«پیام» یک پرتاب شبه‌موفق بود
مدیر پروژه ناهید ۱ معتقد است، ماهواره پیام برای صنعت فضایی ایران شکست نبود. برای این مسئله هم دلیل دارد. وی معتقد است این ماهواره حتی زمانی که در مدار اشتباه قرار گرفته بود هم توانست اطلاعات خوبی را مخابره کند که این نشان از صحت و سلامت آن دارد. ماهواره پیام یک پرتاب شبه موفق را تجربه کرد.
پرسش: مریم موسوی مدیر پروژه ناهید۱ است. همان ماهواره‌ای که این روزها زیاد درباره صحت و سلامت آن صحبت می‌شود و ادعای نادرستی در خصوص پرتاب ناموفق آن به گوش می‌رسد. البته حال ناهید در آشیانه‌اش خوب است و تصویر منتشر شده از انفجار هم همان‌طور که ربیعی سخنگوی دولت اعلام کرد، علت انفجار رخ داده در سمنان، خطای فنی بوده و کارشناسان در این موضوع اتفاق نظر دارند و خود آن هم کاملا مشخص است که چگونه رخ داده است.
در گفت و گو با مریم موسوی، از او درباره ماهواره پیام پرسیدیم. ماهواره‌ای که مدتی قبل پرتاب شد اما در مدار درست قرار نگرفت. او در این خصوص گفت: مشکلی که پیش آمد، از ماهواره نبود، چون ماهواره اصلا در مدار قرار نگرفت که بتوانیم از آن ارزیابی داشته باشیم.
او در ادامه گفت: ضمن این که حتی ماهواره زمانی که در مدار اشتباهی قرار گرفت، کار کرد و کارشناسان تا حدی توانستند از صحت و سلامت آن اطمینان حاصل کنند.
به دلیل ماهیت تحقیقات و محصولات فضایی، امکان ارزیابی و آزمودن کارکرد این قبیل محصولات روی زمین در شرایط واقعی محیط کارکرد آن‌ها وجود ندارد. از این رو کلیه محصولات فضایی در آزمایشگاه‌های فضایی در محیط شبیه‌سازی شده فضا تحت تست و آزمون قرار می‌گیرند. این روال علمی، در تمام دنیا به همین شکل و بر اساس استانداردهای خاصی انجام می‌شود. طراحی و توسعه محصولات فضایی در پژوهشگاه فضایی ایران نیز بر اساس همین استانداردها صورت می‌پذیرد.
موسوی اضافه کرد: ما محیط فضا را در آزمایشگاه کاملا شبیه‌سازی می کنیم. در پژوهشگاه فضایی آزمایشگاه مجهزی وجود دارد که به دانشگاه‌ها و مراکزی که نیاز به آزمایشگاه دارند نیز سرویس می‌دهد.
علاوه بر این شرایط، ما شرایط شوک و ارتعاشی که از سمت پرتابگر به ماهواره وارد می‌شود و همین‌طور شرایط محیطی فضا که به ماهواره اعمال می‌شود را نیز شبیه‌سازی می‌کنیم. تمام زیرساخت‌ها برای این کار آماده است و وقتی می‌گوییم ماهواره‌ای تمام تست‌های محیطی گذرانده، دقیقا به همین مراحل اشاره داریم.
وی ادامه داد: اکثر ماهواره‌هایی که پرتاب شدند، در مدار درستی قرار نگرفتند. به همین دلیل ما در کنار توسعه ماهواره، باید توسعه فناوری پرتابگر را هم به شکل جدی دنبال کنیم. پرتابگر یک حوزه چالشی و مهم است.
مدیرپروژه ناهید درباره وضعیت پرتابگرهایی که در ایران ساخته شده‌اند، گفت: من متخصص آن نیستم و نمی‌توانم نظری درباره آن ارائه بدهم. اما این را می‌دانم که سیستم پرتابگر از نظر تکنولوژی بحث پیچیده‌ای دارد و نمی‌توان به سادگی آن را قضاوت کرد.
موسوی با اشاره به اینکه پرتاب ماهواره حتی زمانی که در مدار درست قرار نمی‌گیرد، می‌تواند گامی در رسیدن به هدف نهایی باشد، گفت: ماهواره پیام ممکن است نتوانسته باشد ماموریت صددرصدی خود را انجام دهد اما نمی‌توان گفت، این ماهواره موفق نبوده است. همین که پرتاب شده و در مدار اشتباه توانسته اطلاعاتی را مخابره کند، نشان از صحت و سلامت بخش‌های عمده اجزای ماهواره بعد از عملیات پرتاب دارد و این مساله گام مهمی در تحقیقات فضایی کشور است و به نوعی موفقیت محسوب می‌شود.
موسوی خاطرنشان کرد: اگرچه نمی‌توان گفت عملیات ماهواره پیام صددرصد موفقیت آمیز بوده اما ابدا به معنای شکست پروژه نیست و بایستی برای این عملیات درصدی از موفقیت را در نظر گرفت.
###