بهانه‌ای اخلاقی با انگیزه‌ای سیاسی
پرسش: حادثه قتل همسر دوم محمد علی نجفی موجب شده است دو تشکل بزرگ اصلاح طلب با پیش کشیدن موضوعاتی که ریشه اش در ظاهر به انتخاب شهردار تهران در سال ۹۶ باز می گردد با بهانه ای اخلاقی اما انگیزه ای سیاسی زمینه یکسری تنش ها را فراهم آورند.
ماجرا از عصر هفتم خردادماه یعنی چند ساعت پس از انتشار خبر قتل همسر دوم شهردار پیشین تهران آغاز شد. غلامحسین کرباسچی در واکنش به این اتفاق در توییتی نوشت: «ماهیت تأسف‌بار حادثه قتل میترا استاد هرچه باشد نمی‌توان مسئولیت کسانی را که دو سال قبل به رغم اصرار و تذکر برخی دلسوزان و مراکز مسئول این چاه ویل را برای اصلاحات و نجفی حفر کردند نادیده گرفت».
کنایه کرباسچی به طور مشخص برخی اصلاح طلبانِ حامی شهردار شدن نجفی را نشانه رفته بود. اما ماجرا به همین جا ختم نشد و طرح روی جلد روزنامه سازندگی ارگان مطبوعاتی حزب سازندگی ایران با عنوان «تراژدی استاد» واکنش‌هایی را به همراه داشت که نشان می‌داد توییت کرباسچی نه اظهارنظر شخصی بلکه بیان مواضع حزبی بوده و این حادثه جنایی، رنگ سیاسی به خود گرفته است.
«محمد قوچانی» سردبیر روزنامه سازندگی در واکنش به انتقادات از تیتر این روزنامه، به صراحت نوشت: «یک طیف سیاسی که در این دو سال جدایی نجفی از کارگزاران در شهرداری تهران به او نزدیک شدند و با نادیده گرفتن حوزه خصوصی‌اش او را قربانی اهداف سیاسی خویش ساختند حال با اغراض شخصی و نادیده گرفتن رسانه‌های دیگری که همین عکس را منتشر کرده‌اند با تمرکز بر سازندگی قصد انتقام از رسانه‌ای را دارند…»
سخنان قوچانی به جدایی نجفی از حزب کارگزاران، تلویحاً به حمایت حزب اتحاد ملت ایران اسلامی برای شهردار شدن نجفی و نادیده گرفتن گزینه کارگزاران (محسن هاشمی) اشاره داشت. موضوعی که در روزهای اخیر موجب بالا گرفتن بحث میان چهره‌های شاخص این دو تشکل شده است. «ساجده عرب سرخی» عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در واکنش به اظهارات کرباسچی، وی را متهم به «ماهیگیری سیاسی» کرد و «علی شکوری راد» دبیر کل حزب اتحاد ملت هم در توئیتر به افرادی اشاره کرد که «در این تراژدی اسب خود را نعل کرده و بر نعش شرف خویش می‌تازند.»
با بالا گرفتن اختلافات، «حسین مرعشی» سخنگوی حزب کارگزاران روز نهم خردادماه با انتشار اطلاعیه‌ای از اصلاح‌طلبان خواست تا وحدت جبهه اصلاحات و ظرفیت تأثیرگذاری مثبت برای آینده ایران را پیش‌فرض اعمال خود قرار داده و به تنش‌ها و تشتت‌های ایجاد شده درباره حاشیه‌های بعد از قتل همسر نجفی خاتمه دهند.
وی از همه کسانی که به مصالح عمومی ایران و وحدت و تقویت روزافزون جبهه اصلاحات تعلق خاطر دارند، تقاضا کرد که از طرح اظهارات یا پاسخگویی به نظرات، که فضای تنش‌آلود و مبهم کنونی را تشدید کند خودداری کنند. به نظر می‌رسید اظهارات مرعشی به کاهش اختلافات منجر شود اما گفت‌وگوی کرباسچی با روزنامه اعتماد نشان داد این ماجرا همچنان ادامه دارد.
** باید مسئولیت خطاهایمان را بپذیریم
دبیرکل حزب سازندگی در این گفت و گو با بیان اینکه در آن توییت نقد و اعتراضم متوجه نجفی نبود، گفت: «اگر کسی در زندگی خصوصی‌اش مشکلات و مسائل خارج از عرفی داشته باشد که نه خودش، نه دوستانش و نه جریان متبوعش به مطرح شدن و علنی شدن آن راضی نباشند، بهتر است در آن سمت قرار نگیرد. این مساله متأسفانه علی رغم تذکرهایی که داده‌شد در مورد آقای نجفی مورد بی‌اعتنایی قرار گرفت. خطا و اشتباه نجفی این بود که به رغم تذکرات داده شده، این سمت و مسئولیت را قبول کرد».
وی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: «با همه ارادت و رفاقتی که با دوستان حزب اتحاد و مشارکت دارم آنها را مقصر می‌دانم. باید با مردم و نظام صادق باشیم و مسئولیت خطاهایمان را بپذیریم.»
سخنان کرباسچی مبنی بر آگاهی از زندگی شخصی نجفی موجب شد مرتضی الویری رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با رد اظهارات دبیرکل حزب سازندگی در توئیتر بنویسد: «هنگام انتخاب محمدعلی نجفی به عنوان شهردار تهران هیچ نکته منفی از زندگی وی از طرف فرد یا نهادی به شورای شهر تهران اعلام نشده بود.»
** کرباسچی در پی شهردار شدن محسن هاشمی بود
اظهارات کرباسچی، پای محسن میردامادی را به این مجادله باز کرد. میردامادی شب هجدهم خردادماه پس از تشریح روند بررسی نامزدهای شهرداری در شورای شهر تهران در سال ۹۶، در ارگان رسانه‌ای حزب اتحاد ملت، نوشت: «در هیچیک از جلساتی که بحث آقای نجفی مطرح بود آقای کرباسچی یا فرد دیگری کلمه‌ای در مورد مسائلی که اخیراً حول و حوش آقای نجفی گفته می‌شود مطرح نکرد. مسلماً اگر دوستان کم‌ترین اطلاعی از مسائل و ارتباطاتی که اخیراً در مورد آقای نجفی مطرح می‌شود داشتند با شهردار شدن وی مخالفت می‌کردند.»
حال اگر آقای کرباسچی یا هر فرد طرف مشورت دیگری از این ماجرا اطلاع داشته و به گونه‌ای هشدار و اطلاعات لازم را به اعضای شورای شهر نرسانده است، کاری کمتر از خیانت به اصلاح‌طلبان نکرده است.
وی یادآور شد: «آقای کرباسچی تنها مخالف آقای نجفی بود، آن هم نه به دلیل مسائلی که امروز مطرح می‌کند بلکه به این دلیل که اصرار بر شهرداری آقای محسن هاشمی داشت.»
میردامادی خاطرنشان کرد: «آنچه در مجموع این ماجرا جای تأمل و تأسف دارد این است که اختلافات و کینه‌های شخصی آقای کرباسچی نسبت به آقای نجفی چقدر اهمیت داشته که دوست و همکار سی و چند ساله و هم‌حزبی بیست و چند ساله خود را که امروز، بخشی به دلیل خطای خود و بخشی با سناریویی که برای وی طراحی و اجرا شد، زمین خورده است شادمانه لگد می‌زند؟»
ساعتی پس از انتشار گفته‌های میردامادی، کرباسچی در تارنمای حزب کارگزاران به سخنان میردامادی واکنش نشان داد و به دیدارش با محمد علی نجفی در تابستان ۹۶ اشاره کرد و نوشت: «در دفتر نجفی، از وی درباره همین پرونده سوال کردم. ایشان البته آن روز خلاف این روزها اصل ماجرا را منکر شدند و با عبور از این مساله سعی کردند آن را در حد یک آشنایی ساده تخفیف دهند. بار دیگر در دیداری خصوصی به وی تذکر دادم که خودشان فرمودند با مراجعه به مقامات مسئول موانع را رفع می‌کنند؛ و ظاهراً دیدارهایی هم با مقامات انجام دادند که شواهد امر نشان می‌دهد آن دیدارها ناموفق بوده‌اند.»
وی تاکید کرد: «در چهارم مردادماه ۱۳۹۶ از ناحیه برخی مقامات مجلس شورای اسلامی به دوستان پیامی رسید که شهرداری محمدعلی نجفی به علت مسائل شخصی ایشان با چالش‌های بزرگی مواجه می‌شود. ۲۵ مردادماه در جلسه‌ای با حضور سران برخی احزاب و همچنین با حضور ۲ یا ۳ نفر از اعضای شورای شهر از سوی یکی از دوستان اعلام شد که عالی‌ترین نهادهای سیاسی کشور با شهرداری نجفی مخالفند».
کرباسچی افزود: «در جلسه دیگری در تاریخ هشتم شهریورماه یکی از اعضای شورای شهر از مخالفت وزیر کشور با شهرداری نجفی بر اساس گزارش و استعلام نهادهای امنیتی دولتی خبر داد. با پیگیری برخی بزرگان اصلاحات و اعمال فشار بر رئیس‌جمهوری، حکم شهرداری وی صادر می‌شود».
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «تاریخ شاهد است که دوستان در جریان داستان بودند و به‌رغم مراجعه خانواده نجفی به بزرگان اصلاحات وی را به این مهلکه انداختند و وی را از خاستگاه سیاسی و فکری خود دور ساختند تا با شهرداری نیابتی به نام دیگران و به کام یاران خویش برنده داستان باشند غافل از اینکه "عرض ایشان می‌برند و زحمت دیگران می‌دارند.»
** تنش‌های درون گروهی و غفلت از مسائل اساسی به ضرر اصلاح طلبان است
اظهارات کرباسچی مبنی مسئولیت افرادی که با نادیده گرفتن توصیه‌هایش، نجفی را مجبور به قبول شهرداری تهران کردند تا لحظه انتشار این گزارش با واکنش‌های افرادی چون محمود صادقی نماینده مردم تهران مواجه شده است. اما نزد افکار عمومی این پرسش همچنان مطرح است که دبیرکل حزب کارگزاران با طرح این اظهارات چه هدفی را دنبال می‌کند و پرداختن به موضوعی مربوط به حریم شخصی افراد و تکرار آن با نگاهی قیم مآبانه و از بالا صرفاً برای عبرت گرفتن است یا در پس آن، اهداف دیگری پیگیری می‌شود؟
در این چارچوب، تلاش برخی از شخصیت‌های جناح رقیب برای بهره برداری رسانه‌ای و تعمیم و انتساب این حادثه به جریان اصلاحات و همچنین تنش درون گروهی اصلاح طلبان برای متهم کردن یکدیگر، در تحلیل نهایی می‌تواند پیامدهای منفی برای سبد رأی اصلاح طلبان در سال برگزاری انتخابات مجلس داشته باشد. تشتت میان اصلاح طلبان و دوری از مشکلات اساسی به ویژه مسائل اقتصادی و نداشتن استراتژی برای اتخاذ رویه واحد برای مواجهه با چالش‌های پیش روی به سود آنها نخواهد بود.
###