نیویورک تایمز حمله به آرامکو را نشانه آسیب پذیری عربستان دانست
روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی نوشت: حمله به دو پالایشگاه در عمق خاک عربستان از یک سو ثابت کرد این کشور چقدر آسیب‌پذیر است و از دیگر سو نشان داد که منطقه چقدر در تلاطم و آشوب است.
پرسش: این روزنامه آمریکایی امروز(دوشنبه) در این گزارش به قلم "کلیفورد کراوس" و "استنلی رید" تصریح کرد: حمله پهپادی به یکی از مهم ترین تاسیسات نفتی عربستان، صدور نفت پادشاهی را برای چند روز و یا چند هفته فلج خواهد کرد و قیمت انرژی را بالا خواهد برد.
اما به اعتقاد تحلیلگران، شوکی که بر بازار انرژی و اقتصاد جهان وارد می شود، خیلی هم جدی نخواهد بود.
عربستان حدود ۱۰ درصد نفت جهان را تولید می کند.
مختل شدن روند این تولید امکان آن را دارد که تولید نفت روزانه سعودی را به ۷.۴ میلیون بشکه در روز تقلیل بدهد که معادل سه چهارم تولید روزانه این کشور است.
این یعنی اینکه پنج درصد از نفت بازار جهانی کم می شود. این اختلال فقط زمانی رفع می شود که تاسیسات آسیب دیده عربستان مرمت شود.
«دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا روز گذشته(یکشنبه) اعلام کرد که امکان دارد در "ذخایر استراتژیک نفت" را باز کند و کمبود نفت بازار را جبران کند.
معاملات آتی نفت که بعد از حادثه پالایشگاه عربستان در هر بشکه بالای ۱۱ دلار پرش داشت، صبح امروز(دوشنبه) در بازارهای آسیا کمی پایین آمد و هفت دلار در هر بشکه افزایش یافت.
این حمله مشخص کرد که امکان آن وجود دارد تاسیسات نفتی عربستان و میادین نفتی و خطوط نفتی آن باز هم در آینده هدف حمله قرار بگیرد و تولید نفت سعودی بازهم مختل بشود.
یکی از آسیبهای جدی این حمله به صنعت انرژی عربستان این است که اگر سرمایه گذاران بین المللی تردید کنند که پادشاهی نمی تواند از زیرساخت های حیاتی انرژیایی خودش محافظت کند، پس دلیلی ندارد بیایند و در این کشور سرمایه شان را به خطر بیاندازند.
آنگاه شرکت ملی نفت عربستان "آرامکو" بشدت متضرر خواهد شد.
اما موضوع این است که حمله درست در زمانی اتفاق افتاد که ذخایر نفت جهان بالاتر از حد معمول است.
چندین کشور تولید کننده ظرفیت یدکی فراوانی دارند. آمریکا هم تاسیسات نفتی را از گزند گردباد فصلی اخیر در امان نگهداشته است.
منتها گره اصلی کار، در کندی رشد اقتصاد جهانی است که باعث شده میزان تقاضا برای انرژی افت کند.
پیرامون موضوع، "مانیش راج" مدیر ارشد مالی "شرکای انرژی والندرا" که یک شرکت اکتشاف و تولید نفت در ایالت "لوئیزیانا" است شرح می دهد: "ما انتظار نداریم تجارت جهانی نفت مختل بشود چون بسیاری از کشورها از جمله آمریکا نفت خام فراوان در انبار دارند".
راج اضافه می کند: "خود سعودی ها هم به اندازه کافی نفت ذخیره شده دارند که بتوانند صدور نفت را برای ۶۰ روز آینده نیز انجام بدهند. بنا براین می بینیم که بازار تقاضا در کوتاه مدت تکان نخواهد خورد".
مسئله اصلی این است چه مدت زمان طول خواهد کشید تا عربستان پالایشگاه "بقیق" را مرمت کند.
این پالایشگاه نفت و گاز چندین میدان مهم را از هم تفکیک می کند.
آتش در اسرع وقت مهار شد اما به هر حال چند روز طول خواهد کشید تا سعودی ها به پاسخ سووال برسند.
تاسیسات نفتی این کشور بسیار پهناور است و تجهیزات و امکانات پیشرفته موجود آن نیز همچنان احتیاج به تست شدن دارد.
" گروه اوراسیا" در این باره می گوید:"اگر آسیب وارد شده بسرعت مرمت بشود، قیمت نفت بشکه ای ۲ تا ۳ دلار بالا خواهد رفت. اما قیمت نفت "برنت" که قیمت شاخص و محک است همچنان زیر بشکه ای ۵۵ دلار باقی خواهد ماند. این قیمت طبق استانداردهای اخیر خیلی پایین است.
این شرکت تخمین می زند که اگر این خلل وارد شده به بازار پابرجا بماند، افزایش قیمت نفت حتی به ۱۰ دلار هم خواهد رسید. اما با وجود آن هم، قیمت نفت همچنان چندین دلار پایین تر از این نرخ در یک سال قبل است.
اما سایر صاحب نظران امر نظری متفاوت دارند و مشکل را بسیار جدی تر ارزیابی می کنند.
"بیل فارن پرایس" مدیر "گروه انرژی آر اس" در "کالیاری" کانادا می گوید: مشکل اینجاست که حمله خیلی سنگین بوده است. این نشان می دهد که یکی از بهترین شرکتهای نفتی منطقه نمی تواند از خود در برابر این قبیل تهدیدهای جدید دفاع کند. این مضمون همچنان باقی خواهد ماند".
بعید به نظر می رسد سعودی بتواند صادرات معمول روزمره خود را حفظ کند و مصرف کننده داخلی را راضی نگهدارد.
" کلی سیگل" تحلیلگر موسسه " گنسکیپ" هم می گوید:" حجم صادرات نفت عربستان بشدت تحت الشعاع قرار خواهد گرفت. در مقابل این اختلالهای مکرر در بازار عرضه، بازار نقطه اتکاء چندانی نخواهد داشت. در نتیجه دلالان ناگزیرند نفت را با قیمت بالاتری خرید و فروش کنند".
و اما واکنش این اخلال در بازار را بر دو عنصر اصلی بازار بررسی کنیم.
۱ - اوپک
اوپک تحت سایه رهبری عربستان است و هنوز معلوم نیست واکنش این کارتل نفتی به مشکل پیش آمده برای سعودی چیست.
یکی از مقامات "اوپک" در یک مکالمه تلفنی گفته است: "سعودی ها هنوز اطلاع نداده اند وسعت خسارت تا چه میزان است و کی تولید به حال اولیه بازمی گردد".
این مقام اوپک اضافه می کند:" اوپک هنوز کار بحث و بررسی موضوع و پیرامون اینکه احتمالا تولید سبک خواهد شد را آغاز نکرده است. ما مجبوریم ببینیم واکنش بازار به این قضیه چیست".
۲ - آمریکا
در آمریکا قیمت بنزین ظرف یک سال گذشته پایین آمده اروز گذشته (یکشنبه) ۲.۵۷ دلار در هر بشکه بود.
اما امکان دارد این نرخ در هفته های آینده بالا برود مگر آنکه پالایشگاه خسارت دیده سعودی در اسرع وقت مرمت بشود.
اگر این اتفاق یک دهه قبل برای تاسیسات نفتی عربستان رخ می داد، حتما" نفت و فرآورده های نفتی در آمریکا گران می شد.
۱۰ سال قبل آمریکا در موقعیت امروز که بزرگ ترین تولید کننده نفت جهان است، نبود.
امروز تولید نفت به سبک حفاری "شیل" در آمریکا به طرز جنون آمیزی پیشرفت کرده است. آمریکا امروز تقریبا ۱۲.۱ میلیون بشکه در روز نفت تولید می کند. این رقم دو برابر نرخ تولید آن در سال ۲۰۱۲ و ۱.۴ میلیون بشکه بیشتر از سطح تولید آن فقط در یک سال گذشته است.
آمریکا روزانه حدود ۶۳۰ هزار بشکه از عربستان نفت وارد می کند. این رقم در سال ۲۰۱۷ دو برابر این میزان بود.
شرکتهای نفتی آمریکا چندی است که تولید خود را کم کرده اند. اما با بالا رفتن قیمت نفت، مسلما تشویق خواهند شد تولید را دوباره بالا ببرند.
در آمریکا ضمنا" کار احداث چندین خط لوله در میدان "ساحل خلیج" در حال تکمیل است. بنابراین، صدور نفت آمریکا برای ۶ تا ۱۰ ماه آینده از این هم بالاتر خواهد رفت.
سایر کشورهای تولید کننده نفت هم دارند سطح تولید خود را بالا می برند شامل نروژ و برزیل. ضمن آنکه کشورهای عراق، نیجریه و روسیه هم مجموعا" ۶۵۰ هزار بشکه بالاتر از میزان مورد توافق در اوپک دارند نفت تولید می کنند.
طبق آمار "آژانس بین المللی انرژی"، آمریکا و دیگر کشورهای توسعه یافته حدود سه میلیارد بشکه نفت ذخیره دارند و می توانند برای دو ماه تقاضای خود را پوشش دهند.
این میزان ۵۰ میلیون بشکه بالاتر از نفت ذخیره شده در سال گذشته است.
تنها کشورهایی در جهان که متاثر از تحریم ها میزان تولید نفت آنها پایین است، فقط دو کشور ایران و ونزوئلا هستند که تحت تحریم آمریکا هستند.
یک شرکت ارائه دهنده اطلاعات انرژی موسوم به "صفحات جهانی S&P " می گوید: عربستان حجم ذخایر نفتی خود را برای عرضه به زحمت به ۲۷ روز می رساند".
این شرکت توضیح می دهد که این ذخایر فقط در عربستان موجود نیست بلکه به دلایل امنیتی در کشورهای مصر، اردن و هلند هم گسترده شده است.
کشورهای توسعه یافته و چین به میزان قابل توجهی نفت را در ذخایر استراتژیک خود برای روز مبادا انبار کرده اند.
البته ذخایر استراتژیک آمریکا و اروپا در هفته های اخیر کمی پایین آمده است.
آمریکا به تنهایی حجم ذخایر استراتژیک نفتی اش بالغ بر ۷۱۳ میلیون بشکه است.
دولت ترامپ دارد بررسی می کند مقداری از نفت این ذخایر را وارد بازار کند تا مبادا بنزین در داخل کشور گران شود.
ترامپ روز گذشته در توئیتی اعلام کرد که دستور داده اگر لازم شد، نفت "ذخیره نفت استراتژیک" وارد بازار شود.
اگر این نفت وارد بازار شود، شوک روانی وارد شده به بازار فرو خواهد نشست.
"ذخایر نفت استراتژیک" آمریکا در دهه ۷۰ میلادی بعد از آنکه این کشور هدف تحریم نفتی قرار گرفت، تاسیس شد.
در مواردی استثنایی، درهای این ذخایر باز و از آن برداشته شده است. یک بار در جنگ "خلیج فارس" در سال ۱۹۹۱، یک بار در جریان "طوفان کاترینا" در سال ۲۰۰۵ و یک بار هم در "بهار عربی" در سال ۲۰۱۱.
در ۲۰۱۱ تولید نفت کشور " لیبی" متوقف شد.
شوک وارده به بازار جهانی نفت بزودی فروکش می کند. آمریکا با تزریق نفت به بازار، این شوکرا آرام خواهد کرد.
###