سفر پرماجرای کرکس 'جاسوس' بلغاری در یمن

پرسش:نلسون، در حالیکه طناب پیچ شده بود، در یک گوشه تنگ محبوس شده بود. مردی که آن را گرفته بود فکر میکرد که این پرنده جاسوس است. حال نلسون خوب به نظر نمی‌رسید.

وقتی او را گرفتند، یک ردیاب ماهواره‌ای به پایش وصل بود؛ خیلی پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر از تمام تجهیزاتی که در تعز، شهری در خط مقدم جنگ فاجعه بار یمن پیدا می‌شد.

آنها تصور می‌کردند که این کرکس اسرار نظامی را منتقل می‌کرده است.

در جنگ، بدترین اتفاق متهم شدن به جاسوسی است، بویژه در یمن، در جایی دورافتاده، و بشدت محروم که سوء ظن مردان مردان مسلح به راحتی برانگیخته می‌شود حتی اگر کرکس باشید.

نلسون در وضعیتی رقت‌بار در سلولی طناب پیچ شده و بوضوح ضعیف و نحیف بود.

با توافق سال گذشته در بندر حدیده بین شورشیان حوثی و نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان، حملات هوایی به صنعا، پایتخت یمن متوقف شده.

نلسون یک پرنده بزرگ است، یک نوع کمیاب کرکس گریفن و هنوز نابالغ محسوب می‌شود. اینها تاثیری بر کسانی که نلسون را گرفته بودند نداشت.

گروهی که نلسون را به دام انداخت از نیروهای طرفدار عبدربه منصور هادی، رئیس جمهور یمن بود که از حمایت دولت عربستان سعودی برخوردار است و جامعه جهانی آن را به رسمیت می‌شناسد. آنها ردیاب ماهواره‌ای (جی‌پی‌اس) را بر پای پرنده دیدند و حکم به جاسوسی دادند.

آنها معتقد بودند کرکس ماموریت داشته اسرار نظامی را به شورشیان حوثی برساند، گروهی که صنعا را در کنترل دارند.

• اما حقیقت این بود که ردیاب نلسون، برای تحقیقات زیست محیطی به پای کرکس وصل شده بود تا مسیر پرواز او ردیابی شود و معلوم باشد که هنوز زنده است یا نه.

نلسون یکی از ۱۴ کرکسی است که در بلغارستان، جایی که سفرش را آغاز کرد، دستگاه ردیابی به پایش و نشانی هم به بالش نصب شد.

نلسون شانس آورد که دوستانی داشت.

در بلغارستان، صندوق حمایت از حیات وحش و گیاهان (FWFF)، گروه زیست محیطی که این ردیاب‌ها را به کرکس وصل کردند، سفر آن را به جنوب و روی عربستان سعودی تعقیب می‌کردند.

آنها نگرانی بابت سفر او نداشتند. اغلب کرکس‌های گریفن نر جوان به جاهای بسیار دور پرواز می‌کنند و بعد به خانه بازمی‌گردند.

اما وقتی در نوامبر سال ۲۰۱۸ نلسون وارد یمن می‌گذشت، ارتباط با او قطع شد.

این مسافر عجیب و غریب از بلغارستان شبکه‌ای از طرفدارانی داشت که او را بر فراز تغز دنبال می‌کردند؛ شهری که بشدت ویران شده و مشکلات شدیدی داشت و به نظر نمی‍‌رسید که کمک به یک پرنده اولویتی داشته باشد.

حدود سه هفته پیش، تعز هم مثل بیشتر یمن درگیر سومین همه‌گیری وبا از زمان شروع جنگ در سال ۲۰۱۵ بود.

دو هفته پیش که وبا همینطور شیوع پیدا می‌کرد صندوق حمایت از حیات وحش و گیاهان صدها پیام و ای‌میل از کسانی دریافت می‌کرد که نگران نلسون بودند.

بر ردیاب نلسون شماره تلفنی در بلغارستان حک شده بود و مردم هم تصاویری از یمن می‌فرستاندند که به شناسایی او کمک کرد.

این گروه زیست محیطی در بلغارستان شگفت‌زده شده بودند که در کشوری که به گفته سازمان ملل شدیدترین بحران انسانی دنیا در جریان است چطور این همه یمنی نگران یک پرنده هستند.

نادیا وانلگلووا از این صندوق در ای‌میلی نوشت مردم یمن "مردمی فوق‌العاده" هستند که با وجود جنگی که با آن مواجه بودند نجات یک پرنده برایشان اهمیت داشت. خانم وانگلووا البته پذیرفت در جایی که مردم درگیر جنگ، قحطی و وبا هستند کمک کردن به یک پرنده کاری بسیار دشوار است.

تلاش مردم محلی برای کمک به نلسون وقتی به مشکل خورد که یک گروه شبه نظامی توجهش به ردیاب ماهواره‌ای جلب شد.

این گروه که منسوب به ژنرال سالم هستند نلسون را گرفتند و آن را به مقر نظامی خود در تعز بردند.

خبر مشکل نلسون به یک سازمان مردم نهاد فعال در زمینه حیوانات رسید.

مردی جسور و مصمم به نام هشام الحوت سفری خطرناک از صنعا به تعز رفت و برای نجات نلسون با ژنرال سالم رایزنی کرد. او اجازه یافت وقتی مذاکره در جریان بود به نلسون غذا بدهد.

در بلغارستان صندوق حیات وحش و گیاهان هم با سفارت یمن رایزنی کرد و کسانی هم در فرانسه و ایرلند و اسپانیا موضوع نلسون را مطرح کردند و تلاش‌ها به نتیجه رسید.

مقامات یمنی متقاعد شدند که ردیاب نلسون ابزار جاسوسی نیست و او را رها کردند. آقای الحوت با تلاشی خستگی‌ناپذیر نلسون را به صنعا برد و آنجا یک دامپزشک او را معاینه کرد.

پرهای بال نلسون شکسته بود و زخمی قدیمی بر گردن داشت. وزنش ٤.٨ کیلو بود. او برای اینکه بتواند پرواز و سفر کند باید حداقل پنج کیلو وزن داشته باشد.

به او سر هر ساعت گوشت تازه و آب دادند تا پروار شود. اگر همه چیز خوب پیش برود او در شش تا هشت هفته آنقدر جان خواهد گرفت که بتواند پرواز کند و به بلغارستان برگردد.

شاید عجیب و حتی اشتباه به نظر برسد که چنین تغذیه‌ای لوکسی برای یک پرنده فراهم شود، در جایی که به گزارش سازمان ملل نزدیک به ٢٤٠ هزار نفر در گرسنگی فاجعه بار به سر می‌برند.

بجای این شاید بهتر باشد به رفتار انسانی مردم یمن در قبال مصایب نلسون اهمیت بدهیم.

کمک به دیگران، حتی لطف‌ کوچک به یک کرکس گمشده بلغار، نقطه روشنی است در روزهایی بسیار مصیبت بار، حتی در زمان جنگ، حتی در یمن، حتی در میانه شدیدترین بحران انسانی دنیا.

 

 

###