مکی: همراهی اروپا با آمریکا علیه ایران پایان کار برجام تلقی می شود
پرسش: یک کارشناس مسائل اروپا تاکید کرد: همراه شدن اروپا با آمریکا را باید پایان کار برجام تلقی کرد ولی بعید است اروپا بخواهد خود را از دستاوردهای مهم این توافق محروم کند.
«مرتضی مکی» روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره به سفر اخیر مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به اروپا و درخواست او برای افزایش فشارها نسبت به ایران گفت: مواضع و دیدگاه های دولت های اروپایی در قبال سیاست های آمریکا پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام و اعمال مجدد تحریم علیه ایران حکایت از آن دارد که اروپا حداقل در حرف و مواضع سیاسی نمی خواهد همسو با آمریکا باشد.
وی ادامه داد: با توجه به افزایش تنش ها در یک ماهه گذشته میان ایران و آمریکا در منطقه خلیج فارس، اتحادیه اروپا به این مسئله پی برد و واقف شد که افزایش بحران در منطقه می تواند تبعات گسترده، غیرقابل جبران و غیرقابل کنترلی را به همراه داشته باشد و در این صورت بزرگترین بازیگری که از افزایش بحران ضرر می کند، اروپا خواهد بود.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی ادامه داد: به همین خاطر در هفته های گذشته شاهد بودیم که مقامات مختلف اروپایی ضمن حمایت مجدد از برجام، از ضرورت خویشتنداری طرفین و تلاش برای عدم افزایش بحران سخن گفته و تلاش کردند تا به مدیریت بحران بپردازند.
مکی با بیان اینکه آمریکایی ها در عرصه سیاسی نتوانستند اجماع مدنظر خود را علیه ایران به وجود آورند، تصریح کرد: سفرهای مکرر وزیر خارجه آمریکا به اروپا و دیدارهای او با مقامات اروپایی نشان می دهد اتحادیه اروپا در مسئله ایران همسو و همراه با آمریکا نشده است هرچند که در عرصه اقتصادی آنها نتوانستند منافع حاصل از برجام را برای ایران تامین کنند.
وی تبعات همراهی اروپا با آمریکا در ضدیت با ایران و افزایش فشارها نسبت به تهران را خطرناک دانست و گفت: اگر اروپا در عرصه سیاسی هم بخواهد با آمریکا همسو شده و همراهی داشته باشد، این مسئله بی تردید منجر به از بین رفتن برجام می شود هرچند اروپایی ها تا به امروز هم نتوانستند به تعهدات خود پایبند بوده و منافع ایران از برجام را تامین کنند.
این کارشناس مسائل اروپا اضافه کرد: همسویی با آمریکا و همراهی با سیاست ضد ایرانی ایالات متحده، معنایی جز زیر پا گذاشتن حمایت ها و درخواست های اروپایی ها از ایران برای ماندن در برجام ندارد. در واقع، همراه شدن اروپا با آمریکا را باید پایان کار برجام تلقی کرد ولی بعید است که اروپا بخواهد خود را از دستاوردهای مهم این توافق محروم کند.
مکی در پاسخ به این سوال که اروپا تا چه اندازه می تواند ایران را برای گفت وگو با آمریکا ترغیب کند؟ بیان کرد: اروپایی ها به مدت ۱۲ سال از طرفین اصلی گفت وگو با ایران بوده و در مذاکرات هسته ای حضور داشتند. از این منظر، آنها هم دستیابی به برجام نقش داشته، و از اهمیت آن آگاه بوده و خواستار تداوم اجرای آن هستند و از سوی دیگر به نظرات ایران نسبت به مسائلی نظیر مذاکره با آمریکا هم اطلاع دارند.
وی با بیان اینکه اروپایی ها برای میانجیگری میان ایران و آمریکا، بازیگر مناسبی نیستند، یادآور شد: گذشته از آن که در داخل ایران نسبت به عملکرد اروپا تردیدهای جدی وجود دارد، آمریکایی ها هم احساس می کنند که برای میانجیگری نیازمند میانجیگران جدیدتری است و بازیگران جدید، بهتر می توانند نقش آفرینی کنند. از این منظر، ژاپن در مقایسه با اروپا میانجی بهتر و قابل توجه تری برای آمریکا به شمار می رود.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی افزود: ژاپن علاوه بر آنکه از روابط نزدیک تر و صمیمانه تری با ایران نسبت به اروپایی ها دارد، کاملا در چارچوب خواست و سیاست های ایالات متحده در منطقه شرق آسیا و معادلات بین المللی عمل می کند و به همین خاطر، شاید ژاپنی ها بازیگر مورد اعتمادتر و موفق تری برای آمریکایی ها نسبت به اروپایی ها باشند.
مکی با اشاره به اختلاف مواضع مطرح شده از سوی رئیس جمهور و تیم امنیت ملی آمریکا نسبت به ایران عنوان کرد: دو دیدگاه نسبت به اختلاف مواضع مطرح شده میان ترامپ و تیم امنیتی ملی او و به صورت خاص، جان بولتون و مایک پمپئو وجود دارد. دیدگاه اول، حاکی از اختلاف دیدگاه میان ترامپ با پمپئو و بولتون و اختلاف میان دو جریان در کاخ سفید و دیدگاه دوم حاکی از استفاده از سیاست چماق و هویج از سوی کاخ سفید در قبال ایران است.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس دیدگاه دوم؛ ترامپ سیگنال های مثبتی برای گفت و گو با ایران ارسال می کند ولی از سوی دیگر، پمپئو و بولتون با بیان مواضع تند و افراطی در قبال ایران، نقش پلیس بد را ایفا می کنند اما به نظر می رسد ترامپ با هر کدام از این دو دیدگاه نمی تواند موفق به انجام گفت وگو با ایران شود، بدون داشتن هیچ گونه چشم اندازی داشته باشد.
###