیجانی شکایت کردند اما دادگاه به دلیل آنچه «مجهول‌المکان» خواندن علیجانی عنوان کرد دستور داد حکم او در رسانه‌های کثیرالانتشار منتشر شود تا خوانده در اسرع وقت خودش را معرفی کند!

 

چرا ترکیه؟

وقتی روی لوکیشن عکس‌ها و ویدیوهای بازوهای رسانه‌ای شبکه قمار کلیک می‌کنیم متوجه می‌شویم اکثر آنها در ترکیه سکونت دارند. اینکه چرا ترکیه تبدیل به جذاب‌ترین پایگاه شبکه قمار شده سوال خیلی از افراد است. شاید نزدیک بودن، رفت و آمد راحت، تعداد زیاد ایرانی‌های ساکن در آن و داشتن برخی آزادی‌ها از جمله این دلایل باشد. با این وجود هستند کشورهای دیگری در نزدیکی ایران که می‌توانند چنین شرایطی را فراهم کنند. یکی از فعالان حوزه مالی در این رابطه به خبرنگار روزنامه اعتماد گفت: «دلیل اصلی سیستم مالی است. شبکه بانکی ترکیه هم دست‌کمی از ایران ندارد.» این فرد ادعا کرد که می‌تواند بدون نشان دادن مدارک هویتی نظیر کارت شناسایی یک حساب بانکی در ترکیه باز کند و تنها خرجش کمی بیشتر می‌شود. او همچنین به این نکته اشاره کرد که ترکیه هرگز از سرمایه‌گذاران خارجی نمی‌پرسد پول‌های‌شان را از کجا آورده‌اند. همه این دلایل باعث شده ترکیه تبدیل به مقر اصلی شبکه قمار و پولشویی بشود. سعدالله امیرشقاقی در همان گفت‌وگویی که ابتدای متن به آن اشاره شد مدعی می‌شود، رییس پلیس استانبول و رییس دادستانی این شهر دوست صمیمی‌اش هستند و مشکلات دندان‌های‌شان را پیش او می‌آورند! چند روز پیش هم میلاد حاتمی ویدیویی از خودش توی ماشین پلیس استانبول منتشر کرد. میلاد در آن ویدیو با ماشین پلیس به گشت و گذار می‌رود و با دکمه‌های ماشین بازی می‌کند! این ویدیو خشم برخی مقامات و مردم ترکیه را به همراه داشت. آنها سوال کردند این شخص کیست که می‌تواند از ماشین پلیس به این شکل سوءاستفاده کند؟محمد جرجندی در مجموعه مطالب خود درباره امیرشقاقی‌ها به محل استقرار و اقامت آنها در هتلی به نام «دیوان» در استانبول ترکیه نیز اشاره می‌کند. این هتل، محل اقامت قبلی یا فعلی بسیاری از شاخ‌های اینستاگرامی و فعالان حوزه شرط‌بندی از قبیل محسن افشانی، پویان مختاری، ساشا سبحانی، داوود غفاری (هزینه)، وحید خزایی و... بوده است. این هتل همچنین میزبان تعداد زیادی از دختران ایرانی نیز هست. این هتل بسیار گران‌قیمت است و آن‌گونه که از تصاویر دختران و توضیحات صفحات اینستاگرام آنان برمی‌آید، برخی از آنها مشغول دادن خدمات جنسی به مشتریان ثروتمند هستند. از همین رو می‌توان همپوشانی‌هایی بین شبکه قمار و شبکه قاچاق دختران نیز پیدا کرد. شبکه‌هایی که همه در ترکیه فعالیت دارند! 

*اعتماد

###