شفیعی: ژاپنی‌ها باید تلخی‌های روابط ایران و آمریکا را درک می‌کردند
پرسش: یک کارشناس مسائل آسیا با بیان اینکه ژاپنی‌ها باید تلخی‌های روابط ایران و آمریکا را در گذشته درک می‌کردند و به این صراحت وارد موضوع نمی‌شدند، گفت: شاید در پی سفر شینزوآبه به ایران، ژاپنی‌ها تشویق شوند تا در روابط ایران و آمریکا و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس فعال‌تر عمل کنند.
نوذر شفیعی در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از سفر نخست وزیر ژاپن به تهران گفت: روابط ایران و ژاپن بیشتر یک روابط اقتصادی است تا سیاسی، در حالی‌که روابط آمریکا و ژاپن یک رابطه همه جانبه اقتصادی، سیاسی و نظامی است.
وی با بیان این که سفر شینزوآبه می‌توانست یک فرصت و یا یک تهدید را برای ما به وجود آورد اظهار کرد: با توجه به این که ژاپنی‌ها اعلام کردند برداشت مثبت از سفر دارند، حداقل ممکن این است که روابط دو کشور در حد موجود باقی می‌ماند و شاید ژاپن تشویق شود در روابط ایران و آمریکا و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس فعال‌تر عمل کند.
وی در ادامه گفت: در این مساله چند نکته مطرح است، اولا وقتی مذاکره‌ای در این حد بخواهد اتفاق افتد حتما قبل از آن پیش مذاکره‌ای وجود خواهد داشت که در آن ساختار مذاکره تعریف می‌شود و می‌گویند که مذاکره درباره چه موضوعی، در چه زمانی و در چه محلی انجام می‌شود، بنابراین غیر ممکن است پیش از سفر شینزو آبه ساختار مذاکره تعیین نشده باشد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: گاهی ممکن است در مرحله پیش مذاکره کارشناسان یا مقامات عالی رتبه به نتیجه خاصی نرسند و توافق درباره آن موضوع را منوط به طرح آن مساله در اجلاس مورد نظر کنند، به‌عنوان مثال دو کشور توافق کرده بودند که شینزوآبه نخست وزیر ژاپن با رهبری دیدار داشته باشد و در آن جا مسائل را مطرح کند و رهبری نیز نظر خود را بیان کنند.
شفیعی همچنین گفت: قاعدتا در جریان سفر شینزوآبه براساس " آن چه پیش مذاکره " می‌خوانیم، نباید امر غیر منتظره‌ای اتفاق می‌افتاد، به عبارت دیگر مقامات ژاپنی با علم به دیدگاه رهبری باز هم خواستند پا در میانی کنند، اما نکته دیگر این است که متاثر از آگاهی ایران و شخص رهبری، ژاپن هم موضع خودش را تعدیل کرد یعنی بدون تردید ژاپنی ها مامور بودند تا از طرف آمریکا در روابط ایران و آمریکا میانجی‌گری کنند ولی وقتی با پاسخ سرد ایرانی‌ها مواجه شدند، سعی کردند بگویند آن‌چه مطرح شده یک اقدام از نوع مساعی جمیله است یعنی خود ما علاقه‌مند به این کار بودیم و برداشت‌مان از اظهارات آمریکایی‌ها است؛ بنابراین، این‌گونه وانمود کردند که حامل پیام مکتوب خاصی نیستند و یا اینکه آمریکایی‌ها ما را به این کار فرا نخوانده بودند بلکه این یک ابتکارعمل ژاپنی است.
این کارشناس مسائل آسیا افزود: ایران و آمریکا 40 سال است با یکدیگر مشکل دارند و موضوع‌شان هم سیاسی و امنیتی است، بنابراین شاید انتخاب عالی ترین سطح رهبران برای ورود به مساله کار حساب شده‌ای نباشد و آن‌ها باید تلخی‌های روابط ایران و آمریکا را در گذشته درک می‌کردند و به این صراحت وارد موضوع نمی‌شدند مگر این که به گونه‌ای دیگر توافق شده بود.
###