۹۸ بدون پلاک ۹۰؛
روایتی از کنار گذاشته‌شدن عادل فردوسی‌پور از نود
اسفند که نفس‌های آخرش را می‌کشید، برنامه ۹۰ هم نفس‌های آخرش را کشید؛ مسئولان شبکه ۳ خبر دادند در سال جدید برنامه ۹۰ با عوامل جدید روی آنتن می‌رود
پرسش:اسفند نفس‌های آخرش را می‌کشید که عادل فردوسی‌پور لبخند بغض‌آلودی روی لبانش نقش بست؛ روی صحنه آمده بود تا دو جایزه را که به قول خودش یکی از دیگری ارزش بسیار بیشتری داشت، بگیرد؛ جایزه‌ای را که به خاطر برتر شناخته‌شدن برنامه ۹۰ بود، گرفت؛ چند کلمه‌ای حرف زد، گلایه کرد، لبخند تلخی زد و چند کنایه خطاب به علی فروغی بر لب آورد و رفت روی صندلی خود نشست. رفتنش، اما سروصدای زیادی به پا کرد؛ علی فروغی، مدیر جوان و جدید شبکه سه سیما که با شنیدن سخنان عادل حسابی قیافه‌اش در هم کشیده شده بود، اجازه نداد رفتن و نشستن عادل همراه شود با بازگشت او و نشستن روی صندلی برنامه ۹۰.
اسفند که نفس‌های آخرش را می‌کشید، برنامه ۹۰ هم نفس‌های آخرش را کشید؛ مسئولان شبکه ۳ خبر دادند در سال جدید برنامه ۹۰ با عوامل جدید روی آنتن می‌رود و به عادل فردوسی‌پور هم پیشنهاد دادند راهی شبکه ورزش شده و قائم‌مقام این شبکه تخصصی شود. شایعه حذف عادل از شبکه ۳ و کم‌رنگ‌شدن برنامه مورد علاقه او، آن‌قدر ضرب محکمی داشت که فضای مجازی را تحت تأثیر قرار داد؛ خیلی‌ها کنار عادل ایستادند و از او حمایت کردند، عده‌ای هم به او پشت کرده و پسِ پرده خوشحالی کردند.
جرقه حذف عادل فردوسی‌پور
شایعه حذف عادل فردوسی‌پور یا دست‌کم محدود‌کردن و کم‌رنگ کردن او از زمانی کلید خورد که علی فروغی به‌عنوان مدیر جدید شبکه سه سیما معرفی شد. به محض اینکه علی فروغی، رئیس سابق بسیج صداوسیما، از راه رسید، در شبکه‌های اجتماعی شایعه‌ای به راه افتاد که فروغی جوان برای «هواکردن» برنامه ۹۰ عزمی جدی دارد. مثل بقیه مواردی که در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود، این موضوع چندان جدی گرفته نشد؛ به‌ویژه اینکه رفتار فروغی با برنامه ۹۰ و عادل فردوسی‌پور در اوایل حضورش در شبکه ۳ سیما چندان خصمانه به نظر نمی‌رسید. البته این شرایط «دوری و دوستی» دوام زیادی نداشت؛ چون با شروع برنامه «بیست هیجده» که عادل فردوسی‌پور به مناسبت برگزاری جام جهانی روی آنتن برد، اختلاف نظر‌ها شکل گرفت؛ اختلاف اصلی بر سر دعوت از میهمانان برنامه بود که یکی‌یکی حذف شدند. البته اختلاف نظر‌ها فقط مربوط به حذف میهمانان نبود؛ چون حذف تعداد زیادی از آیتم‌های از پیش تهیه‌شده نیز مزید بر علت شد تا دخالت‌های فروغی در کار عادل فردوسی‌پور خودنمایی بیشتری داشته باشد. جرقه اختلاف‌ها همان‌جا بود.
شرکت توسکا
بسیاری این‌طور تصور می‌کردند که اختلاف نظر فروغی با عادل فردوسی‌پور فقط محلی برای قدرت‌نمایی دو طرف است؛ فروغی که زمان پخش اولین برنامه ۹۰، ۱۱ سالش بود، می‌خواست هرطور شده به عادل بفهماند رئیس کیست و در سوی مقابل، عادل هم که پشتش به هواداران بی‌شمار برنامه‌اش گرم بود، نمی‌خواست جلوی فروغی یک «بله‌قربان‌گوی» تمام باشد. این‌طور در رسانه‌ها بازتاب داده شده بود که اختلاف نظر این دو فقط بر سر آیتم‌های برنامه است نه چیز دیگری. در این میان باید به یک مورد دیگر که کمتر به آن پرداخته شده و دست بر قضا آتشی بر کینه‌ورزی دو طرف است نیز اشاره شود؛ ماجرا مربوط به شرکت توسکاست که کل برنامه‌های تبلیغاتی سیما را مدیریت می‌کند. برنامه «روبیکا» که اسپانسر اصلی برنامه‌های ورزشی و سرگرمی سیما هم است، زیرمجموعه همین همکاری با توسکا محسوب می‌شود. ماجرا از این قرار است که از عادل فردوسی‌پور می‌خواهند به تبلیغ این «اپ» در برنامه‌اش بپردازد و عادل هم که علاقه زیادی به معرفی این برنامه نداشت از انجام این فرمان سر باز می‌زند. به اعتقاد او، معرفی مداوم اسپانسر در برنامه‌ای که آیتم‌هایش با مدیریت خودش طراحی شده، چندان سنخیتی ندارد. این موضوع آتش اختلافات فروغی، مسئولان شبکه سه و البته عادل فردوسی‌پور را شعله‌ور می‌کند؛ آتشی که در ادامه ابتدا دامان برنامه ۹۰ و سپس دامان خود علی فروغی را هم گرفت.
دخالت‌ها در برنامه ۹۰
با پایان رقابت‌های جام جهانی و شروع فصل فوتبال داخلی، اختلاف نظر‌ها به برنامه ۹۰ کشیده شد؛ از جنجال‌ها بر سر میهمان‌های برنامه گرفته تا پخش‌نشدن آیتم‌های متعددی که هربار برنامه را با یک خلأ و شوک روبه‌رو می‌کرد. مهم‌ترین موضوع مربوط به ممانعت برای پخش فساد در فوتبال لیگ یک بود که مدیریت سیما اصرار عجیبی برای پخش‌نکردن آن در برنامه ۹۰ داشت. البته نه اینکه برنامه ۹۰ پیش‌تر اسیر قیچی سانسور نشده باشد، ولی در این بازه زمانی و پس از حضور فروغی به طرز عجیبی باید‌ها و نباید‌ها افزایش یافت. این اختلاف نظر‌ها هرچند جزئی وجود داشت تا اینکه بالاخره اوج آن مشخص شد؛ ماجرا مربوط به بازی انگلیس – اسپانیا در رقابت‌های لیگ ملت‌های اروپا بود که در شب پخش برنامه ۹۰ رقم خورد؛ جایی که مدیریت شبکه سه در اتفاقی عجیب و در حالی که این بازی را می‌شد شبکه ورزش پخش کند، تصمیم گرفت آن را به‌جای برنامه ۹۰ روی آنتن ببرد تا مثلا به عادل فردوسی‌پور بفهماند قدرت دست کیست! پس از این تصمیم، فردوسی‌پور در گفت‌وگویی اعلام کرد او در کنار بقیه بچه‌های ۹۰ آماده پخش برنامه بوده‌اند، ولی تصمیم مدیریت بوده که به‌جای برنامه ۹۰، مسابقه فوتبال پخش شود. به دلیل همان مصاحبه برنامه ۹۰ از سوی علی فروغی یک هفته دیگر هم تحریم شد تا دوباره روی آنتن نرود. هفته بعد از آن هم که به مناسبت اربعین برنامه ۹۰ پخش نشد تا برای اولین‌بار در دهه اخیر برنامه عادل فردوسی‌پور در اوج رقابت‌های لیگ برتر، سه هفته روی آنتن شبکه ۳ سیما نرود.
تهیه‌کننده‌ای به نام هاشمی
پروژه حذف عادل فردوسی‌پور و برنامه ۹۰ تصمیمی نبود که یک شبه گرفته شود، چون به نظر می‌رسد علی فروغی در کنار دیگر برنامه‌سازان شبکه سه در بازه زمانی چند ماهه تصمیم گرفتند با سناریویی پیچیده برنامه ۹۰ را کم‌رنگ کنند. ماجرا مربوط به برنامه «فوتبال برتر» به تهیه‌کنندگی مهدی هاشمی است؛ یکی از تهیه‌کننده‌های محبوب مسئولان شبکه سه. هاشمی که ابتدای فصل فوتبالی تصمیم به ساختن چنین برنامه‌ای می‌گیرد، سراغ محمدحسین میثاقی می‌رود تا او را از تیم عادل فردوسی‌پور جدا کند و به‌عنوان مجری وارد این برنامه کند. میثاقی هم از خدا خواسته این فرصت را بهترین فرصت ممکن دانست تا از زیر سایه عادل فردوسی‌پور، رفیق و یار غارش بیرون بیاید. محمدحسین میثاقی که دست بالا در برنامه ۹۰ نقش یک گزارشگر میدانی را داشت، یک‌باره به‌عنوان مجری برنامه فوتبال برتر مطرح شد تا رفته‌رفته شایعات نشستن او به‌جای عادل فردوسی‌پور مطرح شود؛ به‌ویژه اینکه میثاقی هنگام جدایی‌اش از برنامه ۹۰، چند نفر دیگر از تیم ۹۰ را هم با خود به فوتبال برتر می‌برد تا دستش در ساختن آیتم‌ها چندان کوتاه نماند. نکته‌ای که البته برای بسیاری هنوز به‌عنوان سؤال مطرح است، اسپانسر برنامه فوتبال برتر است؛ چون عده‌ای اعتقاد دارند اسپانسر این برنامه را خود هاشمی آورده است، ولی عده‌ای دیگر می‌گویند اسپانسر را محمدحسین میثاقی آورده تا خودش در کنار این اسپانسر آماده شود تا رقیب عادل فردوسی‌پور شوند. هرچند البته برای روایت دوم سندی قطعی در دست نیست. در این میان خود میثاقی هم خیلی خوب می‌دانست قرار است در چند ماه آینده اتفاقات جدیدی رخ دهد. در بین اعضای برنامه فوتبال برتر که محمدحسین میثاقی اجرایش را بر عهده گرفته، مطرح شده بود که قرار است این برنامه جایگزینی برای برنامه ۹۰ باشد و رفیق قدیمی عادل هم در تلاشی بیخود می‌خواست وانمود کند چنین شایعاتی بی‌پایه است.
ناموفق مثل آسیا ۲۰۱۹
هاشمی تهیه‌کننده که می‌کوشید برنامه‌هایش در شبکه سه را قوی‌تر و بیشتر کند، برنامه جام ملت‌ها را گرفت و اجرایش را به دست مجری موردعلاقه‌اش یعنی محمدحسین میثاقی داد؛ با وجود اینکه به نظر می‌رسید اجرای این برنامه به عادل فردوسی‌پور سپرده شود، ولی عادل از شبکه سه کنار گذاشته شد تا فقط گزارش یکی، دو بازی از جام ملت‌ها سهمش باشد و بقیه آیتم‌ها را میثاقی و دوستان بر عهده گرفتند. هاشمی در سر داشت تا همان برنامه‌ای را که عادل فردوسی‌پور برای جام جهانی داشت، این‌بار با میثاقی و برای جام ملت‌ها اجرا کند تا این‌طور القا کنند که می‌شود بدون عادل فردوسی‌پور هم تورنمنت‌های بزرگ‌تر را اداره و پخش کرد. البته محتوای نه چندان جذاب این برنامه و اجرای نه چندان پخته مجری آن نشان داد که سهم برنامه و عواملش نمره‌ای منفی بیش نیست.
فساد در نظرسنجی
پروژه حذف عادل فردوسی‌پور و برنامه ۹۰ همان‌طور‌که در بالا عنوان شد با سناریویی از پیش تعیین‌شده رقم خورد؛ مسئولان شبکه سه که پیش‌تر با دخالت‌هایشان در پخش آیتم‌های برنامه ۹۰ و البته کم‌رنگ‌کردن حضور فردوسی‌پور در شبکه تلاش کرده بودند عادل و برنامه‌اش را نادیده بگیرند، سعی کردند در اواخر سال گذشته آخرین ضربه را هم به این برنامه و البته مجری‌اش بزنند. ماجرا مربوط به نظرسنجی برترین‌های شبکه سه بود؛ هم برترین برنامه و هم برترین مجری. اینجا بود که دوباره نفوذ مدیریت شبکه سه و در رأس آن‌ها علی فروغی به چشم آمد. ازآنجاکه طبق روال مسئولان هر شبکه خودشان برنامه و مجریان برتر را برای حضور در جشنواره و انتخاب مردمی کاندیدا می‌کنند، این‌بار عادل فردوسی‌پور را از دور خارج کردند؛ عادل که هر ساله به‌عنوان یکی از مجریان برتر معرفی می‌شد، این‌بار حتی نامش در بین مجریان هم نبود. استدلال مسئولان شبکه سه این بود که ۹۰ به‌خاطر مجری‌اش شناخته‌شده است، پس دلیلی ندارد که هم مجری و هم برنامه معرفی شود. این استدلال در شرایطی درباره عادل مطرح شد که مثلا درباره احسان علیخانی و برنامه‌اش اجرا نشد و آن‌ها در هر دو بخش مجری و برنامه معرفی شدند. این‌طور شد که فقط برنامه ۹۰ به‌عنوان یکی از برنامه‌های برتر راهی نظرسنجی شد. البته این موضوع هم از قبل حساب شده بود، چون در سال‌های گذشته که نظرسنجی برگزار می‌شد، برنامه ۹۰ معمولا پشت سر برنامه‌های خندوانه یا مثلا دورهمی به‌عنوان دومین برنامه برتر شناخته می‌شد و این عادل فردوسی‌پور بود که عنوان برترین مجری را از آنِ خودش می‌کرد.
به این موضوع باید برنامه نظرسنجی را هم اضافه کرد؛ یکی از راه‌ها برای رأی‌دادن که همان ستاره مربع‌های معروف بود، اما راه دیگر همان برنامه روبیکا بود که عادل پیش‌تر نشان داده بود علاقه‌ای به معرفی آن در برنامه‌های تحت نظارتش ندارد. اتفاقا از طریق همین برنامه روبیکا بود که به ناگاه آن اتفاق صورت گرفت و برنامه برنده‌باش محمدرضا گلزار از برنامه ۹۰ پیشی گرفت! وقتی آن حادثه به بار آمد، پای وزیر ارتباطات هم به میان کشیده شد تا او برخلاف ادعای مسئولان ذی‌ربط نه از هک بلکه از دستکاری در آرای مأخوذه حرف بزند. سرانجام تقلب‌های صورت‌گرفته پاک و برنامه ۹۰ که غالبا به عنوان دومین یا سومین برنامه انتخاب می‌شد، این‌بار از سوی مردم به عنوان برترین برنامه معرفی شد. یک شکست بزرگ برای علی فروغی و تیم سناریونویسش که فکرش را نمی‌کردند با کار‌هایی که کرده بودند به محبوبیت بیشتر برنامه ۹۰ دامن زده باشند.
سخنرانی عادل
شکست علی فروغی مقابل عادل فردوسی‌پور و برنامه ۹۰ فقط مربوط به همین بخش نطرسنجی جشنواره سیما نشد، چون عادل فردوسی‌پور نه تنها جایزه انتخاب مردمی را به دست آورد، بلکه جایزه انتخاب هیئت داوری صداوسیما را که از قدیمی‌های سازمان بودند هم نصیب خودش کرد تا علی فروغی در یک شب دوباره طعم شکست را بچشد. این جایزه دوم نشان می‌داد که برنامه ۹۰ و عادل فردوسی‌پور همچنان محبوب صداوسیمایی‌ها است و فقط در این میان عده‌ای قلیل از مدیران شبکه سه که با هدف حذف عادل پا به میدان گذاشته بودند، نمی‌خواستند عادل نفوذ زیادی داشته باشد. بعد از اعطای این جایزه‌ها بود که عادل فردوسی‌پور سخنرانی انتقادی را ایراد کرد و از سختی‌هایی گفت که در شبکه سه علیه او صورت گرفته است. شعف عادل از حمایت‌های مردمی از یک‌سو و در‌هم‌رفتن صورت علی فروغی از سوی دیگر نشان می‌داد که مدیر جوان شبکه سه که شکست را تاب نیاورده است، درپی انتقام گرفتن از عادل فردوسی‌پور است.
حرکت خزنده میثاقی و دوستان
کمی پیش از علنی‌شدن اختلاف علی فروغی و عادل فردوسی‌پور در بین تیم برنامه‌ساز «فوتبال برتر» که محمدحسین میثاقی اجرای آن را به عهده داشت، شایعه مطرح شده بود که قرار است از این به بعد مدت برنامه طولانی‌تر شود؛ به این معنی که مثلا در همان شب پخش بازی‌ها یا یک شب دیگر، برنامه دوباره پخش شود تا کار کارشناسی و داوری بازی‌های برگزار‌شده در لیگ هم در همین برنامه فوتبال برتر روی آنتن برود! این پیشنهاد و شایعه درست به معنای موازی‌کاری با برنامه ۹۰ بود. طبق قانونی در بین برنامه ساز‌های یک شبکه، یک گروه برنامه‌ساز نباید برنامه‌ای موازی با برنامه دیگر بسازد. داستانی که میثاقی و دوستانش به دنبال آن بودند دقیقا مطرح‌کردن موضوعاتی بود که قرار بود در برنامه‌ای مثل ۹۰ پخش شود؛ همان بحث کارشناسی بازی‌ها، مصاحبه و کارشناسی داوری آن.
این موضوع از قبل به صورت مخفیانه به گوش عوامل برنامه فوتبال برتر رسانده شده بود. البته برایش یارگیری هم شده بود و با تعدادی از خبرنگاران ورزشی هم تماس گرفته بودند تا برای برنامه فوتبال برتر با چنین محتوایی مطلب تهیه کنند. این موضوع چراغ خاموش ازسوی میثاقی و تهیه‌کننده برنامه برتر پیگیری شد تا نوبت به آخرین برنامه ۹۰ در اسفند رسید. در شرایطی که آیتم‌های این برنامه ساخته و عواملش منتظر روی آنتن رفتن برنامه بودند به ناگاه خبری از سوی مسئولان شبکه سه منتشر شد که قرار است از سال آینده برنامه ۹۰ با عوامل جدید روی آنتن برود و دیگر خبری هم از عادل و دوستانش نخواهد بود. البته در کنار این موضوع پیشنهادی عجیب هم برای عادل فردوسی‌پور از سوی مسئولان مربوطه مطرح شد که آن هم قائم مقامی شبکه ورزش بود؛ پیشنهادی که خیلی سریع ازسوی عادل رد شد تا نشان دهد او همچنان دل در گروی ۹۰ خودش دارد.
منبع: روزنامه شرق
###