دولت ترامپ علیه مفاهیم تاسیسی اینترنت؛
آیا آمریکا می‌خواهد اینترنت را دو پاره کند؟

پرسش:مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، می‌گوید دنبال اینترنت "پاک" است.

منظور او از این حرف این است که می‌خواهد نفوذ چین، و شرکت‌های چینی، در اینترنت آمریکا را حذف کند.

اما منتقدان می‌گویند که این کار روند نگران‌کننده تکه تکه شدن اینترنت جهانی را تسریع می‌کند.

امروزه وقتی درباره چین و روسیه صحبت می‌کنیم از واژه "خورده‌تور" (در تضاد با "اندرتور" به عنوان معادل فارسی اینترنت) استفاده می‌کنیم.

محرک اصلی این فرایند این ایده است که اینترنت ذاتا و اساسا لزومی ندارد که پدیده‌ای جهانی باشد.

از منظر دولت‌هایی که می‌خواهند محتوای قابل دسترسی برای ملت‌هایشان را محدود کنند، تصاحب اینترنت کاملا منطقی و بدیهی است.

دیوار آتش بزرگ چین بهترین مثال برای کشیدن دیواری اینترنتی به دور خود است. شما اثری از موتور جست‌وجوی گوگل یا فیسبوک در چین پیدا نخواهید کرد.

چیزی که از انتظار مردم خارج بود دنباله‌روی آمریکا از چین در این مقوله بود.

ولی به باور منتقدان نتیجه منطقی صحبت‌های روز پنج‌شنبه آقای پومپئو دقیقا همین است.

او گفت که می‌خواهد اپلیکیشن‌های "نامطمئن" را از فروشگاه‌های اپلیکیشن در آمریکا حذف کند.

به گفته او "اپلیکیشن‌های جمهوری خلق چین حریم خصوصی ما را تهدید می‌کنند، در توزیع بدافزار نقش دارند، و اطلاعات غلط و تبلیغات سیاسی منتشر می‌کنند."

نخستین سوالی که به ذهن رسید این بود: آقای پومپئو به کدام اپلیکیشن‌های چینی اعتماد دارد؟ پیش‌فرض این است که صحبت‌های او شامل تقریبا تمامی اپلیکیشن‌های چینی می‌شود.

 

منبع تصویر، Reuters

 

آلن وودوارد، کارشناس امنیتی در دانشگاه ساری، می‌گوید "شوک‌آور است. اینترنت دارد در برابر چشمان ما بالکانیزه و تجزیه می‌شود. دولت آمریکا از مدت‌ها پیش منتقد کشورهایی بوده است که دسترسی به اینترنت را محدود می‌کنند... ما حالا می‌بینیم که خودشان هم دارند همین کار را می‌کنند."

این حرف شاید حاوی مقداری مبالغه باشد. دلایل آقای پومپئو برای "پاک‌سازی" شبکه اینترنت در آمریکا از شرکت‌های چینی تفاوت بسیاری با میل دولت‌های خودکامه برای کنترل فضای گفت‌وگوی آنلاین دارد.

اما اگر پومپئو حرف‌هایش را عملی کند، ما قطعا شاهد تغییری اساسی در سیاست سایبری ایالات متحده بعد از چند دهه خواهیم بود.

اگر کشوری باشد که همیشه بر اساس حق آزادی بیان مندرج در قانون اساسی از آزادی اینترنت دفاع کرده است، آن کشور آمریکا است. اما رویکرد دولت آقای ترامپ متفاوت بوده است، تفاوتی که تا حدی نتیجه نگرانی‌های مشروع امنیتی بابت شیوه کاری بعضی از شرکت‌های چینی در آمریکا است.

هشدار در مورد وی‌چت

الکس استاموس، مدیر ارشد امنیتی سابق فیسبوک، به من گفت وقتی صحبت از نگرانی بابت اپلیکیشن‌های چینی می‌شود، تیک‌تاک با وجود توجهی زیادی که اخیرا به آن شده است تنها نوک کوه یخ است.

او می‌گوید "به نظر من تیک‌تاک حتی در بین ده‌ها مورد اول هم نیست."

به گفته او اپلیکیشنی که باید آمریکا را نگران کند وی‌چت است که به شرکت تنسنت تعلق دارد.

"وی‌چت یکی از محبوبترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان در دنیا است... بعضی‌ها تمام کارهای شرکتشان را روی وی‌چت انجام می‌دهند و اطلاعات بسیار حساسی در اختیار آن‌ها است."

البته آقای پومپئو از وی‌چت نیز به عنوان یکی از اهداف بالقوه در آینده نام برده است.

اما نمی‌توان به راحتی از منظر انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر به این مساله نگاه نکرد. شعارهای ضدچینی آقای ترامپ به حیطه فناوری محدود نمی‌شود.

سیاست یا ژست؟

با این حساب، آیا این یک موضع سیاسی است یا صرفا یک ژست؟

از طرف دیگر، ترامپ شاید در انتخابات نوامبر شکست بخورد. دموکرات‌ها احتمالا موضع نرمتری در قبال فناوری‌های چینی اتخاذ خواهند کرد.

اما، در حال حاضر، رویای ترامپ برای اینترنت در آمریکا - اینترنتی عمدتا عاری از چین - آن را به فضایی بسیار تفکیک‌شده‌تر تبدیل می‌کند.

طنز قضیه در این است که در آن صورت اینترنت بیشتر شبیه چیزی می‌شود که چین آرزو دارد.

فقط خود تیک‌تاک را در نظر بگیرید. اگر شرکت مایکروسافت شعبه آمریکایی آن را بخرد ما سه تیک‌تاک خواهیم داشت. یک تیک‌تاک در چین (به نام دویین). یک تیک‌تاک در باقی دنیا. و یک تیک‌تاک هم در آمریکا.

آیا این می‌تواند الگوی مناسبی برای آینده اینترنت باشد؟

*جیمز کلیتون

• گزارشگر فناوری در آمریکای شمالی
•  

###