حمله بی‌سابقه معاون صدراعظم آلمان به سیاست‌های ترامپ
پرسش: ابتدا صدراعظم آلمان جمع‌بستی از نقش جدید اروپا ارائه داد، حال وزیر خارجه و معاون مرکل آشکارا در برابر ترامپ موضع می‌گیرد. گابریل از غیبت آمریکا سخن گفته و اروپا را به ایستادگی در برابر سیاست‌های ترامپ فراخوانده است.
پرسش: ابتدا صدراعظم آلمان جمع‌بستی از نقش جدید اروپا ارائه داد، حال وزیر خارجه و معاون مرکل آشکارا در برابر ترامپ موضع می‌گیرد. گابریل از "غیبت" آمریکا سخن گفته و اروپا را به ایستادگی در برابر سیاست‌های ترامپ فراخوانده است.
پس از اجلاس ناموفق سران هفت کشور صنعتی جهان در ایتالیا، ابتدا آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، سرخوردگی خود را از مواضع هیأت آمریکایی بیان کرد. او ضمن تأکید بر اینکه "دیگر زمان اتکای کامل به دیگران به سر رسیده"، بر نزدیکی و همبستگی بیشتر کشورهای اروپایی با یکدیگر تأکید کرد.
حال زیگمار گابریل، وزیر خارجه و معاون مرکل، با صراحت هر چه بیشتری وارد میدان شده و نقش رهبری آمریکا به ریاست جمهوری ترامپ را در نمایندگی کردن "ارزش‌های غربی" زیر سؤال برده است. او هم‌زمان اقدامات ترامپ را که باعث "تضعیف" غرب شده‌اند، مورد انتقادهایی بی‌سابقه قرار داده است.
"تغییر مناسبات قدرت در جهان"
این سیاستمدار سوسیال دمکرات پس از دیدار با نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی در رابطه با بحران پناهجویی، از "غیاب ایالات متحده به عنوان ملتی مهم" سخن گفت و افزود، مسئله آخر هفته گذشته فقط بر سر ناموفق بودن اجلاس جی۷ نبود، بلکه «این متأسفانه نشانه‌ای بود از تغییر مناسبات قدرت در جهان.» معاون صدراعظم آلمان ادامه داد: «غرب اینک اندکی کوچک‌تر شده است.»
زیگمار گابریل گفت، ایالات متحده کشوری است که "در گذشته نقش رهبری را برعهده گرفته بوده است". او پیش از هر چیز دولت ترامپ را متهم کرد که منافع ملی را بر فراز نظم جهانی قرار می‌دهد.
گابریل همچنین نخستین سفر خارجی دونالد ترامپ در مقام رئیس جمهوری آمریکا به عربستان سعودی را نشانه‌ای فاجعه‌بار ارزیابی کرد و افزود که ترامپ در این سفر یک قرارداد میلیاردی تسلیحاتی بسته و سخنی از وضعیت حقوق بشر در عربستان بر زبان نیاورده است.
معاون سوسیال دمکرات صدراعظم آلمان، همچون صدراعظم دمکرات مسیحی، نقش قوی‌تر اروپا را پیامد ضروری سیاست آمریکا می‌داند. به گفته گابریل، بایستی برای همبستگی اروپا بیشتر تلاش کرد، زیرا «تنها بدین شکل از چنان قدرتی بهره‌مند خواهیم شد که بتوانیم به عنوان بازیگران معتبر سیاست جهانی نقش ایفا کنیم.»
وزیر خارجه آلمان در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «باور عمیق دارم که بایستی به عنوان اروپایی نیرومندتر شویم و تمام توان‌مان را در این راستا به کار گیریم تا روزی دوباره ایالات متحده آمریکا را به ایده غرب بازگردانیم.»
گابریل با اشاره به تلاش "دیگر کشورها" برای پر کردن "این خلاء قدرت" تصریح کرد: «ما در حال تجربه این امر هستیم که در پا پس کشیدن یکی از قراردادهای بین‌المللی، دیگران وارد می‌شوند، مثلا چین.» معاون صدراعظم آلمان اما مشکل را در تلاش چین برای تثبیت "استانداردهای دیگری" می‌بیند.
بازتاب سخنان انتقادی مرکل در رسانه‌های آمریکایی
برخی رسانه‌های آمریکایی سخنان آنگلا مرکل درباره سرخوردگی از واشنگتن را نشانه آغاز دوران جدید در روابط بین‌المللی ارزیابی کردند. صدراعظم آلمان گفته دورانی که اروپا می‌توانست روی دیگران کاملا حساب کند رو به پایان است.
پس از دیدار سران کشورهای عضو ناتو در بروکسل، نشست دو روزه سران هفت کشور صنعتی جهان در روزهای جمعه و شنبه (۲۶ و ۲۷ مه/ ۵ و ۶ خرداد) در سیسیل ایتالیا برگزار شد.
دیدار سران گروه هفت به شدت تحت تاثیر رفتار و موضع‌گیری‌های تند رئیس جمهور آمریکا، دونالد ترامپ قرار داشت که از سیاست‌های اقتصادی آلمان انتقاد کرد و در مورد توافق‌نامه پاریس برای مقابله با تغییرات اقلیمی انعطاف نشان نداد.
صدراعظم آلمان پس از بازگشت از ایتالیا تاکید کرد که تجربه روزهای گذشته به او نشان داده که کشورهای اروپائی دیگر نمی‌توانند مانند گذشته روی دیگران حساب کنند.
آنگلا مرکل در همایشی که یک‌شنبه در مونیخ برگزار شد با اشاره به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و مواضع ترامپ گفت: «ما اروپایی‌ها باید سرنوشت‌مان را واقعا خودمان در دست بگیریم.»
مرگل می‌گوید طبیعی است که این کار با حفظ روابط دوستانه با آمریکا و بریتانیا و ارتباط خوب با کشورهای همسایه از جمله روسیه انجام می‌شود اما "ما باید، به عنوان اروپایی خودمان برای سرنوشت و آینده‌مان مبارزه کنیم".
نقطه عطف احتمالی در روابط اروپا و آمریکا
اظهارات صدراعظم آلمان در رسانه‌های آمریکایی بازتاب گسترده‌ای داشته و روزنامه واشنگتن‌پست آن را یک "نقطه عطف با اهمیت" توصیف کرده است.
این روزنامه احتمال می‌دهد که آلمان و کشورهای عضو اتحادیه اروپا در آینده نقش مستقل‌تری در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بر عهده بگیرند که با آنچه در ۷۰ سال گذشته تجربه شده متفاوت باشد.
آنگلا مرکل قدرتمندتر شدن اتحادیه اروپا با تضعیف روابط با ایالات متحده را منتفی ندانسته و خروج بریتانیا از این اتحادیه را امکانی برای تمرکز کشورهای اروپایی بر سامان دادن به مشکلات موجود ارزیابی می‌کند.
به نوشته واشنگتن‌پست، آنگلا مرکل شکل دادن به اروپای جدیدی را آغاز کرده که قدرتمندتر و با اعتماد به نفس بیشتر، کمتر از گذشته نیازمند رهبری آمریکا خواهد بود.
به گزارش نشریه اقتصادی"هندلزبلات"، روزنامه آمریکایی بر این باور است که اگر مرکل در انتخابات پائیز امسال پیروز شود و از حمایت کافی دیگر کشورهای اروپایی برخورد باشد می‌تواند روابط ایالات متحده و اروپا را در مسیر تازه‌ای هدایت کند.
بنابر این گزارش، روزنامه نیویورک‌تایمز نیز ارزیابی مشابهی دارد و معتقد است اگر آمریکا خواهان کاهش نقش خود و مداخله در دیگر کشورها باشد، آلمان در اتحاد با فرانسه بیش از پیش به یک بازیگر قدرتمند بین‌المللی بدل خواهد شد.
ایو دالدر، نماینده پیشین آمریکا در ناتو درباره اظهارات اخیر مرکل به روزنامه تایمز گفت: «به نظر می‌رسد پایان دوره‌ای که آمریکا رهبری، و اروپا پیروی می‌کرد فرا رسیده است.»
او افزود سخنان روز گذشته آنگلا مرکل نشان می‌دهد که او دریافته آمریکا و اروپا در مسائل اساسی جهت‌گیری‌های کاملا متفاوتی دارند.
در همین حال جان بولتون، نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل، در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز، شبکه خبری محبوب ترامپ درباره پشتیبانی دیگر کشورهای اروپایی از مرکل ابراز تردید کرد و گفت "تک‌روی"های او در مسائلی مانند پذیرش پناه‌جویان با حمایت لهستان و بلغارستان روبرو نشد.
برخلاف صدراعظم آلمان که از مواضع آمریکا در نشست گروه هفت سرخورده است، دونالد ترامپ این نشست را "فوق‌العاده سازنده" خوانده و می‌گوید توانسته موقعیت ایالات متحده را مستحکم کند.
###