از آنجا که هیچ کدام از کشورهای امضاکننده برجام این اقدام آمریکا را قانونی و قابل اجرا ندانسته‌اند، معلوم نیست که آیا این اقدام واشنگتن در حد یک حرکت سیاسی باقی خواهد ماند یا کاخ‌سفید خواهد توانست با استفاده از ابزار اقتصادی و قدرت سیاسی، کشورهای دنیا را ناچار به همراهی با خود کند.

پومپئو، شنبه شب، ۱۹ سپتامبر و تنها چند ساعت مانده به آغاز روز بیستم سپتامبر با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که همانطور که در روز ۲۰ اوت آمریکا رسما دبیر شورای امنیت را از تصمیم خود برای فعال کردن مکانیسم ماشه برابر قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا مطلع کرده بود، اکنون این مهلت ۳۰ روزه به پایان رسیده و بنابراین "رسما تحریم‌های ایران» که به موجب این قطع‌نامه تعلیق شده بود دوباره فعال خواهند شد.

وزیر خارجه آمریکا در ادامه این بیانیه آورده: «ایالات متحده انتظار دارد که همه اعضای سازمان ملل متحد به طور کامل به تعهدات خود برای اجرای این تحریم‌ها پایبند بمانند... اگر هر کدام از کشورهای عضو سازمان ملل متحد از الزام به این موارد سرباز زند و تحریم‌ها را اعمال نکند، آمریکا آماده است که با استفاده از اختیارات و امکانات داخلی خود علیه این کشورها اقدام کند و آنها را با پیامدهای آن مواجه کند تا اطمینان یابیم ایران نتواند از مزایایی اقداماتی بهره جوید که سازمان ملل متحد منع‌ کرده است."

وزیرخارجه آمریکا در پایان این بیانیه گفته در روزهای آینده «آمریکا دور جدیدی از اقدامات تکمیلی را اعلام خواهد کرد که متضمن کارآیی تحریم‌های سازمان ملل متحد شود و ناقضان آن را به پاسخگویی و قبول مسئولیت وادارد. "

واکنش ایران و نامه به سازمان ملل متحد؛ مقابل اقدامات آمریکا بایستید

همزمان با بیانیه پومپئو، مجید تخت روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد طی نامه ای که برای آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت فرستاده خواستار آن شده که این نهاد بین المللی در برابر اقدامات آمریکا بایستد و نگذارد که «برجام متلاشی» شود.

خبرگزاری فارس بخشی از نامه را چنین نقل کرده است: «با توجه به اینکه هدف اعلامی آمریکا، نابودی کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بوده و برای آن هدف نیز استراتژی‌اش ایجاد پیچیدگی حقوقی از طریق ارائه تفسیرهای خودسرانه یکجانبه و استدلال‌های شبه‌قانونی است، جمهوری اسلامی ایران به اعضای شورای امنیت اعتماد می‌کند که بار دیگر تلاش مکرر ایالات متحده برای سوءاستفاده از فرایند شورای امنیت و به تبع آن تضعیف قدرت و اعتبار شورا و سازمان ملل را رد کند».

تخت روانچی همچنین در حساب توییتری خود یک بار دیگر با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام این کشور را فاقد قدرت استفاده از مکانیسم ماشه دانسته و گفته این اقدام آمریکا به «انزوای بیشتر» این کشور خواهد انجامید.

آمریکا در سال ۲۰۱۸ یک‌طرفه از برجام خارج شد و تحریم‌های شدید و وسیعی را در راستای سیاست "فشار حداکثری" علیه ایران به اجرا گذاشت.

ایران یک سال بعد از خروج آمریکا، تعهدهای برجامی خود را در پنج مرحله کنار گذاشت و فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر گرفت.

اعضای شورای امنیت و امضاکنندگان دیگر برجام از جمله چین، روسیه و کشورهای اروپایی می‌گویند واشنگتن با خروج از برجام دیگر حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد و نمی‌تواند با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ آنها را بازگرداند.

در تازه‌ترین واکنش، سه عضو اروپایی برجام اعلام کردند با وجود مخالفت آمریکا معافیت ایران از تحریم‌های سازمان ملل متحد لغو نمی‌شود.

دولت‌های بریتانیا، آلمان و فرانسه در نامه‌ به شورای امنیت که دیروز، جمعه ۱۸ سپتامبر، منتشر شد اعلام کردند تعلیق تحریم‌های ایران در چارچوب برجام، بعد از تاریخ ۲۰ سپتامبر ادامه خواهد یافت.

این سه کشور در نامه‌ای به ۱۵ عضو شورای امنیت که نسخه‌ای از آن در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفته گفتند هر تصمیم یا اقدام برای ازسرگیری تحریم‌های ایران، فاقد "تاثیر قانونی" خواهد بود.

نمایندگان فرانسه، آلمان و بریتانیا در نامه خود گفتند به طور "خستگی ناپذیر" برای حفظ برجام تلاش کرده‌اند و به این کار همچنان "متعهد" هستند.

 

###