احیای دریاچه ارومیه با فاضلاب تصفیه شده

پرسش:به نظر می‌رسد قرار نیست داستان‌های نادر قاضی‌پور پایانی داشته باشد. بعد از توهین به زنان، درگیری با یک خبرنگار و... این نماینده مجلس این بار با بیان اینکه ستاد احیای دریاچه ارومیه فاضلاب‌های تصفیه نشده را وارد دریاچه ارومیه کرد، در گفتگو با فارس می‌گوید: «در زمان بارندگی بدون استثنا تمامی فاضلاب‌های شهری و صنعتی منطقه به دریاچه ریخته شده است. آقای جهانگیری معاون اول رییس جمهور به عنوان رئیس ستاد احیا و دبیر کارگروه هم عیسی کلانتری انتخاب شد و هزینه‌های زیادی برای راه اندازی انجام گرفت. ستاد احیای دریاچه ارومیه به جای تامین منابع آب این دریاچه، فاضلاب‌های تصفیه نشده را وارد دریاچه ارومیه کرد و در زمان بارندگی بدون استثنا تمامی فاضلاب‌ها به دریاچه ریخته شده است. علاوه بر این فاضلاب شهرک‌های صنعتی هم به دریاچه ارومیه ریخته می‌شود و همه اینها دریاچه ارومیه را تبدیل به یک مخزن بزرگ فاضلاب کرده است. می‌گویم حق مستضعفان و سرمایه 80 میلیون جمعیت ایران را به دست یک کارگروه داده‌اند که برای خودشان حق ماموریت خارجی، تحقیق، تحصیل و... رد کنند و با حیف و میل حق مردم، منافع خودشان را تامین کنند.»وی در پایان خطاب به مسئولان ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: «باید از روی جنازه من رد شوید تا بگذارم بدون اینکه شغل جایگزینی برای کشاورزان آذربایجانی غربی تامین کرده باشید، چاه‌های این استان را پلمب کنید.»
**لایروبی 80کیلومتری رودخانه‌هااین در حالی است که مدیرکل محیط‌زیست آذربایجان شرقی، در گفتگو با آفتاب یزد در مورد احیای دریاچه ارومیه می‌گوید: «نظر آقای قاضی‌زاده محترم است، ایشان نماینده مجلس هستند. اما به نظر بنده اگر در این موارد تخصصی صحبت شود خیلی بهتر است زیرا موضوع رساندن آب رودخانه‌ها به پیکره دریاچه، به عهده سازمان آب منطقه‌ای دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی بوده است. تا آنجا که به صورت میدانی رفتم و دیدم که لایروبی‌های مختلف از جمله در تلخه‌رود یا در آجی‌چای در استان شرقی در طول 80کیلومتر انجام شده است تا آبی که از رودخانه می‌آید به پیکره دریاچه برسد.»
دکتر حمید قاسمی، می‌افزاید: «پس بارندگی در این مدت دو سه سال اخیر و آب‌های سطحی به کجا ریخته شده است؟ این حرف غیرکارشناسی است. بنابراین ما آب‌های سطحی که از بارش‌ها را به پیکره دریاچه سوق دادیم. زمان کشاورزی و تابستان که بارندگی نداشته باشیم، آب‌های رودخانه هم کاهش پیدا می‌کند. ولی در فصل غیرزراعی اصولا آبی برداشت نمی‌شود و تمام این آب رودخانه‌ها با این لایروبی‌ها به پیکره دریاچه‌ها می‌ریزد. اگر این قضیه تا حالا اتفاق نمی‌افتاد، دلیلش این بود که دولت هیچ برنامه‌ای برای لایروبی رودخانه‌ها قبل از تشکیل ستاد احیای ارومیه نداشت. با تشکیل ستاد احیا و اقداماتی که انجام شد، دریاچه به تثبیت رسیده و کاهش آب را ندارد.»
وی با اشاره به این که می‌گویند آب فاضلاب به ارومیه می‌ریزد، تاکید می‌کند: «این حرف را قبول ندارم. یکی از پیشنهاداتی که به سازمان حفاظت محیط زیست شد، این بود که آب‌های خروجی از تصفیه‌خانه‌ها می‌تواند به عنوان یکی از گزینه‌های احیای ارومیه مطرح شود. سازمان محیط زیست هم با این مقوله موافقت کرد به شرط آن که این آب‌ها تصفیه شود. در حال حاضر شرکت‌های آب و فاضلاب برخی شهرها تصفیه‌خانه‌هایی را تاسیس کردند که پساب تصفیه‌شده آن به دریاچه می‌ریزد که از نظر ما در آب‌های جاری بلامانع است. ولی در بعضی از شهرها که از قدیم‌الایام و قبل از بحرانی شدن دریاچه ارومیه‌ هم توان تصفیه‌خانه نداشتند ولی دولت یازدهم و ستاد احیا با تمام توان شرکت‌های آب و فاضلاب شهرها را مجاب کرد که تصفیه‌خانه‌هایشان را فعال کنند. به عنوان مثال شهر تبریز فقط یک مودولش کار می‌کرد با آن که مودول این شهر 2میلیون نفری فقط برای 600هزار نفر بود. ما دنبال این قضیه را گرفتیم و در حال حاضر نزدیک به 70درصد فاضلاب شهر تبریز تصفیه می‌شود.»
دکتر قاسمی «ادعا می‌کنند که فاضلاب به دریاچه ارومیه می‌ریزد، ولی چنین چیزی نیست. اصلا ما صنایعی نداریم که فاضلاب آن تصفیه نشود. صنایعی که در غرب و شرق دریاچه هستند فاضلابشان تصفیه می‌شود. شاید برخی از واحدهای صنعتی خروجی تصفیه‌خانه‌هایشان با استانداردهای ما تطابق نداشت اما با نظارتی که ما داشتیم و داری نمی‌گذاریم این واحدها به این روش به فعالیت خود ادامه دهند.»
**تصفیه‌خانه‌ها کنترل می‌شود
همچنین رئیس اداره پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی، در گفتگو با آفتاب یزد می‌گوید: «ما فاضلاب‌ها را به دو گروه تقسیم می‌کنیم؛ یکی فاضلاب‌های شهری و یکی صنعتی. شهرهایی که روی حوزه دریاچه ارومیه و رودخانه‌هایش مشرف آن از طرف استان آذربایجان شرقی سوار هستند، تصفیه‌خانه دارند.»
شاهین رحیم اوغلی، با اشاره به شهرهایی که تصفیه‌خانه دارند، می‌افزاید: «به عنوان مثال شهرهای بزرگی مانند تبریز، بناب، مراغه و شهر جدید سهند دارای تصفیه‌خانه هستند و دو سه تصفیه‌خانه هم در شهرهای کوچک‌تر در حال احداث هستند. این شهرهای کوچک به طور مستقیم روی دریاچه تاثیر ندارند ولی برای تجهیزات تصفیه‌خانه اقدام کرده‌اند. 
شاهین رحیم اوغلی، رئیس اداره پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی می‌گوید: «آبهای شهرهای بزرگی که نام بردم همه به رودخانه آجی چای منتهی می‌شود که تصفیه‌خانه دارند و این تصفیه‌خانه‌ها تحت نظارت ما هستند و نتایج نمونه‌برداری دارند و دائم در حال پایش شدن هستند.»
وی با اشاره به تصفیه‌خانه‌های صنعتی تاکید می‌کند: «واحدهای بزرگ صنعتی که در این حوزه وجود دارد واحدهای پالایشگاه، کشتارگاه، پتروشیمی و نیروگاه است که برخی آلایندگی مستقیم آب ندارند ولی همه آنها دارای تصفیه‌خانه هستند و کار تصفیه فاضلاب‌هایشان را انجام می‌دهند. چیزی حدود بالغ بر 50تصفیه‌خانه در مسیر شبستر تا ملکان وجود دارد. تمام واحدهایی که نزدیک رودخانه هستند یا فاضلاب‌شان به رودخانه منتهی می‌شود، تصفیه‌خانه دارند که از طریق پایش‌های اداره کل محیط زیست کنترل می‌شوند.»
شاهین رحیم اوغلی با بیان این که در این محدود بزرگترین شهرک‌های صنعتی را هم داریم، می‌گوید: «مانند شهرک صنعتی شهید رجایی، شهرک صنعتی شهید صمیمی و شهرک صنعتی مراغه و... همه دارای تصفیه‌خانه هستند. این تصفیه‌خانه‌ها هم ربطی به الان و ستاد احیای دریاچه ارومیه ندارد، این تصمیم مدیرکل محیط زیست استان آذربایجان شرقی است که با کنترل و نظارت‌هایش اجازه آلودگی آب را به هیچ عنوان نمی‌دهد.»
وی با اشاره به این که اگر واحد جدیدی بخواهد در حاشیه رودخانه‌‌ای احداث شود، باید مراحل خاص خود را طی کند، می‌افزاید:‌ »اگر این واحدها تصفیه‌خانه فاضلاب استاندارد نداشته باشد اجازه فعالیت به آن نمی‌دهیم تا مشکل خود را حل کند. البته این بدان معنی نیست که همه چیز درست است و ما مشکلی نداریم. واحدهای کوچکی وجود دارند که تاسیس تصفیه‌خانه برایشان صرفه اقتصادی ندارد یا فاضلاب‌شان بسیار ناچیز است، به همین دلیل نمی‌گوییم که صددرصد فاضلاب‌های به رودخانه تصفیه می‌شوند بلکه می‌گوییم بالای 90درصد واحدهایی که آب فاضلاب‌شان از سمت آذربایجان شرقی به دریاچه ارومیه منتهی می‌شود، دارای تصفیه‌خانه هستند.»

 

###