پرسش: «امیرعلی ابوالفتح» به تمدید فرمان وضعیت فوق‌العاده و اضطرار ملی علیه ایرا توسط دونالد ترامپ اشاره کرد و گفت: فرمان وضعیت فوق‌العاده و اضطرار ملی علیه ایران برای اولین بار پس از اشغال سفارت ایالات متحده توسط دانشجویان پیرو خط امام در ۱۳ آبان ماه ۱۳۵۸ (برابر با ۴ نوامبر ۱۹۷۹) اعمال شد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، ادامه داد: البته پیش از آن، سفارت آمریکا یک بار توسط گروه‌های چپگرا مورد تعرض قرار گرفته بود که پس از ساعتی این سفارتخانه خالی شد. آمریکایی‌ها نیز در ماجرای ۱۳ آبان فکر می‌کردند که دانشجویان پس از یکی، دو روز تاخیر از سفارتخانه‌شان خارج می‌شوند ولی پس از عدم تخلیه سفارت آمریکا و حمایت‌هایی که از این عمل انجام شد، جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا فرمان وضعیت فوق‌العاده و اضطرار ملی علیه ایران را صادر کرد که به رئیس‌جمهور آمریکا اجازه می‌داد اقداماتی را علیه ایران از جمله توقیف اموال، بلوکه کردن دارایی‌ها و اثرگذاری بر قراردادهایی که میان ایران و آمریکا در سه حوزه نفتی، بانکی و تجاری برقرار است، انجام دهد.
وضعیت اضطرار ملی اساس تحریم‌های اولیه علیه ایران است
کارشناس ارشد مسائل آمریکا با بیان اینکه فرمان رئیس‌جمهور آمریکا تاریخ یکساله انقضا دارد که پس از آن، رئیس‌جمهور باید در نامه‌ای باید دلایل خود را از تمدید این فرمان به کنگره اعلام کند، تصریح کرد: یک سال پس از صدور فرمان وضعیت فوق‌العاده و اضطرار ملی علیه ایران، کارتر این قانون را تمدید کرد و این تمدید، به عنوان یک سنت باقی مانده است.
ابوالفتح افزود: فرمان وضعیت فوق‌العاده و اضطرار ملی علیه ایران پایه و اساس تحریم‌های اولیه علیه ایران از سوی ایالات متحده محسوب می‌شود که براساس آن هرگونه همکاری اقتصادی و مبادله تجاری از سوی شهروندان آمریکایی با ایران ممنوع است.
وی با بیان اینکه فرمان وضعیت فوق‌العاده و اضطرار ملی علیه ایران ۴۰ سال است که توسط روسای جمهور مختلف، چه دموکرات و چه جمهوریخواه تمدید می‌شود، خاطرنشان کرد: به نظر می‌آید تا زمانی که یک تحول اساسی و رخداد بنیادین در روابط تهران و واشنگتن رخ ندهد، این فرمان توسط هر کسی که رئیس‌جمهور آمریکا باشد، تا آینده نامعلومی تمدید می‌شود.
تمدید وضعیت اضطراری ملی علیه ایران حالت سمبلیک دارد
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که چرا برجام نتوانست مانع از تمدید این وضعیت اضطراری ملی در مورد ایران شود؟ ابراز داشت: برجام توافقی میان ایران و ۶ کشور درخصوص بحث فعالیت‌های هسته‌ای ایران و مجموعه تحریم‌هایی که به این بهانه علیه ایران اعمال و به اجرا درآمده بود، است. بر این اساس، با دستیابی به توافق هسته‌ای، تحریم‌هایی که ایالات متحده به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعمال کرده بود، به حالت تعلیق درآمدند اما در دیگر تحریم‌های آمریکا علیه ایران که مانند تحریم‌های اولیه تغییری ایجاد نشد. در همان زمان هم رئیس‌جمهور وقت آمریکا، باراک اوباما وضعیت اضطراری ملی در مورد ایران را تمدید کرد.
ابوالفتح در پاسخ به سوالی درباره توان تحریمی تمدید وضعیت اضطراری ملی در مورد ایران بیان کرد: تمدید وضعیت اضطراری ملی علیه ایران بیشتر حالت سمبلیک دارد و تاثیر مهم و چندانی ندارد چراکه این وضعیت اضطراری ملی شامل تحریم‌های اولیه است و بعد از ۴۰ سال، اقتصاد ایران به این تحریم‌ها عادت کرده و خود را با شرایط انطباق داده است.
وی اضافه کرد: تحریم‌هایی که بر اقتصاد ایران اثرگذار هستند، تحریم‌های ثانویه یا فراسرزمینی هستند که برای نخستین بار در زمان ریاست‌جمهوری بیل کلینتون اعمال شدند و به تحریم‌های قانون داماتو شهرت یافتند که بر روابط تجاری و همکاری‌های اقتصادی دوجانبه ایران با کشورهای دیگر تاثیرگذار هستند.
این کارشناس ارشد مسائل آمریکا با اشاره به تحریم‌های هسته‌ای یادآورشد: همچنین باید به تحریم‌های هسته‌ای که در دولت نخست باراک اوباما هم از سوی وزارت امور خارجه – که هیلاری کلینتون مسئولیت آن را برعهده داشت – و هم از سوی کنگره اعمال شدند، اشاره کرد که با برجام اجرای آنها تعلیق و با خروج ترامپ از توافق هسته‌ای مجددا اعمال و تشدید یافتند، اشاره کرد.
ابوالفتح ادامه داد: تمدید وضعیت اضطراری ملی در مورد ایران به کشورهای دیگر پیام می‌دهد که روابط میان تهران و واشنگتن غیرعادی است و به حالت عادی و معمولی تبدیل نشده است. این تمدید، از نظر عملی فشاری علیه ایران وارد نمی‌کند و تاثیر چندانی هم ندارد.
#####