رسوایی سکوت ترامپ یکسال پس از قتل خاشقچی

پرسش: دهم مهرماه 1397 جمال خاشقچی روزنامه نگار عربستانی مقیم آمریکا برای انجام مراحل ثبت ازدواج خود در یک توطئه از پیش طراحی شده به کنسولگری سعودی در استانبول ترکیه کشانده شد.

عربستان که برای دو هفته هرگونه اطلاع از سرنوشت این روزنامه نگار  را به طور قوی تکذیب می‌کرد و می‌گفت او پس از مراجعه به کنسولگری آنجا را ترک کرده‌است. سرانجام در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان، قتل جمال خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تایید و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شده‌است.

سعودی‌ها که این تاییدیه را در اثر فشار افکار عمومی انجام دادند، دستور دادند تا ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی از دستیاران محمد بن سلمان را برکنار و  ۱۸ نفر ناشناس دیگر را هم بازداشت کنند.

قرار بود هیاتی از سه وزراتخانه عربستان در ظرف یکماه گزارش کاملی از این جنایت ارائه دهند که همچنان از سرنوشت این گزارش خبری در دست نیست.

سعودی ها ابتدا آن را تصادفی و سپس به عوامل خودسر منتسب کردند اما پس از آن که گفته شد مقام‌های ترکیه نواری از مکالمات داخل کنسولگری عربستان در زمان قتل خاشقچی دارند و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) در سفرش به ترکیه این نوار را شنیده‌است. رسانه‌های رسمی عربستان سعودی از قول دادستان عمومی عربستان نوشتند که این روزنامه‌نگار منتقد سعودی، در «قتل عمد» کشته شده‌است و مقام‌های قضایی عربستان مشغول بازجویی از مظنونان پرونده هستند.

از آن روز تا کنون که یکمین سالگرد این جنایت است، هنوز سرنوشت جسد این مقتول مشخص نشده است و جهانیان همچنان خواستار برخورد با عوامل و آمران اصلی قتل این روزنامه نگارند.

سیاسیون آمریکایی و اعضای کنگره هم همچنان نسبت به سکوت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا و مقامات وی در ماجرای این قتل که گفته می شود با اره استخوان بری، جسد مقتول مثله شده است، انتقاد می کنند.

آدام شف رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا در این زمینه نوشت: یک سال از زمان قتل وحشیانه جمال خاشقچی ستون نویس واشنگتن پست گذشت. ما همچنان بدون هیچ معافیتی برای پاسخگو کردن قاتلان وی مصمم هستیم. من در روز یادبود جمال، به مبارزه برای آزادی مطبوعات و همه روزنامه نگارانی که در سراسر جهان با تهدید مواجه هستند، ادامه خواهم داد.

 مایک مک کال عضو ارشد جمهوریخواه در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا هم نوشت: قتل جمال خاشقچی یک جنایت هولناک بود. کنگره برای اطمینان یافتن از اینکه هر کسی که در این ماجرا دخالت داشته است شناسایی و پاسخگو شود، به کار خود ادامه می دهد.

وی افزود: ما از آزادی مطبوعات در سراسر جهان حمایت می کنیم. عربستان سعودی باید به بازداشت ناعادلانه فعالان مسالمت آمیز پایان دهد.

نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا هم به این مساله پرداختند به گونه ای که بتو اورورک نوشت: یکسال پیش، جمال خاشقچی کشته شد. قتلی که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) می گوید به دستور مستقیم ولیعهد سعودی انجام شد.

وی ادامه داد: ترامپ همچنان محکوم کردن محمد بن سلمان را رد می کند. بنابراین بر ما است که بگوییم هرگز آنچه را که انجام دادند، فراموش نمی کنیم و رئیس جمهوری بعدی آنها را پاسخگو خواهد کرد.

چاک شومر رهبر اقلیت دموکرات ها در سنای آمریکا هم از فرصت سالروز قتل این روزنامه نگار منتقد حاکمان فعلی سعودی استفاده کرد و نوشت: یک سال پیش، جمال خاشقچی روزنامه نگار و مقیم آمریکا به طور وحشیانه ای به قتل رسید.

وی افزود: دونالد ترامپ هیچ کاری برای پاسخگو نگهداشتن محمد بن سلمان انجام نداده است.

این سناتور دموکرات خطاب به مچ مک کانل رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا گفت: طرح دو حزبی تحریم سعودی را بیاورید. چرا اقدامی نمی کنید؟

از دیگر افرادی که همواره نسبت به این مساله موضع داشته است، سناتور الیزابت وارن است که در زمره نفرات نخست رقابت های انتخاباتی سال 2020 آمریکا هم قرار دارد.

وی اظهار کرد: یکسال پیش، دولت سعودی جمال خاشقچی روزنامه نگار را به قتل رساند. هیچ مجازاتی برای آمران این جنایت وجود نداشته است و دولت ترامپ درخواست های کنگره برای پاسخگو کردن آنها را نادیده می گیرد.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برای سال 2020 ، اضافه کرد: ما با جنگیدن برای عدالت و حقوق بشر، یاد این روزنامه نگار را گرامی می داریم.

نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا هم در این باره گفت: یک مساله بسیار بد است اما می بینید که مقامات دولت آمریکا با کسانی که ممکن است این (قتل) را هماهنگ کرده باشند، نجوا می کنند.

پته بتوجیج دیگر نامزد دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هم نوشت: امروز یکسال از فرصت زنده نگهداشتن ارزشهای مان پاسخگو نگهداشتن دیکتاتورها، و اقدام اساسی در خاورمیانه گذشت.

وی ادامه داد: جمال خاشقچی روزنامه نگار سعودی به کشورش عشق می ورزید و برای آن جان خود را از دست داد.

سناتور پاتریک لیهی هم در این زمینه گفت: قتل جمال خاشقچی به ما یادآوری کرد روزنامه نگارانی که در سراسر جهان لکه های فساد را برملا می سازند، مورد سرکوب دولت ها قرار می گیرند.

وی افزود: زندگی خود و ایمنی خانواده های خود را به خطر می اندازند. آنها تهدید و کشته می شوند برای چیزی که بیشتر از انجام دادن شغلشان نیست. 

تیم کاین دیگر سناتور دموکرات آمریکا هم اینگونه اظهار کرد که یکسال پس از آنکه دولت سعودی جمال خاشقچی را برای افشای سوء استفاده های حقوق بشری کشت، رئیس جمهوری ترامپ در پاسخگو نگهداشتن عربستان سعودی شکست خورده و آزادی مطبوعات را که جمال برای آن ایستاد را به شدت تضعیف کرده است.

###