نزدیک‌ترین سیاهچاله به زمین کشف شد

پرسش: ستاره شناسان در جستجو برای یافتن نزدیک‌ترین سیاهچاله به زمین روی یک نامزد بالقوه انگشت گذاشته اند.

این نقطه در حدود هزار سال نوری - یعنی فاصله ای که نور با سرعت تقریبا ۳۰۰ هزار کیلومتر در ثانیه ظرف هزار سال طی می کند - در صورت فلکی تلسکوپیوم قرار دارد.

هرچند این فاصله زیاد به نظر می رسد اما در ابعاد نجومی در مجاورت ما به حساب می آید.

دانشمندان وجود این سیاهچاله را با کمک کنش و واکنش آن با دو ستاره استنباط کرده اند. یکی از این ستاره ها دور سیاهچاله می گردد و ستاره دوم دور ستاره اول.

وجود سیاهچاله ها معمولا با بررسی برهم کنش پرانرژی آن با قرص برافزایشی - یعنی توده گاز و غبار اطراف - استنباط می شود. این فرآیند اشعه ایکس زیادی ساطع می کند و همین کنش پرانرژی است که با کمک رصدخانه ها ردیابی می شود، نه خود سیاهچاله.

در این مورد غیرعادی، وجود چاله تاریک با بررسی حرکات سیستمی شامل دو ستاره به نام "اچ آر ۶۸۱۹" شناسایی شده است.

دیتریش باد استاد بازنشسته نجوم در رصدخانه جنوبی اروپایی (ای اس او) در آلمان گفت: "این چیزی است که می توانید 'سیاهچاله تاریک' بنامید چون به معنی واقعی کلمه سیاه است."

او به بی بی سی نیوز گفت: "فکر می کنیم این اولین سیاهچاله ای است که به این شکل کشف می شود. و نه فقط این - این نزدیک ترین سیاهچاله به ماست از جمله در میان آنهایی که قرص برافزایشی دارند."

نکته جالب دیگر در مورد خبر این است که می توان سیستم "اچ آر ۶۸۱۹" را با چشم غیرمسلح دید - البته به این شرط که در نیمکره جنوبی باشید. نیازی به تلسکوپ یا دوربین دوچشمی نیست البته این سیستم تازه درحال خارج شدن از پشت خورشید است بنابراین مدتی طول می کشد تا در آسمان شب ظاهر شود.

دانشمندان مطالعه اچ آر ۶۸۱۹ را سال ها پیش آغاز کردند زمانی که به دنبال یک ستاره به اصطلاح بی ای (Be) بودند. این نوع ستاره ها با چنان سرعتی دور محور خود می گردند که تا آستانه متلاشی شدن پیش می روند. ستاره بیرونی سیستم اچ آر ۶۸۱۹ از نمونه های خوب این نوع است.

اما یک رشته حوادث باعث شد تحقیقات تا این اواخر به نتیجه نرسد.

مطالعات با تلسکوپ ۲.۲ متری لا سیلوا در شیلی نشان داده است که ستاره داخلی سیستم هر ۴۰ روز یک بار دور یک شی نامرئی می گردد.

جرم این شی که فرض می شود یک سیاهچاله باشد حداقل چهار برابر خورشید است.

منجمان تاکنون چیزی بیش از ۲۰ سیاهچاله را در کهکشان راه شیری کشف کرده اند که بیشتر آنها درحال برهم کنشی قوی با قرص برافزایشی اطراف هستند.

اما علم آمار به ما می گوید که شمار آنها باید خیلی خیلی بیشتر باشد.

ماریانا هایدا دانشجوی مقطع فوق دکتری در رصدخانه جنوبی اروپایی به بی‌بی‌سی نیوز گفت: "در کهکشان راه شیری فرض می شود که حدود ۱۰۰ میلیون سیاهچاله وجود داشته باشد. بنابراین باید دو سه سیاهچاله دیگر باشند که از این هم به ما نزدیک‌ترند."

نتیجه این مطالعه در نشریه "نجوم و اخترفیزیک" چاپ شده است.

 

###