«اعتراف» یک میلیون‌تومانی
پرسش:«یک میلیون تومان برای ردیف چهارم یک نمایش». پای بلیت‌های نجومی به تئاتر هم باز شد و بلیت «اعتراف»؛ نمایشی که این روزها به‌گواه سایت ایران‌نمایش تا هشتم شهریور سولد آوت شده، در بازار سیاه به مبلغ یک میلیون تومان خریدوفروش می‌شود.
پرسش:«یک میلیون تومان برای ردیف چهارم یک نمایش». پای بلیت‌های نجومی به تئاتر هم باز شد و بلیت «اعتراف»؛ نمایشی که این روزها به‌گواه سایت ایران‌نمایش تا هشتم شهریور سولد آوت شده، در بازار سیاه به مبلغ یک میلیون تومان خریدوفروش می‌شود.
این در حالی است که قطب‌الدین صادقی ضمن محکوم‌کردن چنین شرایط ضدفرهنگی‌ای، مهم‌ترین مقصر آن را دولت می‌داند. به تعبیر او، در این خصوصی‌شدن تئاتر که همه‌چیز در اختیار مدیرتولیدهای نورسیده قرار گرفته که چندان سواد و اطلاعی از فرهنگ و هنر تئاتر ندارند، خواه‌ناخواه ایجاد چنین شرایطی امری بدیهی است و شاید این دمل چرکین حالا سر باز کرده است و بوی گندش دارد به‌راحتی همگانی می‌شود.
درحالی‌که طبق اطلاعات سایت فروش اینترنتی این نمایش (ایران نمایش)، بلیت‌های «اعتراف» تا تاریخ هفتم شهریور ٩٦ به‌طورکامل پیش‌فروش شده، در «دیوار» یکی از سایت‌های مطرح خریدوفروش اینترنتی، تعدادی از بلیت‌های نمایش با قیمتی گزاف به فروش گذاشته شده‌اند.
البته با توجه به نبود بلیت، فروشندگان منصفی هم بوده‌اند که بلیت‌های خود را در تیرماه و نیز برای مردادماه با همان قیمت اصلی بلیت یا نهایتا با قیمت ۱۵۰ هزار تومان برای فروش ثبت کرده‌اند، اما یکی از این دوستداران هنر دو عدد بلیت اواخر مردادماه را در ردیف اول سالن اصلی تئاتر شهر و با این تبلیغ که «صندلی‌ها درست روبه‌روی جایگاه بازی علی نصیریان و شهاب حسینی است»، به قیمت یک میلیون تومان برای هر بلیت به فروش گذاشته است.
این فروشنده که به نظر می‌رسد نمایش را یک‌بار دیده یا حداقل از جزئیات صحنه و شماره صندلی‌ها اطلاع دقیق دارد، همچنین به خریدار احتمالی اطمینان داده است که می‌تواند بلیت‌ها را در محل تئاتر شهر تحویل دهد.
البته این تنها مورد فروش بلیت این نمایش با قیمتی نجومی برای یک تئاتر نیست و در آگهی دیگری بلیت‌هایی با قیمت ۸۰۰ هزار تومان برای فروش در مردادماه در سایت درج شده‌اند.
بنا بر جست‌وجوی ما، در سایت دیوار از ٤٠٠ تا یک میلیون تومان این بلیت‌ها به فروش گذاشته شده است. ما همچنین با یک فروشنده خانم که در این سایت آگهی داده بود، گپی زدیم. او در این آگهی چنین اطلاعاتی درج کرده است: «دو عدد بلیت تئاتر اعتراف یک میلیون تومان، با بازی شهاب حسینی ردیف چهار صندلی ٢٤ و ٢٣ سه‌شنبه ١٠ مرداد ساعت ٢١:٠٠» به گفته این فروشنده، ردیف‌های یک تا سه تئاتر شهر به جهت آنکه سن مقابل آن قرار دارد، ارزشی ندارند و ردیف چهار بهترین جایگاه این سالن است، چراکه تماشاچی در این ردیف اشراف زیادی به سن دارد. او البته حاضر می‌شود بلیت یک میلیون‌تومانی خود را ٢٠٠ هزار تومان کمتر از رقم درج‌شده در آگهی؛ یعنی به مبلغ ٨٠٠ هزار تومان بفروشد؛ این در حالی است که می‌گوید بلیت‌های یک میلیون‌تومانی این نمایش برای یک نفر هم‌اکنون در بازار سیاه به‌راحتی در حال خریدوفروش است.
باطل‌شدن بلیت‌های نجومی
مدیر مجموعه تئاتر شهر در پی بازار سیاهی که برای بلیت‌های نمایش «اعتراف» به وجود آمده است، با تأکید بر اینکه همه مسئول هستیم این پدیده را بررسی کنیم، گفت: پیگیری‌های لازم برای شناسایی و باطل‌شدن بلیت صندلی‌هایی که با قیمت غیرمتعارف خریدوفروش شوند، انجام می‌شود.
پیمان شریعتی در گفت‌وگویی با ایسنا درباره بلیت‌هایی که با رقم‌های نجومی به فروش می‌رسند، بیان کرد: اصولا واگذاری و تبدیل بلیت در برنامه‌های هنری و به‌ویژه هنگامی که برخی خریداران به دلایل مختلف امکان حضور در برنامه را از دست می‌دهند و بلیت خود را دوباره در اختیار مجموعه فروش قرار می‌دهند، عرف و رایج بوده، اما آنچه الان برای نمایش «اعتراف» شاهدش هستیم اتفاق جدیدی است.
وی گفت: طبیعتا دراین‌باره همکاران من به‌همراه مسئولان سایت فروش در حال پیگیری این موضوع هستند و با هماهنگی‌هایی که انجام می‌شود، فروش صندلی با ارقام غیرمتعارف به اطلاع خریدار اصلی می‌رسد که مشخصاتش روی سایت است و بلیت هم قفل خواهد شد تا امکان استفاده از آن وجود نداشته باشد.
او تأکید کرد: همه ما مسئول هستیم این پدیده را بررسی کنیم و بر مبنای آن تصمیمات جدی‌تری بگیریم. قطعا در آینده سعی می‌شود با این پدیده برخورد قاطعانه‌تری صورت گیرد، اما به‌هرحال این مسئله‌ای است که سایت فروش، گروه اجرائی و مجموعه تئاتر شهر درحال‌حاضر با آن مواجه شده‌اند و احتمال تکرارش در آینده هم وجود دارد، پس بهتر است با یک تصمیم درست نسبت به چنین مسئله‌ای به جمع‌بندی خوبی برسیم.
شریعتی درعین‌حال اظهار کرد: با وجود اتفاق رخ‌داده، نکته قابل‌توجه این است که به‌هرحال استقبال اقشار مختلف مردم از تئاتر باعث خوشحالی است و طبیعتا وقتی دایره مخاطبان گسترده می‌شود ممکن است افراد سودجو و فرصت‌طلبی هم باشند که بخواهند از این وضعیت استفاده کنند.
او گفت: در جشنواره‌های مختلف تئاتر؛ مانند فجر، بارها با بازار سیاه مواجه شده بودیم که آن هم طبیعی بود، چون یک گروه بین‌المللی به ایران می‌آمد و فقط دو روز در یک سالن با ظرفیت محدود اجرا داشت که باعث می‌شد علاقه‌مندان زیادی از تماشای کار آنها استقبال کنند، اما تقریبا به یاد ندارم که در اجرای عمومی یک نمایش با این مدت‌زمان اجرا چنین اتفاقی افتاده باشد و این از یک منظر می‌تواند خوب باشد و از یک منظر دیگر قابل بررسی است.
مدیر مجموعه تئاترشهر در ادامه با اشاره به صحبت‌های پیشین محمدحسین توتونچیان، مدیرسایت فروش نمایش «اعتراف»، مبنی بر اینکه اگر نمایش در تالار وحدت اجرا می‌شد قیمت واقعی آن بین ۹۰ تا صد هزار تومان می‌بود، بیان کرد: اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همواره این دغدغه را داشته که مردم از یک قیمت مناسب برای خرید بلیت‌های تئاتر برخوردار باشند و برای همین باید تلاش کنیم این قیمت برای استفاده عموم قابل دسترس باشد و به صِرف استقبال از یک نمایش یا اینکه ممکن است اثری پارامترهای فروش بیشتری داشته باشد، قیمت بلیت را افزایش ندهیم. این سیاستی است که همواره تلاش می‌کنیم دنبال کنیم تا مردم با قیمت پایین‌تری تئاتر را تماشا کنند.
صادقی: مقصر دولت است
قطب‌الدین صادقی، استاد دانشگاه و کارگردان، درباره این پدیده نادر می‌گوید: این بازار سیاه نتیجه مستقیم ایجاد تئاتر تجاری و تئاتر خصوصی است و مسئولیت آن با دولت است که به جای آنکه در قبال آثار ملی احساس مسئولیت کند و در نگهداری سطح ذوق و اندیشه تلاش کند، به این فضای لجام‌گسیخته به دلیل بی‌مسئولیتی دامن زده و سرنوشت فرهنگی ما را به سرمایه‌داری و نوکیسه‌های کم‌سواد واگذار کرده است.
این پژوهشگر و مترجم بر این عقیده اصرار می‌ورزد که دولت به دلیل بی‌پولی‌اش فرهنگ را به حال خودش رها کرده و حالا هم دارد خودش را به کوچه دیگر می‌زند و این سخت است که این نوکیسه‌های کم‌سواد و بی‌فرهنگ صاحب همه چیز شوند و انگیزه‌شان در تئاتر فقط دیدن چند چهره سینمایی باشد بی‌آنکه تئاتر برایشان مسئله باشد.
او در ادامه تأکید می‌کند این یک امر فرهنگی نیست و یک امر کاملا تجاری است که درواقع ضدفرهنگی و ضدمردمی است و این درست منافات دارد با آن چیزی که باید تئاتر شهر جایگاه تئاتر ملی ما را مطرح کند و در آن اهداف ارزشمند فرهنگی و هنری لحاظ شده باشد.
صادقی می‌گوید نمایش اعتراف را ندیده اما تمام شنیده‌ها بسیار انتقادی است و اصلا کار ربطی به فرهنگ و زندگی ایرانی ندارد. در آن جرم و جنایت و زندگی مسیحی و اعتراف به گناه مطرح می‌شود که در کل با فرهنگ و زندگی ایرانی منافات دارد.
وقتی می‌گویم این فروش در بازار ربطی به گروه نمایش ندارد، دکتر صادقی معترضانه می‌گوید هیچ‌کس نمی‌تواند آب پاکی روی دستشان بریزد و این گروه و کارشان نتیجه سیاست‌گذاری‌های اشتباه است که در آن بی‌مسئولیتی اینها به وجود می‌آید و مردم نوکیسه به دنبال این نوع تئاتر تجاری حاضر به هر نوع معامله‌ای هستند.
او با اشاره به اینکه این نوع بازار سیاه در دنیا بی‌نظیر است، می‌گوید: در هیچ‌جا تئاتر بازاری به این نوع قیمت‌های گزاف نمی‌رسد و اگر هم استقبالی هست با مدیریت درست و در روال عادی و قابل کنترل ماه‌ها و در اجراهای رپرتوار سالانه تماشاگرانش را جذب می‌کند اما در ایران به دلیل آنکه بهترین تئاتر ایران در اختیار تئاتر بازاری قرار می‌گیرد که این از پایه اشتباه است، باید منتظر بود که نوکیسه‌ها برای سودجویی‌هایشان دست به چنین ارقام نجومی بزنند.
دکتر صادقی با تأکید بر اینکه همچنان سطح ذوق و اندیشه ملی و زیبایی‌شناسی ملی باید محافظت شود، تأکید می‌کند تئاتر تجاری وابسته به ذوق نوکیسه‌هاست و اینها زمانی به‌درستی مدیریت می‌شوند که دولت در تئاتر شهر فقط هدفش ارائه تئاتر ملی باشد و اصلا چنین جایگاه معتبری را اختصاص به تئاتر تجاری ندهد. در تمام دنیا دولت با اختصاص بیت‌المال به حفظ تئاتر ملی می‌پردازد و تئاتر تجاری روی پای خودش می‌ایستد و این دو از هم تمایز دارند.
این کارگردان در پایان یادآور می‌شود با یک مهندسی فرهنگی درست می‌شود با این بحران و فاجعه فرهنگی مقابله کرد و با هدفمندی دوباره می‌شود از جایگاه هنر و فرهنگ ملی دفاع کرد و تحت هیچ شرایطی اوضاع را به سودجویان و نوکیسگانش واگذار نکرد.
*رضا آشفته - شرق
###