رییس جمهور آمریکا خواستار روشن شدن کامل ماجرای جمال خاشقجی شد

پرسش:دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید مصمم است که ماجرای ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه نگار و منتقد دولت عربستان را "تا بطن قضیه" پیگیری کند و همزمان جرد کوشنر و جان بولتون، مشاوران ارشد رئیس جمهوری آمریکا و مایک پومپئو، وزیرخارجه تلفنی با ولیعهد عربستان گفتگو کرده‌اند.

ظهر چهارشنبه (دهم اکتبر) سارا هوکابی سندرز، سخنگوی کاخ‌سفید اعلام کرد جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ‌سفید و جرد کوشنر، مشاور ارشد رئیس‌جمهوری در تماس تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، نگرانی خود از ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار و منتقد برجسته عربستانی را اعلام کرده‌اند.

خانم سندرز همچنین گفته امروز مایک پومپئو، وزیرخارجه آمریکا هم در تماسی مجدد از ولیعهد عربستان خواسته درباره این پرونده اطلاعات ارایه دهد و همزمان تحقیقات در این مورد را با شفافیت ارایه کند.

در همین حال، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا امروز به خبرنگاران گفت مصمم است که ماجرای ناپدید شدن آقای خاشقجی را "تا انتهای قضیه پیگیری" کند.

ترامپ همچنین گفت که با بالاترین مقام های عربستان در این باره صحبت کرده است اما نگفت که منظورش پادشاه عربستان یا ولیعهد این کشور است.

در همین حال، روزنامه واشنگتن‌پست که خاشقجی برای آن یادداشت نویسی می‎کرد روز چهارشنبه گزارش کرده که دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا توانسته‌اند گفتگوهای مقام‌های عربستانی را شنود کنند که "درباره چگونه به دام انداختن جمال خاشقجی" صحبت می‌کرده‌اند.

امروز رسانه‌های ترکیه تصاویر دوربین‌های مداربسته را منتشر کردند که به گفته آنها ممکن است باعث روشن شدن سرنوشت جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار ناپدید شده سعودی شود.

خاشقجی از زمان ورود به ساختمان کنسولگری عربستان سعودی در استانبول از هشت روز پیش پیش دیده نشده است.

تصاویری که رسانه‌های ترک منتشر کرده‌اند نشان‌دهنده ورود گروهی است که گفته شده پانزده سعودی هستند. این افراد پیش از ورود آقای خاشقجی به کنسولگری وارد استانبول شده بودند.

این افراد چند ساعت بعد ترکیه را ترک کردند.

 

حق نشر عکس Reuters Image caption هواپیمای سعودی در باند فرودگاه استانبول

 

پلیس ترکیه بر این باور است که خاشقجی در ساختمان کنسولگری به قتل رسیده است اما مقام‌های سعودی می‌گویند او پس از انجام کارهای اداری‌اش، ساختمان را ترک کرده و آسیبی به او نرسیده بوده است.

این در حالی است که ترکیه تصاویر دوربین های خیابانی از لحظه ورود خاشقجی به کنسولگری را پخش کرده اما عربستان تصاویری از لحظه خروج او از این ساختمان منتشر نکرده است.

خاشقجی از منتقدان حکومت عربستان و محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور است که از یک سال پیش در تبعیدی خودخواسته مقیم آمریکا شده بود.

ویدیو چه چیزی را نشان می‌دهد؟

شبکه تلویزیونی تی‌آر‌تی ترکیه ویدیوی ورود و خروج این افراد را نشان داده که ظاهرا از یک دوربین مداربسته استخراج شده‌اند و خودروهایی را از جمله یک ون سیاه رنگ را نشان می‌دهد که به کنسولگری می‌روند.

در این ویدیو گروهی مرد سعودی از طریق فرودگاه استانبول وارد ترکیه می‌شوند، به هتل می‌روند و ساعاتی بعد کشور را ترک می‌کنند.

در این مدت یک هواپیمای چارتر (اجاره‌ای) عربستان سعودی در باند فرودگاه بود.

خاشقجی برای کارهای اداری‌اش، نهایی کردن طلاق از همسرش برای ازدواج با خدیجه چنگیز، نامزد ترکش به کنسولگری رفته بود. نامزد او دم در کنسولگری منتظر او بود.

روزنامه صباح ترکیه گزارش داده است که اعضای یک گروه اطلاعاتی را شناسایی کرده که به گفته این روزنامه در ناپدید شدن آقای خاشقجی دست داشته‌اند.

• جامعه جهانی چه واکنشی نشان داده است؟

جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا خواهان پاسخ فوری عربستان سعودی در باره ناپدید شدن آقای خاشقجی شده است.

هانت در تماس تلفنی با عادل جبیر، وزیر امور خارجه عربستان هشدار داده که "دوستی، به ارزش‌های مشترک وابسته است."

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا هم خواهان حمایت عربستان از "تحقیقات تمام و کمال" در باره این مساله شد و از این کشور خواست در باره نتایج چنین تحقیقی به طور شفاف عمل کند.

گزارشگران و کارشناسان سازمان ملل متحد هم خواهان تحقیقات "بی‌درنگ مستقل و بین‌المللی" شده‌اند.

هفته پیش محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به شبکه خبری بلومبرگ گفت دولت عربستان "مایل است بداند چه اتفاقی افتاده است."

خالد بن سلمان آل سعود، برادر ولیعهد عربستان و سفیر این کشور در آمریکا نیز گفته است "تمام گزارش‌ها در باره ناپدید شدن یا مرگ خاشقجی، نادرست و بی‌پایه هستند."

 

حق نشر عکس AFP/Getty Images Image caption خدیجه چنگیز خواهان کمک آمریکا شده است

نامزد آقای خاشقجی چه واکنشی نشان داده است؟

خدیجه چنگیز خواهان کمک آمریکا شده است.

او در یادداشتی احساسی در روزنامه واشنگتن‌پست که خاشقجی ستون‌نویس آن بود خواهان کمک دونالد ترامپ و ملانیا، بانوی اول آمریکا برای یافتن نامزدش شده است. او گفته است آن دو "در حال برنامه‌ریزی برای عروسی" بودند.

ترکیه گفته است ساختمان کنسولگری را جست‌و‌جو خواهد کرد.

دولت عربستان گفته است این کشور "آماده همکاری" در این باره است.

ترکیه گفته است عربستان سعودی باید ادعای خود مبنی بر خروج خاشقجی از ساختمان کنسولگری را ثابت کند.

ترکیه هیچ سند و مدرکی دال بر ادعای مطرح شده مبنی بر کشته شدن خاشقجی در داخل کنسولگری منتشر نکرده اما رسانه های این کشور با انتشار تصاویر ۱۵ مردی که گفته شده "تیم قتل" خاشقجی بوده‌اند برخی از آنها را از "افسران اطلاعاتی عربستان" معرفی کرده است.

جمال خاشقجی کیست؟

جمال خاشقجی یکی از سرشناس‌ترین منتقدان ولیعهد عربستان سعودی است، ولیعهدی که اصلاحاتش با ستایش غرب مواجه بوده اما همزمان ظاهرا به سرکوب منتقدان پرداخته که در این میان فعالان حقوق بشر و حقوق زنان و روشنفکران و روحانیون بازداشت شده‌اند.

جمال خاشقجی، سردبیر سابق روزنامه الوطن و یک شبکه تلویزیونی سعودی بوده که تنها برای مدت کوتاهی فعال بود. او سال‌ها به خاندان حاکم در عربستان نزدیک بوده و مشاور چندین مقام ارشد سعودی بوده است.

پس از آن که چندین تن از دوستان خاشقجی بازداشت شدند، ستون او در روزنامه الحیات لغو شد و گفته شده که به او هشدار داده شده بود دیگر توییت نکند. او سپس از عربستان خارج شد و به آمریکا رفت و از آنجا برای واشنگتن پست نوشت و در شبکه‌های تلویزیونی عربی و غربی به عنوان کارشناس حاضر شد.

جمال خاشقجی در سپتامبر امسال در روزنامه واشنگتن پست نوشت: من خانه‌ام، خانواده‌ام و شغلم را ترک کرده‌ام و صدایم را بلند می‌کنم و کاری غیر از این، خیانت به افرادی خواهد بود که در حال پژمردن در زندان هستند. من موقعی که خیلی‌ها نمی‌توانند حرف بزنند، حرف می‌زنم."

 

###