یک گاندی دیگر در هند؛ پریانکا، مودی را شکست می‌دهد؟

پرسش:پریانکا گاندی در واراناسی، در ایالت اوتار پرادش هند با یک گردهمایی خیابانی نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، را در پایگاهش به چالش کشیده.

خانم گاندی از وقتی که در ماه فوریه وارد دنیای سیاست شد مرتب در حال گشت‌وگذار بوده است، و بیشتر وقت خود را صرف اجرای برنامه‌های انتخاباتی در ایالت اوتار پرادش کرده است. واراناسی جزئی از همین ایالت است. آیا تلاش‌های او تاثیری بر سرنوشت انتخاباتی حزب کنگره خواهد داشت؟

خانم گاندی، خواهر کاریزماتیک رهبر حزب کنگره، راهول گاندی، در تجمعی سیاسی در شهر پاراتاپگار حاضر شد و روی سکو رفت. ناگهان فریاد "زنده باد پریانکا گاندی" فضا را پر کرد. رهبران محلی حزب کنگره حلقه گل سرخ بزرگی را مانند یک قاب دورش گرفته بودند و تاجی طلایی بر سرش گذاشته شده بود.

خانم گاندی مستقیما به آقای مودی حمله کرد، و او را متهم کرد که به وعده‌هایی که پیش از انتخابات سال ۲۰۱۴ داده بود عمل نکرده است.

به گفته او دولت آقای مودی در ایجاد اشتغال موفق نبوده است، و تصمیمش مبنی بر حذف اسکناس‌های درشت کمر فقرا و کسب‌وکارهای کوچک را شکسته است. او در عین حال نخست‌وزیر را به خاطر نادیده گرفتن حقوق کشاورزان سرزنش کرد.

او گفت هنگامی که حزب کنگره به قدرت برسد برنامه اشتغال‌زایی برای فقرا گسترش خواهد یافت، دستمزدها سر وقت پرداخت خواهد شد، و آموزش دوره متوسطه رایگان می‌شود.

این تجمع در زمینی کوچک در مرکز شهر برگزار شد و جمعیت حاضر هم خیلی زیاد نبود، اما حضار به صحبت‌های او علاقه‌مند بودند و سخنرانی او را تشویق می‌کردند. او در پایان سخنرانی خود از آن‌ها خواست که به نامزد حزب کنگره رای دهند و تغییر را انتخاب کنند.

میثیلشا کومار یاداو، دانشجوی ۲۱ ساله حاضر در تجمع، به من گفت که خواسته‌هایش به عنوان یک مرد جوان همین چیزها است.

او می‌گفت "پریانکا گاندی می‌خواهد عامل تغییر باشد. خواسته من هم به عنوان یک مرد جوان تغییر است. سیاست‌های آقای مودی پیامدهای مخربی برای مردم داشته است. او درباره مسائل مهم صحبت نمی‌کند، و می‌خواهد کسی به وعده‌هایی که داده بود و برآورده نکرده است توجه نکند."

آخیلش پراتاپ سینگ، سخنگوی حزب کنگره، به من گفت که خانم گاندی برای کمک به برادرش، و نیرو بخشیدن به بدنه حزب برای مقابله با حزب بی‌جی‌پی آقای مودی وارد صحنه شده است.

خانم گاندی از وقتی که تصمیم گرفت فعالانه وارد سیاست شود یک لحظه هم از پا ننشسته است. من (خبرنگار) هم در این ایالت مهم که ۸۰ نماینده در پارلمان دارد چرخیده‌ام، و با طرفداران حزب کنگره صحبت کرده‌ام. هدفم این بوده است که بفهمم آن‌ها چرا تا این حد به گاندی‌ها، مخصوصا پریانکا، علاقه دارند؟

در تجمع‌ها و گردهمایی‌های او به مردمی برخورد کرده‌ام که در حضورش، و به خاطر تصمیمش به فعالیت سیاسی بیشتر، به شوق آمده‌اند. اما حتی یک نفر را هم ندیدم که بگوید قصد دارد به خاطر او به حزب کنگره رای دهد.

خانم گاندی ساعت‌ها با ماشین، کامیون، و حتی قایق، در مبارزات انتخاباتی شرکت کرده است، و در ده‌ها گردهمایی سیاسی و تجمع انتخاباتی سخنرانی کرده است. او همیشه لبخند به لب دارد و برای حامیانش دست تکان می‌دهد، و بعضا با آن‌ها دست هم می‌دهد.

وقتی او در ماه فوریه برای اولین بار به عنوان یک سیاستمدار تمام‌وقت به همراه برادرش در لکهنو، مرکز ایالت، در انظار عمومی حاضر شد، هزاران تن از طرفداران حزب به خیابان‌ها ریختند تا به آن‌ها خوش‌آمد بگویند. اعضا و طرفداران حزب که شدیدا هیجان‌زده بودند به من می‌گفتند که کنگره حالا در مسیر پیروزی در انتخابات قرار گرفته است و دولت بعدی را تشکیل خواهد داد.

• این صحنه‌ها بعدا در امتی، حوزه انتخابی راهول گاندی، و دیگر شهرها و روستاهای شمال هند تکرار شد.

خانم گاندی سیاستمداری ذاتی است، چه به هندی و چه به انگلیسی فن بیانی بی‌نقص دارد، و به راحتی با مردم، مخصوصا زنان، ارتباط برقرار می‌کند. موی کوتاهی دارد و ساری‌های کتان می‌پوشد، و به همین خاطر شباهت خیره‌کننده‌ای به مادربزرگش دارد: ایندیرا گاندی، تنها نخست‌وزیر زن در تاریخ هندوستان.

و با این‌که خودش در انتخابات نامزد نشده است، رسانه‌ها با وسواس زیادی تمامی کردارش را تحت نظر دارند - وقتی به روستای محل سکونت مارگیرها در حوزه انتخابی مادرش رفته بود، عکس‌هایی از او در حالی که مار در دست داشت منتشر شد، یا در سفرش به مناطق مرکزی هند، خانم گاندی ساری‌پوش را می‌بینیم که برای صحبت با جمعیت از نرده‌ها بالا می‌رود و محافظانش دارند تلاش می‌کنند تا به او برسند.

بازدیدهایش از معبدها و مقبره‌ها برای جذب مردم مذهبی به طور زنده در تلویزیون پخش می‌شود، تجمع‌هایش در صدر اخبار قرار می‌گیرد، و نظراتش درباره آقای مودی غالبا به تیتر روزنامه‌ها تبدیل می‌شود. و هر چه می‌گذرد، اوست که بیشتر آقای مودی را به چالش می‌کشد، و به انتقادات او از خانواده‌اش پاسخ می‌دهد، و در برابر این ادعای او که این خواهر و برادر نه به خاطر کفایت، بلکه به خاطر نامشان در صحنه هستند، موضع می‌گیرد.

حق نشر عکس Getty Images

البته خانم گاندی در سیاست بی‌تجربه نیست. حدودا دو دهه می‌شود که او کارزارهای انتخاباتی برادرش و سونیا گاندی، مادرش، را مدیریت کرده است، اما علاقه‌ای به ایفای نقش بیشتر نداشته است.

این زن ۴۷ ساله که دو فرزند هم دارد، همیشه کاریزمای بیشتری از برادرش داشته است. و در سال‌های اخیر، هم‌زمان با شکست‌های انتخاباتی حزب کنگره، فشارها بر او برای ایفای نقش بیشتر شدت گرفته است. بعضی از کارمندان حزب در سال ۲۰۱۵ مقابل ستاد مرکزی حزب کنگره در دهلی تجمع کردند و پلاکاردهایی با مضمون "پریانکا را بیاورد و کنگره را نجات دهید" در دست داشتند.

برای همین وقتی در ماه ژانویه اعلام شد که او به عنوان دبیر کل مناطق شرقی اوتار پرادش انتخاب شده است، طرفدارانش مقابل دفتر حزب جشن گرفتند و آتش‌بازی به راه انداختند.

او در مصاحبه‌ای که اخیرا با یک روزنامه هندی‌زبان داشت به توضیح دلایل افزایش فعالیت‌های سیاسی خود پرداخت.

"دموکراسی، قانون اساسی، و نهادهای سیاسی ما را در معرض تهدید هستند، و عدم حضور تنها می‌توانست از سر ترس باشد. راهول در سال ۲۰۱۷ از من خواست که مسئولیت اوتار پرادش را قبول کنم، ولی من نپذیرفتم. کار اشتباهی بود، اما انسان‌ها از اشتباهات خود درس می‌گیرند. برای همین این بار وقتی از من خواست قبول کردم."

راهول و پریانکا نسل چهارم سلسله نهرو-گاندی محسوب می‌شوند که بعضا به خاندان سلطنتی در سیاست هند تشبیه می‌شود. جد آن‌ها، جواهرلعل نهرو، اولین نخست‌وزیر هند بعد از استقلال بود، مادربزرگ و پدرشان نیز نخست‌وزیران این کشور بودند، و مادر ایتالیایی‌الاصلشان، سونیا گاندی، هم تا پیش از بروز مشکلات پزشکی رهبر حزب کنگره بود.

حق نشر عکس Getty Images

آقای مودی بعضا این خواهر و برادر را مسخره می‌کند، و می‌گوید آن‌ها صرفا به خاطر اسمشان حزب کنگره را هدایت می‌کنند، نه به خاطر کفایتشان.

اما به نظر نمی‌رسد که طرفداران این حزب نگرانی خاصی بابت رابطه آن‌ها با این خاندان داشته باشند، و ترجیح می‌دهند که بیشتر درباره ترور مادربزرگ و پدرشان، و "فداکاری‌های" این خاندان صحبت کنند.

آقای سینگ، سخنگوی حزب کنگره، می‌گوید راهول - و حالا پریانکا - انرژی دوباره‌ای به حزب بخشیده‌اند. به گفته او "رهبران حزب بی‌جی‌پی، از جمله آقای مودی، ترسیده‌اند، وگرنه دلیلی نداشت که به او حمله کنند و بگویند که تاثیری بر انتخابات نخواهد گذاشت."

آقای سینگ می‌گوید که مهمترین مساله این است که "کارمندان حزب به شوق آمده‌اند و اعتماد عمومی به حزب افزایش یافته است."

اما آیا این همه ستایش و ابراز احساسات می‌تواند به رای و کرسی‌های بیشتر برای حزب تبدیل شود؟

آقای سینگ می‌گوید "قطعا. وقتی رای‌ها را بشمارند خواهید دید که رای ما بیشتر شده است."

نیرجا چودری، تحلیلگر سیاسی، می‌گوید خانم گاندی کاریزمای زیادی دارد، اما او مثال خوبی هم برای محدودیت‌های کاریزما است.

خانم چودری می‌گوید "او دیر وارد صحنه شد" و باید یک سال پیش پا به عرصه سیاست می‌گذاشت و هیجان مردم را برمی‌انگیخت.

"ساختار حزب در این ایالت صدمات زیادی دیده است و باید از بازسازی شود. خانم گاندی جادو که نمی‌تواند بکند."

به گفته خانم چودری نمی‌توان از او انتظار داشت که در چنین زمان کوتاهی وضع حزب را عوض کند، و این خواسته منصفانه‌ای نیست چون اجازه می‌دهد که در آینده او را شخصیتی ناتوان معرفی کنند.

اما در نبود یک ساختار یا رهبری قوی حزبی در ایالت اوتار پرادرش، تلاش‌های خانم گاندی تنها تا حد مشخصی مثمر ثمر خواهد بود نه بیشتر.

خانم چودری می‌گوید که او باید حزب را آجر به آجر از اول در این ایالت بسازد، کاری که با کاریزمای صرف، شدنی نیست، و تلاش و کوشش زیادی لازم دارد.

اما به گفته او یک چیز واضح است. "خانم گاندی آمده است که بماند."

 

###