پرسش: «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با بخش عربی شبکه آر تی، درخصوص کنفرانس عدم اشاعه مسکو گفت: مسئله ممنوعیت انتشار هسته‌ای از مدت‌ها پیش در روابط بین‌المللی مهم بوده است بنابراین کارشناسان سطح بالایی در این کنفرانس شرکت کردند و این مسائل را مورد بررسی قرار دادند.
وی با بیان اینکه کنفرانس مسکو میتواند همکاری و شراکت خوبی در راستای اهداف عالی ایجاد کند، اظهار داشت: ما سه مسئله مهم پیش‌رو داریم؛ عدم اشاعه سلاح هسته‌ای، خلع سلاح و استفاده مسالمت‌آمیز از انرژی هسته‌ای. متاسفانه غربی‌ها تنها بر خلع سلاح هسته‌ای و کاستن از انتشار سلاح کشتار جمعی تمرکز دارند.
این دیپلمات ارشد با تاکید بر اینکه غربی‌ها توافقات بین‌المللی را اجرایی نمی‌کنند و حق کشورها در استفاده مسالمت‌آمیز از انرژی هسته‌ای را به رسمیت نمی‌شناسند، تصریح کرد: آنها تلاش می‌کنند که موانعی پیش روی کشورها قرار دهند. مسئله عدم اشاعه سلاح هسته‌ای مسئله بسیار مهم است اما در کنار آن به رسمیت شناختن حق کشورها در استفاده مسالمت‌آمیز از انرژی هسته‌ای هم امری مهم است.
سلاح هسته‌ای در ایدئولوژی امنیتی ایران جایگاهی ندارد
عراقچی درباره متهم ساختن ایران به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای خاطرنشان کرد: سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران روشن و واضح است. بر اساس فتوای مقام معظم رهبری و امام خمینی به‌کارگیری سلاح هسته‌ای حرام است و این برنامه در ایدئولوژی امنیتی ما نیز جایگاهی ندارد. ایران به انجام تمام مسئولیت‌ها و وظایفش پایبند است.
وی با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ابراز داشت: ما به منظور رفع نگرانی برخی طرف‌ها به مدت ۱۲ سال مذاکره کردیم و حسن نیت خود را ثابت کردیم. ما به تمام تعهدات خود در توافق هسته‌ای عمل کردیم اما متاسفانه طرف‌های دیگر برجام به تعهدات خود عمل نکردند.
معاون سیاسی وزارت امور خارجه با یادآوری گزارش‌های آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران بیان کرد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از همان ابتدا که گزارش‌هایی در رابطه با برجام منتشر می‌کرد، دائما اعلام می‌کرد که ایران به تعهدات خود پایبند است بنابراین هیچ کس نمی‌تواند در این رابطه ایران را زیر سول ببرد.
یک سال صبر کردیم؛ اما تلاش‌های اروپا بی‌نتیجه بود
عراقچی با بیان اینکه زمانی که آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند و تحریم‌ها علیه ایران را تشدید کردند، ما به مدت یک سال صبر کردیم، یادآور شد: این «صبر راهبردی» بود تا به طرف‌های دیگر برجام فرصت داده باشیم و آنها بتوانند نبود آمریکا را جبران کنند. اروپایی‌ها به ما می‌گفتند که در برجام بمانید و ما تلاش خواهیم کرد که برنامه‌هایی جایگزین برای استفاده ایران از برجام ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: ما به مدت یک سال کامل صبر کردیم اما متاسفانه تلاش‌های آنان بی‌نتیجه بود و در نهایت در هشتم می ۲۰۱۹ تصمیم گرفتیم تعهدات برجامی خود را کاهش دهیم و این کار را تدریجی و گام به گام انجام دادیم تا فرصتی برای دیپلماسی داده باشیم.
این مذاکره‌کننده ارشد با بیان اینکه هدف ما از کاهش تعهدات، حفظ برجام است نه از بین بردن آن، عنوان کرد: بر اساس بند ۳۶ برجام اگر طرف‌های دیگر برجام نتوانند به تعهدات‌شان عمل کنند، ایران حق دارد به طور کلی یا جزئی تعهدات خود را کاهش دهد بنابراین ما این کار را تدریجی انجام دادیم تا برای دیپلماسی فرصت باقی بماند. بنابراین در این مساله هیچ شکی وجود ندارد که ایران خواهان سلاح هسته‌ای نیست، بلکه دشمن آن است.
عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه منظور ظریف از به کار بردن عبارتی در مجلس مبنی بر اینکه «من مسئول سیاست خارجه نیستم» گفت: شما می‌دانید که در تمام کشورها، وزارت امور خارجه مجری سیاست‌های خارجه است و در اجرای این سیاست‌ها نقش دارد اما تصمیمات در سطوح مختلف کشور اتخاذ می‌شود و این مسئله در تمام کشورها وجود دارد.
وی درباره ابتکار صلح هرمز اظهار داشت: امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس برای ما اولویت است. ما می‌خواهیم تمام کشورهای منطقه در امنیت و آرامش زندگی کنند و نفت خود را در شرایط امن تولید و صادر کنند. سیاست جمهوری اسلامی ایران سیاست صلح، ثبات و آرامش در منطقه است و ما آماده همکاری و تعامل با تمام طرف‌های منطقه‌ای هستیم.
این دیپلمات ارشد با تاکید بر اینکه امنیت باید در داخل ایجاد شود و وجود دست‌های بیگانه تنها تنش‌ها را بالا می‌برد، تصریح کرد: رئیس‌جمهور ما این ابتکارعمل را پیشنهاد داد و برنامه‌هایی برای صلح مطرح کرد. پیش از آن نیز ظریف پیشنهاد مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای را مطرح کرد که متاسفانه خیلی از آن استقبال نشد.
هدف طرح صلح هرمز عدم دخالت در امور داخلی دیگران است
عراقچی افزود: بعد از آن نیز ظریف پیشنهاد امضای معاهده عدم تعرض را مطرح کرد و اکنون روحانی ابتکار صلح هرمز را پیشنهاد داد تا بتوانیم از طریق گفت‌وگو به صلح پایدار برسیم. هدف اصلی طرح صلح هرمز عدم دخالت در امور داخلی دیگران و عدم تجاوز به کشورهای دیگر، آزادی کشتیرانی و ایجاد امنیت و ثبات برای تمام کشورهای منطقه است.
وی با بیان اینکه ما به تمام کشورهای منطقه حتی کسانی که با آنها رابطه نداریم از جمله عربستان، پیام فرستادیم و همه طرف‌ها را به گفت‌وگو و همکاری مشترک دعوت کردیم، خاطرنشان کرد: امیدواریم که جواب‌های مثبتی دریافت کنیم. در همین چارچوب می‌توانیم مسائل دیگر از جمله مسئله یمن را حل کنیم زیرا مردم یمن اکنون از بحران و مشکلات انسانی رنج می‌برند و کشورهای منطقه مسئول پایان دادن به این بحران هستند.
عراقچی تصریح کرد: برای بحران‌های تمام کشورها از جمله عراق، لبنان و فلسطین نیز باید راه حل سیاسی ایجاد کرد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که برخی رسانه‌ها اخیرا اعلام کردند هیات‌های عالی رتبه از عربستان و امارات به تهران آمده‌اند، ابراز داشت: ما منتظر بررسی طرح صلح هرمز از سوی کشورهای منطقه هستیم. در خصوص مساله حج تماس‌هایی میان مسئولان ایرانی و سعودی انجام شده است و اکنون نیز تماس‌هایی در این رابطه وجود دارد زیرا این وظیفه اسلامی ماست که مشکلات حجاج را حل کنیم.
روابط اقتصادی و تجاری ایران و امارات هیچ گاه قطع نشده است
عراقچی اضافه کرد: در رابطه با امارات نیز ما روابط گسترده‌ای داریم زیرا سفرهایی در سطح سیاسی بین دو کشور انجام شده و دیدارهایی با مقامات و مسئولان امارتی انجام دادیم. ما معتقدیم که به تفاهم بهتری خواهیم رسید، بنابراین من می‌دانم که تماس‌هایی میان دو کشور برقرار شد و مفید بود.
وی در مورد روابط اقتصادی و تجاری ایران و امارات ابراز داشت: روابط تجاری و اقتصادی میان ایران و امارات از قدیم وجود داشت زیرا امارات از نظر تجاری جایگاه مهمی در خلیج فارس دارد و از سال‌های دور نقش مهمی در ایجاد روابط اقصادی ایفا می‌کرد. این نقش همچنان وجود دارد، این روابط فراز و فرودهایی داشت اما هیچ وقت و حتی در زمان تحریم قطع نشد.
این دیپلمات ارشد در رابطه با ناآرامی‌های عراق و متهم کردن ایران به دخالت در امور این کشور بیان کرد: عراق همسایه بزرگ ما است و ما در چارچوب گسترده‌ای با دولت و ملت این کشور تماس داریم. بیشتر ملت عراق را شیعیان تشکیل می‌دهند بنابراین اشتراکات زیادی میان دو ملت وجود دارد و ما مرزهای زیادی با این کشور داریم.
خواهان بازگشت آرامش به عراق هستیم
عراقچی با تاکید بر اینکه روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری عمیق با عراق داریم و این روابط براساس منافع متقابل است، یادآور شد: ما اتفاقات عراق را با حساسیت دنبال می‌کردیم زیرا این مسئله طبیعی است. هر کشوری که در همسایه‌اش اتفاقاتی رخ دهد آن را با حساسیت دنبال می‌کند. ما خواهان بازگشت آرامش به عراق هستیم اما این مسئله به معنای دخالت در امور داخلی عراق نیست.
وی ادامه داد: این حق مردم عراق است که در رابطه با اوضاع اقتصادی و مسائل دیگر دیدگاه خود را اعلام کند و این دولت عراق است که باید به مطالبات پاسخ دهد. برخی به دنبال استفاده از فرصت و برهم زدن روابط ایران و عراق هستند اما ما بر این باوریم که تلاش‌های آنان نتیجه نخواهد داد.
این دیپلمات ارشد با اشاره به تعرض صورت گرفته به کنسولگری ایران در کربلا عنوان کرد: درست است که چند نفر به کنسولگری ایران در کربلا تعرض کردند و این مسئله مهمی است اما باید به یاد داشته باشیم که دو هفته قبل از این اتفاق میلیون‌ها ایرانی به کربلا رفتند و عراقی‌ها به گرمی از آنان استقبال کردند.
منبع توییت‌ها درباره اتفاقات عراق معلوم است
عراقچی در پاسخ به سوالی در رابطه با بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر دست داشتن اسرائیل، آمریکا و عربستان در اعتراضات عراق و لبنان گفت: نشانه‌ها و اطلاعات زیادی وجود داد که ثابت می‌کند دست‌های خارجی در این اعتراضات دخیل هستند و با تحلیل و نتیجه‌گیری نیز می‌توان به این مسئله پی برد.
وی افزود: زمانی که به فضای مجازی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که منبع توئیت‌ها کجاست و چه کسانی مردم عراق را تحریک می‌کنند بنابراین دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد بیانات مقام معظم رهبری درست است.
معاون سیاسی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا شما مطمئن هستید میان آمریکا و ایران جنگی رخ نخواهد داد، اظهار داشت: ما کاملا مطمئن هستیم به دلیل اینکه کاملا آماده ایم. ما کاملا آماده دفاع از کشور هستیم و آمریکایی‌ها هم این مسئله را می‌دانند بنابراین به نظر من آنها جرات تعرض به ما را ندارند و در نتیجه ما معتقدیم که جنگی در منطقه رخ نخواهد داد.
####